“Vấn đề thiếu ngủ của học sinh THPT ở TP Hồ Chí Minh” là dự án nghiên cứu về lĩnh vực xã hội do hai học sinh Trần Thùy Trang và Phạm Thị Khánh Vy (Trường THPT Gia Định) thực hiện đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận xã hội tại Vòng chung kết cấp thành phố cuộc thi Nghiên cứu Khoa học dành cho học sinh trung học năm 2017-2018 do Sở GDĐT TP HCM tổ chức ngày 4/1 .
Theo đó, Thùy Trang và Khánh Vy đã làm cuộc khảo sát với 7.363 bạn học sinh ở các trường THPT trên địa bàn thành phố. Từ đó, thu được một số kết quả đáng báo động như cứ 10 học sinh thì có đến 8 em gặp khó khăn trong việc tập trung trên lớp do ảnh hưởng trực tiếp từ giấc ngủ. Có 81,8% học sinh ngủ dưới 7 tiếng mỗi ngày, có đến 13,7% học sinh ngủ dưới 5 tiếng. 44,1% học sinh không ngủ trưa. Thời gian học sinh đi ngủ từ 23h-0h chiếm tỷ lệ cao nhất với 39,8%, 20,7% học sinh đi ngủ sau 0h sáng, số học sinh đi ngủ trước 22h chỉ chiếm 8,6%.
Cũng theo khảo sát, hai lý do hàng đầu làm thời gian ngủ của học sinh bị thiếu và đảo lộn nghiêm trọng được nghiên cứu này chỉ ra là do áp lực học tập và ảnh hưởng từ thiết bị công nghệ. Trong đó, áp lực học tập, kiểm tra và thi cử là nguyên nhân hàng đầu ảnh hưởng đến tình trạng thiếu ngủ của học sinh phổ thông. Số liệu cụ thể cho thấy thiếu ngủ do chuẩn bị cho kỳ thi chiếm 90%; có bài kiểm tra vào ngày hôm sau là hơn 89%; làm bài tập và học bài là 86,8% và 62,1% là thời khóa biểu chưa hợp lý.
Chia sẻ về ý tưởng của đề tài này, Thùy Trang và Khánh Vy cho biết, các em thường xuyên chứng kiến tình trạng bạn bè ngủ gà ngủ gật trong lớp. Trong nhiều tiết học, thầy cô cứ giảng và học sinh cứ… “gật”, không tài nào tỉnh táo để tiếp thu bài được. Chính bản thân hai em cũng hay gặp tình trạng này và phải dùng đến nhiều “chiêu” để khỏi ngủ gật như uống nước ra, xin ra ngoài đi dạo, hay véo vào tay chân…
Theo hai em, học sinh thiếu ngủ là một tình trạng rất phổ biến, ảnh hưởng nguy hại đến sức khỏe và học tập của học sinh. Vậy nhưng, dường như từ trước đến nay không ai đề cập đến điều này, không một giải pháp nào được đưa ra. Trong dự án của mình, Trang và Vy cũng đề xuất với cơ quan chức năng nhằm cải thiện tình trạng thiếu ngủ của học sinh: Lùi giờ học; thay đổi thời biểu phù hợp hơn; giảm bài tập về nhà.
Theo các nhà nghiên cứu tâm lý học tại đại học MacGill (Canada, học sinh tiểu học cũng như học sinh trung học, người có thời gian ngủ ít hơn có nhiều khả năng mất kiểm soát về mặt cảm xúc trong lớp học. Những học sinh này có thể khóc, tức giận cũng như có thái độ bốc đồng hơn những bạn khác. Từ đó có thể thấy đề tài nghiên cứu của hai em là tiếng nói mạnh dạn dù còn hiếm hoi của phần đông học sinh nhưng cũng có thể xem là tiếng kêu cứu gửi đến ngành giáo dục, là bài học giản dị với các bậc phụ huynh.
Từ những tiếng nói chân thành ấy, mong ngành giáo dục sớm có biện pháp hữu hiệu nhằm loại bỏ căn bệnh thành tích đang gây nhiều hệ lụy cho xã hội. Với các bậc phụ huynh, cũng cần hiểu và coi con mình là người bình thường. Khi phụ huynh hiểu năng lực thật sự của con, coi con là người bình thường sẽ giảm áp lực không cần thiết cho con, tránh sự lãng phí cho việc theo đuổi những danh hiệu hão huyền. Giấc ngủ - hay nói cụ thể hơn sức khỏe của con em mình mới là điều quan trọng nhất.