Nổ mìn gây bụi, rung chấn, phá nát nhà dân, xả thải trực tiếp ra môi trường, xe tải lưu thông không đảm bảo an toàn, băm vằm đường dân sinh… là những hệ lụy xảy ra trong quá trình khai thác, chế biến, vận chuyển đá từ các mỏ tại xã Hà Tân, huyện Hà Trung (Thanh Hóa).
Trên địa bàn xã Hà Tân, huyện Hà Trung hiện có 12 doanh nghiệp tham gia khai thác đá tại 14 điểm mỏ. Cùng với đó là 12 xưởng cắt, chế biến đá hoạt động, dẫn tới tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng ở một vùng quê.
Tại nhà bà Nguyễn Thị Dong, nằm cách khu vực các mỏ đá chưa đầy 50 m vào buổi chiều 7/8, thỉnh thoảng chúng tôi lại nghe những tiếng mìn nổ khiến ngôi nhà cấp 4 rung lên. Bà Dong kể: “Vào tầm thời điểm này năm ngoái, một công ty nổ mìn khai thác đá vào đầu giờ chiều khi tôi và cháu nhỏ đang ngủ. Lúc đó, tôi nghe tiếng động lớn, vừa chạy ra được khoảng 10 phút thì hòn đá từ trên núi lăn xuống húc đổ cả tường nhà. Đến nay, việc nổ mìn phá đá vẫn diễn ra thường xuyên, những hòn đá lớn rơi xuống lưng chừng núi làm gia đình tôi luôn trong tình cảnh nơm nớp lo sợ”.
Trên các con đường liên thôn ở xã Hà Tân, không khó để bắt gặp những chiếc xe tải trong tình trạng “hết đát” đang “cõng” theo những khối đá nặng hàng tấn được xếp chồng lên nhau, không che chắn khiến các tảng đá lộ thiên, lòi ra khỏi thùng xe. Trong quá trình di chuyển, các xe này đã khiến nhiều tuyến đường xuất hiện “ổ voi, ổ gà”, sụt lún tại nhiều điểm. Được biết, thôn Quan Tương và thôn Nam Thôn có trên 200 hộ sinh sống gần các vị trí khai thác mỏ đá, xưởng đá. Khi được hỏi, hầu hết các hộ dân đều nói rằng, họ thường xuyên bị tra tấn bởi bụi, tiếng ồn từ các mỏ khai thác, xưởng xẻ đá và từ xe tải ra vào lấy hàng.
Theo quan sát, sau khi xẻ đá, nguồn nước thải từ xưởng này sẽ trực tiếp chảy ra ngoài môi trường không qua xử lý theo một rãnh nhỏ rồi dẫn ra con mương, đổ vào một hồ rộng hàng nghìn mét vuông. Ghi nhận thực tế, nước trong hồ này có màu đục, xung quanh hồ có nhiều hộ dân sinh sống. Tương tự, có một số xưởng đá khác cũng xả trực tiếp nước thải ra môi trường theo các con mương, rãnh nước ra sông, ra hồ lớn. Ngoài việc xả nước thải, khói bụi, xe tải chở đá không đảm bảo an toàn, tình trạng các chủ mỏ đá, xưởng xẻ đá trực tiếp đổ đá thừa ra môi trường cũng là một vấn đề nan giải mà chính quyền sở tại chưa thể giải quyết.
Liên quan về những hệ lụy từ việc khai thác đá trên địa bàn, ông Trương Văn Huấn - Chủ tịch UBND xã Hà Tân thừa nhận: Nhiều mỏ, xưởng chế biến đá tập trung gần khu dân cư, khi khai thác đã gây nên tình trạng ô nhiễm bụi, tiếng ồn, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của người dân. “Hàng năm, với thẩm quyền của xã, chúng tôi cũng đã thường xuyên nhắc nhở, tuyên truyền doanh nghiệp có biện pháp bảo vệ môi trường nhưng hiệu quả đạt được không đáng kể”- ông Huấn thông tin.
Ông Đặng Văn Thiện, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hà Trung cho biết, sẽ chỉ đạo việc kiểm tra về những tồn tại trên, khi có thông tin sẽ trả lời cụ thể.