Hiểm họa từ các ngầm tràn xuống cấp

Tại xã Yên Nhân, huyện miền núi Thường Xuân vào mỗi mùa mưa bão, do địa hình dốc, nước đổ từ 2 con suối Hón Chao và Hón Tá dồn về hệ thống tràn trên con đường độc đạo nối 2 thôn: Mỵ và Phong với thế giới bên ngoài đã khiến tràn bị sạt lở, đứt gãy nghiêm trọng. Điều này khiến đời sống của gần 1.000 nhân khẩu sinh sống tại 2 thôn nói trên bị đảo lộn và gặp nhiều khó khăn. Vào những ngày mưa lớn kéo dài, hầu hết các em học sinh trong bản đều phải nghỉ học, mọi hoạt động sinh hoạt thường nhật của bà con trong 2 bản đều phải chờ sau khi nước lũ rút.

Để khắc phục, chính quyền xã Yên Nhân đã huy động nhân dân góp vốn tu sửa tạm để lấy đường đi. Ông Lò Tinh Thần - Trưởng thôn Mỵ cho biết, nếu không được tu sửa và xây dựng kịp thời, đời sống của bà con tại 2 thôn sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu cứ liều mình vượt tràn trong mùa mưa lũ. Hiện tại cũng chỉ trông chờ vào sự hỗ trợ, giúp đỡ của nhà nước để làm tràn mới, chứ với thực tế hư hỏng hiện tại, việc kêu gọi đóng góp để làm tràn mới là điều không thể vì dân không đủ sức.

Tại huyện miền núi Bá Thước, sau khi thủy điện Bá Thước 2 đi vào hoạt động thì tuyến đường dân sinh thôn Chiềng Ai, xã Hạ Trung bị ngập không thể đi lại. Năm 2013, Công ty Thủy điện Bá Thước 2 làm tạm một tràn qua suối để người dân đi lại. Tuy nhiên, hàng năm đến mùa mưa lũ, 13 hộ dân trong thôn Chiềng Ai bị chia cắt hoàn toàn. Để khắc phục, mỗi khi nước rút, chính quyền địa phương đổ tạm đá hộc cho bà con đi lại. Nhưng trận lụt năm 2023 đã cuốn đi tất cả, hiện tại giao thông qua tràn rất khó khăn do mái tràn bị sụt lún, chân khay sạt lở, mặt tràn bị bong tróc…

Ông Trần Duy Tiến - Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng, UBND huyện Bá Thước cho biết, hiện toàn huyện có 11/52 công trình ngầm tràn bị hư hỏng, ngập lụt cần sửa chữa. “Biết là rất cấp thiết trước mỗi mùa mưa bão nhưng huyện không đủ sức để đầu tư sửa chữa. Trong thời gian tới, chúng tôi rất mong nhà nước đầu tư ngầm tràn để bà con đi lại xuyên suốt trong mùa mưa bão” - ông Tiến nói.

Còn tại đập tràn nằm trên tuyến giao thông huyết mạch nối xã Tân Bình (huyện Như Xuân) với các xã lân cận, sau nhiều năm đi vào sử dụng và hứng chịu các đợt mưa lũ nên hiện trạng của tràn đã hư hỏng. Mỗi khi mùa mưa bão đến, tràn thường xuyên bị ngập sâu gây chia cắt giao thông và cô lập hàng trăm hộ dân…

Ông Nguyễn Quang Dự - Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng, UBND huyện Như Xuân cho biết, trên địa bàn 18 xã, thị trấn của huyện hiện có 203 ngầm, tràn. Hiện nhiều ngầm tràn được xây dựng đã lâu nên bị xuống cấp, không đảm bảo an toàn. Vào mùa mưa lũ, nước từ thượng nguồn sông suối đổ về với lưu lượng lớn, khiến mực nước tại các ngầm, tràn dâng nhanh, gây ngập sâu và chảy siết, tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn đối với người và phương tiện khi lưu thông qua các vị trí này.

Trao đổi với báo chí, ông Lý Văn Thích - Trưởng phòng Quản lý giao thông, Sở Giao thông vận tải tỉnh Thanh Hóa cho biết, theo thống kê, hiện nay trên địa bàn toàn tỉnh có 42/95 ngầm tràn trên các tuyến tỉnh lộ và 53/471 ngầm tràn trên các tuyến giao thông nông thôn đã bị xuống cấp, hư hỏng cần được sửa chữa, nâng cấp, cải tạo khá cấp thiết, với tổng mức kinh phí khoảng 336 tỷ đồng. Hiện UBND tỉnh đang có kế hoạch rà soát, ưu tiên phân bổ kinh phí để đầu tư các tràn hư hỏng nặng, thường xuyên ngập sâu kéo dài gây tắc đường mỗi khi có mưa lũ xảy ra.

“Một số ngầm tràn hư hỏng nhiều nên nguồn lực phải từng bước sửa chữa chứ không thể làm đồng loạt. Trong thời gian tới, ngoài nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách tỉnh, các địa phương cũng phải huy động nguồn lực tại các xã, người dân đóng góp sửa ngầm tràn, để đảm bảo an toàn giao thông trong mùa mưa lũ” - ông Thích cho biết thêm.