Hiểm họa từ những vết thương tưởng chừng vô hại

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, thời gian gần đây, đơn vị liên tục tiếp nhận các ca uốn ván với diễn biến phức tạp, phần lớn đều bắt nguồn từ những vết thương nhỏ trong sinh hoạt và lao động hằng ngày. Điểm chung của các bệnh nhân là chủ quan, không tiêm phòng uốn ván sau chấn thương, dẫn đến bệnh khởi phát và tiến triển nhanh.

Trường hợp điển hình là ông N.V.T (62 tuổi, Thái Nguyên). Khoảng một tuần trước khi nhập viện, ông bị ngã tại một công trường xây dựng, gây xây xước vùng mắt cá chân và hai bên gối, có chảy máu nhẹ. Sau khi về nhà, ông chỉ sát trùng và băng bó qua loa, không tiêm phòng uốn ván. Sáu ngày sau, ông bắt đầu xuất hiện cứng hàm, được đưa đến bệnh viện tuyến dưới và chẩn đoán mắc uốn ván. Chưa đầy một ngày, tình trạng bệnh tiến triển nhanh với các cơn chẹn ngực, khó thở, buộc phải đặt ống nội khí quản, thở máy, an thần và dùng thuốc giãn cơ. Bệnh nhân sau đó được chuyển khẩn cấp lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để điều trị.

Theo BS. Lê Sơn Việt, Khoa Cấp cứu, khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng an thần, thở máy, chưa xuất hiện các cơn giật hay gồng cứng toàn thân nhưng đã có tăng trương lực cơ bụng mức độ vừa. Vết thương vùng mắt cá trong chân phải kích thước khoảng 1x1cm, có giả mạc, xung quanh nề đỏ và đau. Hiện bệnh nhân đang được điều trị tích cực, diễn biến bệnh chậm và cần theo dõi sát.

Một trường hợp khác là anh D.Đ.N (40 tuổi, Hà Nội). Khoảng ba tuần trước khi nhập viện, anh dẫm phải đinh trên đường đi làm về, gây vết thương sâu ở lòng bàn chân trái. Anh được sát khuẩn và xử trí vết thương tại trạm y tế, song không rõ có được tiêm huyết thanh kháng uốn ván hay không. Trước khi nhập viện một ngày, anh bắt đầu xuất hiện cứng hàm, khó há miệng nhưng chủ quan nghĩ do mệt mỏi. Đến tối cùng ngày, tình trạng cứng hàm tăng rõ rệt, kèm các cơn co cứng, ưỡn lưng, co cứng tay chân, gia đình mới đưa anh vào Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tại đây, bệnh nhân được ghi nhận tăng trương lực cơ mức độ vừa, xuất hiện các cơn gồng cứng, cứng hàm, miệng chỉ há được khoảng 2cm, suy hô hấp và phải đặt ống nội khí quản hỗ trợ thở máy. Bệnh nhân được chẩn đoán uốn ván toàn thể và điều trị tích cực.

Trường hợp thứ ba là anh N.T.N (37 tuổi, Hà Nội). Gần một tháng trước, trong lúc làm việc tại công trường, anh va chân vào máy cắt khiến bong móng ngón chân cái bên trái. Sau khi được tháo móng và xử trí vết thương, anh cho rằng đây chỉ là chấn thương nhẹ nên không tiêm phòng uốn ván. Khoảng một tuần gần đây, anh bắt đầu xuất hiện khó há miệng, khó nuốt tăng dần và các cơn tăng trương lực cơ. Bệnh nhân được chẩn đoán uốn ván tại bệnh viện tuyến dưới và chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Theo BS. Trương Tư Thế Bảo, Khoa Cấp cứu, khi nhập viện, bệnh nhân chỉ há miệng được khoảng 3cm, tăng trương lực cơ bụng và cơ lưng mức độ vừa, chưa xuất hiện cơn gồng cứng chẹn ngực, huyết áp ổn định và đang được hỗ trợ thở ô xy. Vết thương ở ngón chân cái trái đã khô, hóa sừng, không có dấu hiệu viêm tấy hay ổ mủ. Đây là trường hợp uốn ván mức độ nhẹ, đáp ứng tốt với điều trị nhưng vẫn cần nhiều thời gian để hồi phục hoàn toàn.

Theo các bác sĩ, vi khuẩn uốn ván tồn tại phổ biến trong đất cát, bụi bẩn, phân gia súc, gia cầm, cống rãnh và trên các dụng cụ không được tiệt trùng kỹ. Khi xâm nhập qua vết thương hở, vi khuẩn sẽ phát triển và tiết độc tố mạnh, gây co cứng cơ toàn thân, suy hô hấp và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Đáng lo ngại, nhiều người vẫn cho rằng chỉ những vết thương lớn, chảy máu nhiều mới có nguy cơ mắc uốn ván, trong khi thực tế những vết xây xước nhỏ, bong móng hay vết đinh đâm cũng có thể trở thành “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập.

Các bác sĩ khuyến cáo trong sinh hoạt và lao động hằng ngày, việc va quệt, trầy xước da là khó tránh khỏi. Vì vậy, người dân cần chủ động tiêm vắc-xin phòng uốn ván đầy đủ và tiêm nhắc lại đúng lịch, kể cả khi cảm thấy bản thân khỏe mạnh. Việc tiêm phòng đầy đủ là biện pháp hiệu quả nhất để tạo “lá chắn” miễn dịch, phòng ngừa những biến chứng nặng nề và tránh các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra chỉ từ một vết thương tưởng chừng vô hại.