Hình tượng con khỉ

Một số quan điểm từ xa xưa cho rằng, loài khỉ còn là con vật giàu sức mạnh, trí tuệ thông minh với lòng nhân từ đức độ. So với các con vật khác thì hình ảnh con khỉ có phần mờ nhạt hơn trong nền văn hóa hiện đại. Tuy nhiên, hình tượng con khỉ vẫn là loài vật được coi là sức mạnh của biểu tượng nhanh nhẹn, hoạt bát và vô cùng tinh nghịch. Thậm chí có những con khỉ còn trở thành biểu tượng thần thánh như Tôn Ngộ Không, Hanuman đã và đang được lưu truyền qua sử sách từ nhiều năm nay. Một số tác phẩm văn học và tác phẩm điện ảnh đã đề cập đến hình tượng con khỉ như “Hành tinh khỉ”, “Kinh kông”, “Aladin và cây đèn thần” đã được nhiều người biết đến.

Không những thế, hình ảnh con khỉ vẫn đang được lưu truyền qua nhiều câu ca dao, tục ngữ gần gũi với đời sống thường nhật của con người như “khỉ ho cò gáy”, “rung cây dọa khỉ”, “làm trò khỉ”, “đồ khỉ gió”, “nhăn nhó như khỉ ăn gừng”. Trong trí tưởng tượng sáng tạo của một số nhà văn, hình ảnh con khỉ vẫn luôn là những hình ảnh đẹp. Chúng ta còn bắt gặp hình ảnh con khỉ dưới các dạng biến hóa thành vượn, hầu, đười ươi thông qua các câu thơ, ca dao tục ngữ nói về phong tục tập quán, luật lệ, thành kiến, văn hóa ứng xử cũng như khát vọng sống trong quá trình lao động và sáng tạo không ngừng nghỉ của con người.

Đối với người Việt Nam, hình ảnh con khỉ còn được thể hiện qua những câu ca dao mang tính hài hước vẫn đang được truyền miệng đến ngày nay. Hình ảnh “tuổi Thân con khỉ lao chao, nhảy qua nhảy lại té ào xuống mương” là hình ảnh con khỉ đã được dân gian hóa thành những câu ca dao mang tính chất vui đùa hóm hỉnh tạo không khí sảng khoái sau mỗi ngày học tập và rèn luyện. Lúc này đây, khi tháng Chạp đang dần trôi qua từng ngày cũng là khi năm mới đang cận kề muôn nẻo đường quê. Trên khắp các con phố người ta đang bán những chiếc bao lì xì đỏ tươi in hình khỉ trong không khí chộn rộn niềm vui đón tết hân hoan. Đây cũng là một trong những nét đẹp văn hoá của dân tộc Việt Nam mỗi dịp tết về.

So với các con vật khác, khỉ vừa là loài vật luôn tỏ ra gần gũi, thân thiện và luôn đem hạnh phúc đến với mọi người, vừa là con vật đem lại cho chúng ta những nụ cười sảng khoái. Nắm rõ và hiểu được nhiều ý nghĩa sâu sắc tốt đẹp về loài khỉ không những đã giúp cho chúng ta thấy được giá trị của nét đẹp văn hóa lâu đời cũng như vai trò của hình tượng khỉ qua mỗi giai đoạn phát triển văn hóa Việt Nam.