Hỗ trợ bệnh nhân nghèo thẻ Bảo hiểm y tế

Kiệt quệ vì không có thẻ BHYT

Không may mắc bệnh lao xương, ông Nguyễn Văn Thêm, 65 tuổi ở phường Bạch Đằng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội phải ở viện nhiều hơn ở nhà. Chi phí chữa bệnh khiến cuộc sống của gia đình ông luôn trong tình cảnh nợ và vay nóng. Điều đáng nói là từ năm 2022 đã dừng việc cấp thuốc lao miễn phí mà chuyển sang nguồn Quỹ BHYT chi trả nên gánh nặng chữa bệnh của gia đình ông càng nặng vì không có thẻ BHYT.

“Tôi bị mất hộ tịch mấy chục năm nay nên không thể làm căn cước công dân nên cũng không thể mua thẻ BHYT hộ gia đình. Từ năm 2022 chương trình cấp thuốc lao miễn phí không còn, trung bình mỗi tháng tốn hơn 3 triệu tiền thuốc. Tất cả chỉ biết trông chờ vào con, cháu mà tụi nó cũng rất khó khăn” - ông Thêm chia sẻ.

Cùng hoàn cảnh, ông Trần Văn Liên cùng ở phường Bạch Đằng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cũng mất chứng minh thư nhân dân nhiều năm nay nên không được mua thẻ BHYT. Kể từ khi không còn được cấp phát thuốc miễn phí từ nguồn ngân sách nhà nước mà chuyển sang nguồn quỹ BHYT chi trả, mỗi tháng ông Liên điều trị hết 4-5 triệu tiền thuốc, ông không biết trông chờ vào đâu để có đủ tiền mua thuốc điều trị tại nhà, chưa nói đến những lúc phải vào viện.

Trước những khó khăn của không ít bệnh nhân lao chưa mua được thẻ BHYT do hoàn cảnh khó khăn hoặc vì lý do không có giấy tờ tùy thân, Tổ mái ấm Hoàng Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội đã có nhiều sáng kiến giúp đỡ người yếu thế như: tư vấn, tuyên truyền để bệnh nhân thấy được tầm quan trọng của tấm thẻ BHYT trong điều trị bệnh. Đối với những người nghèo, các thành viên trong tổ quyên góp tiền mua thẻ BHYT, hoặc vận động các mạnh thường quân hỗ trợ trực tiếp cho người bệnh. Dù vậy, theo bà Nguyễn Thị Chắn - Tổ trưởng Mái ấm Hoàng Mai, vẫn còn rất nhiều bệnh nhân lao chưa tiếp cận được tấm thẻ BHYT.

Để đạt được mục tiêu đạt độ bao phủ tham gia BHYT bà Chắn cho rằng, chính sách về BHYT cần linh hoạt, theo đó nếu người dân không có tiền có thể mua BHYT trong vòng 3 tháng, sau đó mua tiếp 6 tháng hoặc 9 tháng, một năm đó là tùy bệnh nhân.

Cần sự chung tay của xã hội

Việt Nam là một trong 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao và lao kháng thuốc cao trên thế giới. Tổ chức Y tế thế giới ước tính năm 2020 có trên 172.000 người mắc và 10.400 người chết vì bệnh lao tại Việt Nam. Trước đây, thuốc chống lao hàng 1 được mua bằng nguồn ngân sách nhà nước thông qua Chương trình Mục tiêu Y tế - Dân số của Bộ Y tế để cung cấp điều trị miễn phí cho người bệnh lao. Tuy nhiên, giai đoạn 2021-2025 không còn nguồn kinh phí để chi trả cho việc mua sắm thuốc chống lao hàng 1 và hàng 2 cấp miễn phí cho người bệnh. Thay vào đó, từ ngày 1/7/2022, các cơ sở điều trị lao trên toàn quốc triển khai cấp thuốc lao bằng nguồn Quỹ BHYT cho bệnh nhân mắc lao. Đây là một khó khăn đối với bệnh nhân nghèo, đặc biệt là những bệnh nhân lao không có thẻ BHYT.

Để đạt được mục tiêu là xóa bệnh lao trong cộng đồng thì rất cần nhiều giải pháp hỗ trợ người bệnh lao, trong đó, vận động các tổ chức đoàn thể cùng tham gia. Theo bà Kiều Thị Mai Hương - Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI), để chấm dứt bệnh lao vào năm 2030, Việt Nam cần đẩy nhanh phát hiện và điều trị các ca bệnh trong cộng đồng bao gồm cả lao hoạt động và lao tiềm ẩn. Để thực hiện được chiến lược này rất cần đến sự đầu tư tài chính đầy đủ cho các chương trình chống lao tại địa phương và sự chung tay của tất cả cộng đồng. Trong đó, việc hỗ trợ mua thẻ BHYT là “chìa khóa” quan trọng để Việt Nam thực hiện mục tiêu chấm dứt lao vào năm 2030.

Thời gian qua cùng với nỗ lực của Chương trình phòng chống lao quốc gia, Trung tâm sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) đã có nhiều hỗ trợ cho bệnh nhân lao trong việc sàng lọc, phát hiện và điều trị bệnh nhân lao. Năm 2023, Chương trình chống lao quốc gia sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan, đặc biệt là Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; đồng thời hướng dẫn các cơ sở điều trị lao đáp ứng các điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, quản lý sử dụng, cung ứng, điều phối thuốc lao qua bảo hiểm y tế, nhằm duy trì quyền lợi tiếp cận thuốc cho người bệnh.