Để chăm lo cho đời sống nhân dân, đồng bào DTTS trên địa bàn, tỉnh Hòa Bình đã và đang tập trung thực hiện một số nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm: Tiếp tục đẩy mạnh triển khai hiệu quả Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn.
Chú trọng đầu tư, hoàn thiện đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng cho vùng đồng bào DTTS, cải thiện điều kiện sinh kế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản xuất; quan tâm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, y tế… Đầu tư hỗ trợ giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS…
Được biết, toàn tỉnh Hòa Bình có hơn 630 nghìn người DTTS (chiếm 74% dân số toàn tỉnh), chủ yếu là các dân tộc: Mường, Thái, Tày, Dao, Mông…; trong đó đông nhất là dân tộc Mường chiếm 63%. Do đó, việc chăm lo đời sống cho đồng bào DTTS là nhiệm vụ hết sức quan trọng của địa phương. Giai đoạn 2013 - 2020, tỉnh Hòa Bình có 52 xã khu vực I, 70 xã khu vực II, 88 xã khu vực III và 89 thôn, xóm đặc biệt khó khăn. Năm 2014, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án phát triển kinh tế - xã hội 36 xóm đặc biệt khó khăn nhất tỉnh và Dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào Mông tại 2 xã Hang Kia, Pà Cò (huyện Mai Châu). Đến nay, tỉnh đã đưa các xóm, xã đặc biệt khó khăn thuộc Đề án và Dự án nói trên vươn lên, đạt mức phát triển bình quân chung của vùng đồng bào DTTS (hiện nay, thu nhập thực tế bình quân một người dân tộc thiểu số khoảng 1,1 đến 1,2 triệu đồng trên một tháng, tương đương với 13-14 triệu đồng một năm).
Từ tháng 9/2022 đến nay, toàn tỉnh Hòa Bình đã có 387 ngôi nhà mới được xây dựng từ nguồn Quỹ "Vì người nghèo”, với tổng kinh phí hỗ trợ gần 21.500 triệu đồng. Ngoài hỗ trợ xây dựng nhà ở, tỉnh Hòa Bình cũng luôn quan tâm thực hiện các giải pháp ổn định cuộc sống, hỗ trợ đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho người dân vùng thiên tai, vùng đồng bào DTTS.
Theo bà Đinh Thị Thảo (Trưởng ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình), quá trình triển khai Dự án 1 Chương trình MTQG 1719 hiện nay vẫn còn gặp một số khó khăn vướng mắc như: Quỹ đất thực hiện hỗ trợ của các địa phương ngày càng hạn hẹp; định mức kinh phí hỗ trợ đất ở, đất sản xuất còn thấp; tình trạng dân di cư tự do vào địa bàn tỉnh còn nhiều; công tác quy hoạch, quản lý đất đai nói chung còn nhiều khó khăn bất cập. Đồng bào DTTS còn thiếu đất ở, đất sản xuất nhưng nhiều hộ lại sinh sống trên đất lâm nghiệp nên không đủ điều kiện để được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ thuộc Chương trình MTQG 1719.
Theo bà Thảo, Kế hoạch triển khai Dự án 1 nhằm Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn từ năm 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719), qua rà soát, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình có trên 3.900 hộ đồng bào DTTS thiếu đất sản xuất, trên 1.300 hộ thiếu đất ở và trên 3.800 hộ thiếu nhà ở cần hỗ trợ.
Nhu cầu kinh phí theo Đề án sử dụng nguồn vốn Trung ương giai đoạn 2021-2025 là 414.814 triệu đồng (trong đó hỗ trợ đất ở 937 hộ, kinh phí 37.462 triệu đồng; hỗ trợ nhà ở 3.800 hộ, kinh phí 152.280 triệu đồng; hỗ trợ đất sản xuất 1.614 hộ, kinh phí 35.438 triệu đồng; chuyển đổi nghề 2.301 hộ, kinh phí 23.010 triệu đồng; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán 11.408 hộ, kinh phí 34.224 triệu đồng; hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung 120 công trình, kinh phí 132.400 triệu đồng).
Vì vậy, tỉnh Hòa Bình đã linh hoạt lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình MTQG để triển khai thực hiện nội dung hỗ trợ nhà ở, chuyển đổi nghề đối với hộ thiếu đất sản xuất, hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán và xây dựng các công trình nước sinh hoạt tập trung. Tỉnh cũng sẽ rà soát lại công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch bố trí dân cư, quy hoạch nông thôn mới... làm cơ sở cho việc cấp đất ở, đất sản xuất, xây dựng các công trình nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS.