Hoa đu đủ đực không còn xa lạ đối với người dân ở vùng nông thôn. Không chỉ là món ăn thường ngày, loài hoa này còn là một loại dược liệu quý mà không phải ai cũng biết.
Theo Đông y, hoa đu đủ được bắt gặp nhiều ở các vùng núi, do có những tác dụng tốt cho sức khoẻ nên được nhiều người săn lùng với giá cao. Vậy hoa đu đủ đực có công hiệu gì? Sử dụng ra sao? Tất cả sẽ được giải đáp trong nội dung dưới đây, đừng bỏ lỡ bài viết để hiểu rõ hơn về loài hoa này nhé!
Về cơ bản, cây đu đủ đực đều sở hữu những đặc điểm tương tự như cây đu đủ cái. Thuộc cây thân thảo to, không phát triển nhánh, thường có chiều cao trung bình từ 3 – 10 m. Lá cây đu đủ đực có hình chân vịt, cuống dài từ 50 – 80 cm.
Tên khoa học của loài hoa này là Carica papaya, thuộc họ đu đủ Papayaceae. Hoa đu đủ đực khá hiếm với xác xuất chỉ 3%, chính vì thế mà giá thành của loại dược liệu này cũng rất cao. Hoa thường mọc thành chùm có cuống dài, phân bổ đều trên các nhánh.
Theo nghiên cứu gần nhất, hoa đu đủ đực có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư. Cụ thể ThS. Đoàn Lực – Trưởng khoa Chống đau thuộc Bệnh viện K cho biết “Những bệnh nhân khi được chẩn đoán bị ung thư sẽ được điều trị bằng các biện pháp Tây y tiên tiến, bên cạnh đó sử dụng hoa đu đủ đực cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị”.
Bên cạnh đó những nghiên cứu tại Úc chỉ ra rằng, tới 82% nam giới nếu thường xuyên sử dụng hoa đu đủ đực sẽ giảm thiểu được nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Sở dĩ, loại hoa này có giá trị y dược cao bởi trong thành phần có chứa nhiều carbohydrate, axit gallic, phenol, phosphorus, beta – carotene. Đặc biệt giàu hàm lượng vitamin như vitamin A, C, B1 các tanin và sắt.
Với thành phần trên, hoa đu đủ đực không chỉ mang lại công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, hỗ trợ một số bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, đường tiêu hoá… mà không phải ai cũng biết.
Công dụng của hoa đu đủ đực trong y dược
Vào khoảng tháng 5 đến tháng 10 là thời điểm hoa đu đủ bắt đầu phát triển. Hoa sẽ được thu hoạch và phơi khô trong nắng hoặc sấy khô. Chắc hẳn không ít lần bạn bắt gặp các cụ lấy hoa đu đủ đực pha với nước nóng dùng cho mấy đứa nhỏ trị ho. Ngoài tác dụng cơ bản đó, loại dược liệu này còn có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị viêm loét dạ dày, hỗ trợ tiêu hoá đối với những người bị rối loạn trao đổi chất, ngăn ngừa táo bón.
Hỗ trợ điều hoà hệ tiêu hoá
Người thường xuyên bị hạ đường huyết có thể sử dụng hoa đu đủ đực để tăng lượng insulin trong cơ thể, giảm chóng mặt, nhức đầu cực kỳ hiệu nghiệm. Dược tính của hoa tươi tương tự như hoa khô, tuy nhiên do mức độ ngày càng khan hiếm nên người dùng hầu hết chỉ mua và sử dụng hoa khô để dễ bảo quản và sử dụng trong thời gian dài.
Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh ung thư
Trong tài liệu nghiên cứu “Công dụng của hoa đu đủ đực trong điều trị ung thư” cho rằng, thành phần isothiocyanates trong hoa có khả năng hạn chế ung thư. Các hợp chất như phenol, beta – carotene, axit gallic có tác dụng chống oxy hóa cực lớn. Ngăn chặn khả năng phát triển của tế bào ung thư, đồng thời hạn chế việc tích tụ cholesterol trong mạch máu.
Đối với bệnh u xơ tiền liệt tuyến ở nam giới, hoạt chất carotenoid và lycopene sẽ làm giảm triệu chứng tiểu khó, tiểu rắt, đi tiểu nhiều lần. Không chỉ tăng sức đề kháng, nước hoa đu đủ đực còn chứng minh được khả năng ngăn ngừa bệnh ung thư phổi, ung thư ác tính.
Trong nhiều phác đồ điều trị ung thư, các bác sĩ cũng khuyến khích người bệnh sử dụng hoa đu đủ đực kết hợp với hoạt chất ancaloid và flavonoid nhằm tăng khả năng loại trừ các tế bào ung thư ác tính, giảm viêm mà không làm ảnh hưởng tới các tế bào lành tính khác.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ hoa đu đủ:
Chữa ho đơn giản với các bài thuốc từ hoa đu đủ: Nếu việc sử dụng các loại thuốc Tây y, kháng sinh để trị ho dễ gây nên tác dụng phụ thì những bài thuốc từ hoa đu đủ đực là lựa chọn của nhiều người bởi tính hiệu quả cao, an toàn với mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Bài thuốc 1: Chưng cách thuỷ 15g hoa đu đủ đực tươi với 2 thìa mật ong trong vòng 20 phút. Nghiền nát sau đó cho vào một miếng vải, chắt lấy nước và sử dụng hàng ngày.
Bài thuốc 2: Đối với những người bị ho gà, mất giọng có thể dùng 15 – 20g đu đủ đực, vỏ rễ dâu 20g, nước cốt chanh, 20g vỏ quýt khô. Đun sôi trong vòng 15p sau đó để nguội. Khi sử dụng có thể bỏ thêm 1 thìa mật ong hoặc đường để giảm độ đắng.
Bài thuốc 3: Các nguyên liệu gồm hoa đu đủ đực, hoa khế, lá tía tô chưng cách thuỷ cùng đường phèn. Sau đó cho vào hũ thuỷ tinh, ngày dùng 2 lần bằng cách pha 1 thìa hỗn hợp với nước ấm.
Các bài thuốc này đem lại hiệu quả cao với tình trạng bệnh nhẹ, nếu triệu chứng ho kéo dài, các bạn cần đến khám chữa tại các cơ sở y tế uy tín.
Bên cạnh những phương pháp điều trị bằng thuốc tây, những bài thuốc Đông y sử dụng loại hoa đem lại hiệu quả, không gây hại cho sức khoẻ, không nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là thời gian sử dụng dài, cần có sự kiên trì. Tuỳ thuộc vào cơ địa từng người sẽ có hiệu quả khác nhau, chính vì vậy để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ, hãy tham khảo bác sĩ hoặc chuyên gia trước khi sử dụng.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư:
Chuẩn bị: Hoa đu đủ phơi khô 100g, sao vàng hạ thổ 100g, 2 lít nước lọc.
Cách dùng: Cho các nguyên liệu đã chuẩn bị sắc trong vòng 30 – 45 phút. Uống một ngày chia 3 lần, trước hoặc sau khi ăn.
Chữa rối loạn tiêu hoá
Chuẩn bị: 50g hoa đu đủ đực, 800ml nước
Cách dùng: Đun 50g nguyên liệu cùng 800ml nước trong 30 phút, lọc lấy nước và uống mỗi ngày sau bữa ăn.
Các vitamin A, C, E cùng folate giúp hỗ trợ chữa rối loạn tiêu hoá hiệu quả, ngăn ngừa mỡ trong máu và chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào trong cơ thể.
Bài thuốc trị nhức mỏi khớp gối:
Chuẩn bị: 1kg hoa đu đủ, 6 lít rượu trắng
Cách làm: Hoa đu đủ tươi có thể mang về phơi khô, sau đó ngâm 1kg trên với rượu, có thể bổ sung thêm các nguyên liệu như sao vàng hạ thổ. Trong vòng 1 tháng có thể sử dụng với mật ong để giảm nhức mỏi xương khớp. Ngoài ra, ở một số địa phương, còn dùng rượu để massage ở những vùng khớp bị đau nhức giúp giảm đau hiệu quả.
Những lưu ý khi sử dụng hoa đu đủ đực
Dù có nhiều nghiên cứu chỉ ra những tác dụng của hoa đối với bệnh ung thư, u xơ, nhưng chúng chỉ có công dụng hỗ trợ chứ trong điều trị dứt điểm. Chính vì vậy nếu phát hiện mắc bệnh, cần tới các cơ sở y tế, bác sĩ chuyên khoa để có hướng dẫn và phác đồ điều trị phù hợp.
Đặc biệt lưu ý, tuyệt đối không sử dụng dược liệu này cho phụ nữ có thai vì trong thành phần của hoa chứa papain gây sảy thai, với liều lượng cao sẽ ảnh hưởng tới thai nhi.
Các chuyên gia sức khỏe đầu ngành cũng đưa ra khuyến cáo. Người bệnh không nên tùy tiện sử dụng hoa đu đủ đực khi tìm hiểu kỹ về loại dược liệu này cũng như chưa có sự tư vấn từ bác sĩ.
Hoa đu đủ đực: Từng là thứ vứt đi, nay thành hàng hiếm, bán tiền triệu
Theo báo Dân trí, ngày trước, ở nhiều nơi, cây đu đủ đực thường bị chặt bỏ nhưng giờ lại được giữ trồng để lấy hoa. Giá cho mỗi cân hoa đu đủ đực tươi từ 100.000 đồng, còn loại phơi khô có thể lên tới tiền triệu.
Gần đây, trên chợ mạng, một loại hoa trông khá giống với hoa thiên lý được rao bán rầm rộ với giá 100.000 đồng/kg. Theo quảng cáo của tiểu thương, loại hoa này được lấy từ cây đu đủ đực, có độ đắng gấp 3 - 4 lần mướp đắng, thường được dùng để làm thuốc hoặc xào trực tiếp với trứng, tỏi để ăn.
"Lý do mọi người chặt bỏ cây đu đủ đực là cho rằng, chúng không có quả, không kinh tế. Tuy nhiên, chúng vẫn cho quả bình thường, chỉ có điều, quả khá ít và nhỏ. Theo kinh nghiệm dân gian, hoa đu đủ đực có công dụng chữa một số bệnh như tim mạch, huyết áp, ho, hen suyễn kéo dài" - chị nói.
"Trung bình mỗi ngày, tôi bán ra thị trường từ 5 - 10 kg hoa tươi, khách mua thường mang về xào với trứng, thịt để ăn hoặc hãm lấy nước để uống. Còn dòng hoa sấy khô thì tôi chủ yếu cung cấp cho các quầy thuốc, người mua về chữa bệnh" - chị kể.
"Để hàng có chất lượng ổn định, không bị mất hương, sau khi sấy khô, tôi thường đóng vào túi nhỏ, hút chân không. Khách về chỉ cần bỏ túi, cho luôn vào ấm, hãm lấy nước, uống theo ngày. Tuy nhiên, trước khi uống thì phải hỏi ý kiến bác sỹ vì loại hoa này không phải ai cũng uống được" - anh kể.
Theo anh Tín, hiện nay trên thị trường, hoa đu đủ đực và cái khá lẫn lộn nên người mua phải hết sức lưu ý, tránh mua nhầm. Như nhìn trên cây thì hoa đu đủ cái thường mọc ở phần sát thân, to và không theo chùm. Còn hoa đu đủ đực thì mọc ở phần kẽ lá, có nhánh dài và mọc theo chùm.
Cầm một nắm hoa đu đủ đực trên tay, chị Nguyễn Hoa (Đống Đa, Hà Nội) kể, chị vừa nhờ người quen trên Điện Biên mua hộ 5kg hoa với giá 120.000 đồng/kg. Chị chia ra làm 3 phần, 1 phần làm thức ăn, 2 phần còn lại thì phơi khô để uống.
"Nếu mua được hoa tươi vẫn là tốt nhất, vừa tiết kiệm chi phí vừa kiểm nghiệm luôn được chất lượng. Trước khi mang hoa đi sấy thì người dùng nên rửa sạch, hong khô, để ráo nước. Với trẻ em, khi uống thì nên cho thêm một chút mật ong để giảm vị đắng của hoa" - chị thông tin.