“Hóa kiếp” lục bình

Biến phế thải thành các sản phẩm mỹ nghệ xuất khẩu

Lục bình (còn gọi là bèo tây) vốn là loài cây dại, nổi trên mặt nước, nhiều ở các tỉnh thành miền Tây Nam Bộ. Ở tỉnh Bạc Liêu, dọc theo tuyến sông Cái Trầu, đoạn chảy qua địa bàn các xã Ninh Hòa, Ninh Quới, Vĩnh Lộc, Vĩnh Lộc A, thị trấn Ngan Dừa của huyện Hồng Dân rất nhiều lục bình, các hộ dân đã tận dụng nguồn lục bình trên sông sẵn có, phát triển thành nghề đan lát. Nhiều gia đình không có điều kiện đan lát, chỉ việc cắt, phơi cọng lục bình, rồi bán cho thương lái cũng có thu nhập từ vài chục đến trên trăm triệu đồng/năm.

Chị Lê Thị Út Chính, ở ấp Ninh Định, xã Ninh Hòa, tận dụng bãi sông sau nhà khoanh nuôi 5.000 mét vuông lục bình. Với diện tích này, mỗi tháng gia đình thu hoạch, phơi khô bán được 20 triệu đồng.

Hiện tại, lục bình khô có giá từ 15-17 ngàn đồng/kg. Tuy có vất vả nhưng với bà con, nghề này mang lại thu nhập không nhỏ cho gia đình. Theo người dân ở đây, nghề cắt, phơi lục bình đã xuất hiện trên 20 năm. Ban đầu chỉ vài hộ nhưng đến nay, hàng trăm hộ đã tham gia. Bên cạnh việc cắt, phơi, nhiều hộ còn đan gia công các mặt hàng thủ công từ nguyên liệu lục bình như giỏ xách, hộp đựng quà…Những sản phẩm làm từ lục bình được đánh giá là thân thiện với môi trường.

Đan lục bình là một trong những nghề đan thủ công mỹ nghệ độc đáo và nổi tiếng tại huyện Hồng Dân tỉnh Bạc Liêu. Từ đôi bàn tay khéo léo, các thợ đan lục bình đã tạo ra các sản phẩm đẹp mắt, có tính ứng dụng cao.

Những cây lục bình được thu hoạch về, đem phơi khô, chọn lọc kỹ càng đảm bảo làm nguyên liệu đan. Lục bình được đan thành các sản phẩm sử dụng hàng ngày hoặc sáng tạo làm thành các sản phẩm thời trang như giỏ, túi xách, mũ,... Để đan được các sản phẩm đẹp, đôi bàn tay người đan phải khéo léo, đan các mối chặt lại với nhau mới có thể ra một thành phẩm có khuôn mẫu, kiểu dáng đẹp. Mỗi sản phẩm có giá trị từ 20.000 đồng - 200.000 đồng.

Việc làm cho phụ nữ nông thôn

Nhận thấy nghề đan lục bình có thể giúp giải quyết việc làm lúc nhàn rỗi của phụ nữ, thu nhập cũng đảm bảo, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Hồng Dân đã thành lập một số Tổ hợp tác, Hợp tác xã nhằm huy động sự tham gia của hội viên.

Tổ hợp tác đan dây lục bình khô của Hội phụ nữ ấp Láy Viết Vàm, xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân khi mới thành lập chỉ có vài chục thành viên nhưng đến nay đã phát triển lên đến hơn 200 thành viên ở các ấp lân cận với gần 600 lao động làm nghề lục bình đã và đang góp phần giải quyết việc làm, tạo nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hội viên phụ nữ nông thôn.

Bà Nguyễn Thị Hai ở ấp Láy Viết Vàm, xã Ninh Quới cho hay, đan lục bình phù hợp với điều kiện sống và lao động của đại bộ phận gia đình ở nông thôn, không bị gò bó về thời gian. Không riêng gì phụ nữ, nhiều nam giới cũng tận dụng những lúc nhàn rỗi, phụ giúp vợ đan lục bình kiếm thêm thu nhập. Nhiều người tuổi cao không còn phù hợp với nghề làm thuê những công việc nặng nhọc đã chọn nghề đan lục bình. Thành viên Tổ hợp tác giai đoạn đầu thiếu vốn đã được hội phụ nữ hỗ trợ cho vay ưu đãi từ nguồn ủy thác của Ngân hàng Chính sách - Xã hội và vốn Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp. “Tôi vay được đồng vốn ban đầu rồi thuê mặt bằng có chỗ đan, trữ nguyên liệu nên mùa nước mặn vẫn có nguyên liệu để đan tính ra thu nhập từ việc đan dây lục bình này bằng làm 5 công ruộng. Chính vì vậy, mà đến nay hàng trăm lao động trong xóm nghề đan dây lục bình khô, ở xã Ninh Quới đều có việc làm tại chỗ, với thu nhập ổn định và cuộc sống ngày càng khấm hơn trước”, bà Hai bộc bạch.

Chị Nguyễn Thị Mẫn – Tổ trưởng Tổ hợp tác đan dây lục bình, ấp Láy Viết Vàm, xã Ninh Quới phấn khởi cho biết: “Đan lục bình khá phù hợp với hội viên phụ nữ ở mọi lứa tuổi do công việc nhẹ nhàng, có thể tranh thủ thời gian rảnh trong ngày để làm. Từ hiệu quả của tổ hợp tác, Hội giới thiệu cho các chi hội khác trên địa bàn nhằm tạo thêm việc làm tại chỗ, tăng thu nhập, cải thiện đời sống của hội viên phụ nữ”.

Ở huyện Hồng Dân hiện nay, một trong những Hợp tác xã ăn nên làm ra với nghề đan lục bình là Hợp tác xã Quyết Tâm, xã Vĩnh Lộc, huyện Hồng Dân. Hiện nay, Hợp tác xã đã liên kết với một số doanh nghiệp trong nước nhận gia công sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ cây lục bình theo đơn đặt hàng. Theo Ban Giám đốc Hợp tác xã, thời gian qua, hoạt động sản xuất, kinh doanh có nhiều thuận lợi. Nhờ đó, lợi nhuận của hợp tác xã đã được nâng cao, thu nhập của người lao động tăng lên, giúp họ yên tâm gắn bó với nghề. Hợp tác xã đã giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 300 lao động tại địa phương với thu nhập bình quân khoảng 3-5 triệu đồng/người/tháng.

Hợp tác xã Quyết Tâm và không ít hợp tác xã khác trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, sản xuất các mặt hàng như: chậu hoa, giỏ xách, hộp, sọt rác… Sản phẩm được xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Từ đó, các Hợp tác xã mở rộng quy mô hoạt động, ngành nghề sản xuất kinh doanh, đáp ứng nhu cầu đặt hàng của doanh nghiệp xuất khẩu, tăng thu nhập cho người lao động.

Bà Tô Mỹ Thuận, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Bạc Liêu cho biết, những năm gần đây, sản phẩm mỹ nghệ được làm từ lục bình ngày càng được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng. Các loại sản phẩm này đã có mặt trên 30 quốc gia trên thế giới. Nhu cầu sử dụng tăng, do đó giá bán các mặt hàng mỹ nghệ từ cây lục bình cũng tăng khá cao. Định hướng của Hội là sẽ tiếp tục khuyến khích đầu tư hỗ trợ hội viên tham gia đan đát từ lục bình. Bởi đây là nghề tương đối đơn giản, tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, không cần nhiều vốn.

Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh sẽ phối hợp với các ngành có liên quan tổ chức dạy nghề, nhất là trong việc tạo ra các sản phẩm có độ tinh xảo, giá trị gia tăng cao. Cùng với đó, Hội phối hợp với chính quyền các địa phương hỗ trợ thủ tục đăng ký cho các sản phẩm đan lát từ lục bình đạt chuẩn OCOP; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, nâng cao giá trị.