Hỏi - đáp xung quanh việc tầm soát ung thư đại trực tràng

Để tầm soát ung thư đại trực tràng, bác sĩ có lời khuyên gì?

Những người không có yếu tố nguy cơ thì tầm soát bắt đầu vào tuổi 45. Nội soi đại trực tràng ống mềm 10 năm 1 lần được coi là tiêu chuẩn vàng. Nội soi đại tràng sigma mỗi 5 năm cùng với việc thực hiện xét nghiệm máu ẩn trong phân hàng năm là phương pháp tương tự nếu không thể nội soi đại tràng toàn bộ.

Những người có người thân bị ung thư đại trực tràng hoặc polyp nên bắt đầu tầm soát từ năm 40 tuổi, hoặc 10 tuổi trẻ hơn thời điểm mà người thân được chẩn đoán ung thư. Những người này nên được tầm soát 5 năm 1 lần ngay cả khi các xét nghiệm đều bình thường.

Những loại ung thư đại tràng di truyền ít phổ biến hơn (ung thư đại tràng di truyền không có nguồn gốc từ phlyp, bệnh đa polyp đường tiêu hoá có tính chất gia đình) có thể đòi hỏi nhiều lần tầm soát kiểm tra hơn và bắt đầu từ lứa tuổi trẻ hơn nhiều.

Những phương pháp tầm soát ung thư đại trực tràng nào có thể được sử dụng hiệu quả ạ?

Xét nghiệm máu ẩn trong phân, kiểm tra một vài mẫu phân để phát hiện máu từ những polyp hay những khối u. Nếu xét nghiệm dương tính người bệnh cần được soi đại tràng ống mềm để kiểm tra.

Nội soi đại tràng ống mềm là phương pháp sử dụng một ống mềm dài có đầu camera để đánh giá toàn bộ lớp bên trong của đại trực tràng; những vùng bất thường có thể được lấy bỏ hoặc lấy làm mẫu bệnh đánh giá trong phòng thí nghiệm. Nội soi đại trực tràng ống mềm là phương pháp an toàn và hiệu quả nên được khuyến nghị sử dụng để tầm soát, toàn bộ đại trực tràng được quan sát và những polyp tiền ung thư có thể được lấy bỏ và phòng ngừa ung thư. Soi đại tràng ống mềm là phương pháp tiêu chuẩn vàng để tầm soát ung thư đại trực tràng.

Nội soi đại tràng sigma ống mềm có thể kiểm tra được 1/3 dưới của đại tràng khi đó thì 1/2 số polyp và ung thư có thể được phát hiện. Nếu phát hiện bất thường, nội soi đại tràng ống mềm cần được thực hiện.

Chụp X-quang khung đại tràng có chuẩn bị với barit là phương pháp mà khi đó đại tràng được làm đầy bằng khí và chất cản quang để có thể nhìn thấy trên phim chụp. Phương pháp này chỉ được thực hiện khi soi đại trực tràng không thể thực hiện được.

Tại sao mọi người cần được tầm soát ung thư đại trực tràng?

Ung thư đại trực tràng hiếm khi biểu hiệu thành triệu chứng ở thời kỳ sớm. Ung thư đại trực tràng thường bắt đầu bằng những polyp lành tính. Những polyp đại tràng có thể ở dạng tiền ung thư hoặc dạng không phát triển thành ung thư. Polyp có thể được phát hiện bằng những phương pháp kiểm tra và được cắt bỏ do đó có ngăn cản được sự phát triển thành ung thư. Ung thư nếu ở giai đoạn sớm tỷ lệ có thể chữa khỏi lên đến 90%. Khi ung thư đại trực tràng biểu hiện triệu chứng chảy máu, thay đổi thói quen đại tiện hoặc đau bụng, lúc đó bệnh thường ở giai đoạn tiến triển muộn khi đó tỷ lệ chữa khỏi chỉ khoảng 50%.

Phát hiện sớm ung thư đại tràng có chữa khỏi bệnh không thưa bác sĩ?

Ung thư đại tràng hay còn gọi là ung thư ruột già là một loại ung thư thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới, gây tử vong cao thứ tư trên thế giới sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan.

Đây là loại ung thư đường tiêu hóa có tiên lượng tốt trong khi bệnh còn ở giai đoạn sớm hoặc các tổn thương tiền ung thư. Nếu phát hiện muộn thì khả năng điều trị rất ít hiệu quả.

Những ai có nguy cơ bị ung thư đại tràng?

Người trên 50 tuổi.

Người có tiền sử mắc các bệnh viêm nhiễm đại tràng mãn tính: lỵ, amip, lao, giang mai, thương hàn, viêm loét đại tràng mãn tính.

Người có yếu tố di truyền trong gia đình: Bệnh polyp/ung thư đại tràng gia đình liên quan tới đột biến của gen (APC – hội chứng Lynch).

Có chế độ ăn không hợp lý: ít chất xơ, nhiều mỡ, Protein động vật.

Lười hoạt động thể chất, hút thuốc, béo phì.

Ung thư đại tràng thường có những triệu chứng gì thưa bác sĩ?

Triệu chứng thường gặp của bệnh ung thư đại tràng bao gồm: Đau bụng – rối loạn tiêu hóa (táo bón xen kẽ phân lỏng) – đại tiện phân lẫn máu – gầy sút cân.

Xin hỏi bác sĩ cách phòng ngừa bệnh ung thư đại tràng?

Nội soi đại trực tràng định kỳ 3 – 5 năm/ lần đối với người không có yếu tố nguy cơ, 6 tháng – 1 năm/lần đối với người có bệnh lý đại trực tràng hay tiền sử gia đình.

Cần đi khám và nội soi đại trực tràng ngay khi có các triệu chứng của bệnh.

Người có yếu tố di truyền trong gia đình nên đi khám sớm từ năm 20 tuổi.

Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh.

Thường xuyên tập thể dục.