Hướng nghiệp sớm cho học sinh
Với mục tiêu phát triển nghề nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động, ngành giáo dục TPHCM đã tìm cách hướng nghiệp, phân luồng học nghề từ sớm ở bậc THCS, với nhóm học sinh lớp 8, 9.
Để chuẩn bị cho mùa tuyển sinh năm tới (2026), hiện Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) TPHCM đang bắt đầu công tác tuyển sinh, hướng nghiệp giáo dục nghề nghiệp dành cho nhóm đối tượng là học sinh THCS (lớp 8, 9). Theo đó, các cán bộ, chuyên gia, giáo viên, chuyên viên hay cả đại diện doanh nghiệp đã tới các trường THCS trên địa bàn để tổ chức các buổi nói chuyện, hướng dẫn, thực hành về nhiều ngành nghề, cơ hội việc làm, thu nhập để học sinh có những cái nhìn đầu tiên cho con đường việc làm tương lai của mình. Đây là bước đi đúng đắn, với mục tiêu phân luồng học nghề sớm, tạo đội ngũ nhân lực lành nghề cho xã hội cũng như kéo giảm tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, khan hiếm lao động có tay nghề. Đặc biệt, việc định hướng nghề từ sớm còn giúp học sinh, phụ huynh hiểu rằng, đại học không phải là con đường duy nhất để bước vào đời.
Từ lâu, mục tiêu thu hút học sinh theo học nghề từ sớm đã là ưu tiên của ngành giáo dục ở TPHCM, do nhiều lợi ích của việc này cũng như việc phân luồng, tạo nguồn lao động cho xã hội. Thống kê cho thấy TPHCM hiện có 481 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trong đó 104 cơ sở công lập (22%). Hệ thống này gồm các trường cao đẳng, trung cấp, trung tâm giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở đăng ký đào tạo; chỉ có 2 doanh nghiệp thuộc quản lý nhà nước.
Hiện nay, ngoài việc bắt đầu sau THCS (tốt nghiệp lớp 9), các học sinh ở TPHCM cũng có thể lựa chọn theo con đường học nghề sau khi tốt nghiệp THPT. Ở mỗi hướng đi đều có nhiều lợi ích và những cơ hội khác. Đặc biệt, sau khi sáp nhập, nhóm các ngành nghề liên quan đến công nghiệp, du lịch, nhà hàng, pha chế, điện tử… trên địa bàn TPHCM tăng rất nhiều, được liên kết và đưa vào hệ thống (thay vì ngoại tỉnh như trước) giúp gia tăng đáng kể cơ hội việc làm sau đào tạo cho các em. Đây cũng là điều hết sức cần thiết trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Theo chị Thu Phương, 47 tuổi, một phụ huynh ở phường Tây Thạnh, gia đình chị đang có định hướng cho con đi học nghề sau khi tốt nghiệp phổ thông. “Gia đình tôi có 2 người con. Con trai đầu đang học đại học, còn con thứ 2 muốn đi học nghề sớm. Cháu thích nghề sửa chữa ô tô nên tôi đang tìm hiểu để quyết định chọn trường thích hợp cho cháu. Tôi nghĩ con đi học hết lớp 12 rồi học nghề thì sẽ tốt hơn, dù trường nghề có dạy kèm kiến thức văn hóa sớm” - chị Phương cho biết thêm.
Theo ông Đào Phi Trường - chuyên viên Phòng Giáo dục thường xuyên, nghề nghiệp và đại học (thuộc Sở GDĐT TPHCM), sau khi tốt nghiệp THCS, các em sẽ có nhiều sự lựa chọn, hướng đi khác nhau. Và học nghề là một trong những lựa chọn đó. Thậm chí, ngay cả khi học và tốt nghiệp THPT, các em vẫn có thể lựa chọn con đường học nghề nếu có nhu cầu. Ngoài ra, ông Trường cũng cho rằng, nếu chọn hướng giáo dục nghề nghiệp, các em sẽ có nhiều lựa chọn, như học tại các trường trung cấp, trường cao đẳng, hoặc các trung tâm giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp. Ở các trường này, các em sẽ được dạy văn hóa được đào tạo nghề. Tùy theo mong muốn và nhu cầu của học sinh, gia đình mà các em sẽ chọn lựa môi trường nghề nghiệp phù hợp với mình.
Có thể nói, trong thị trường lao động hiện đại và năng động, nhiều ngành nghề như ở TPHCM, lựa chọn đúng ngành nghề với hướng đi phù hợp là một điều hết sức quan trọng.
