Huyện Phù Yên (tỉnh Sơn La): Chấn chỉnh việc thu tiền trong dân để thực hiện dự án đầu tư công

Ngày 10/5/2022, UBND huyện Phù Yên có Quyết định số về việc phê duyệt chủ trương thực hiện dự án: Nâng cấp tuyến đường Ngã 3 công viên 2/9 – Ngã 3 bệnh viện – Ngã 3 Hùng Sai - Ngã 3 Công an huyện (thuộc thị trấn Phù Yên) với mục tiêu dần hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho tuyến đường nội thị và kết nối giao thông với các tuyến đường lân cận, tạo sự đồng bộ theo thiết kế, quy hoạch và mỹ quan đô thị.

Đồng thời, cải thiện môi trường sống của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Dự án là tuyến đường có chiều dài 1,4 km, có tổng mức đầu tư là 7 tỷ đồng, là dự án đầu tư công (kinh phí thực hiện từ nguồn vốn là ngân sách Nhà nước).

Tuy nhiên, UBND huyện Phù Yên lại triển khai thực hiện dự án trên tinh thần “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” theo tỷ lệ: Nguồn vốn thực hiện dự án từ ngân sách huyện là 4,2 tỷ đồng, nguồn kết dư là 700 triệu đồng, nguồn vốn do nhân dân tự nguyện đóng góp là 2,1 tỷ đồng.

Thực hiện theo kế hoạch thu để thực hiện dự án của UBND huyện Phù Yên, từ đầu năm 2022, UBND thị trấn Phù Yên đã thông báo tới 8 Tiểu khu trên địa bàn thị trấn về việc tuyên truyền, vận động nhân dân tự nguyện đóng góp số tiền 2,1 tỷ đồng. Theo đó, những hộ gia đình nằm trực tiếp trên tuyến đường sẽ nộp 1,3 triệu đồng, còn những hộ khác sẽ nộp 830 ngàn đồng.

Việc thu tiền này được nhiều người dân chấp hành, ủng hộ và thực hiện nhưng bên cạnh đó cũng có ý kiến của người dân thắc mắc với khoản thu, thắc mắc với quy định, quy chuẩn để đưa ra từng mức thu, không đồng tình đóng góp với lý do khó khăn hoặc phải miễn cưỡng thực hiện.

Việc vận động thu tiền này đã gây nên những bức xúc đối với công dân, ảnh hưởng tới công dân bởi qua trình vận động thực hiện có những động thái mang màu sắc áp đặt của cấp chính quyền.

Như trường hợp của anh N.X.V. (47 tuổi, thường trú tại Tiểu khu 6, thị trấn Phù Yên), là giáo viên trường Tiểu học và THCS Tân Lang (huyện Phù Yên) phản ánh về việc bị hạ thi đua công tác chỉ vì không đủ tiền nộp cho việc nâng cấp tuyến đường này. Anh V. chia sẻ: Gia đình nhận được thông báo phải nộp số tiền 830 nghìn đồng. Tuy nhiên, do khó khăn nên chưa có đủ tiền để nộp nên đã đề nghị Trưởng Tiểu khu cho chậm nộp hoặc nộp thành nhiều đợt.

Dẫn giải cho sự khó khăn của gia đình mình, anh V. cho biết: Gia đình anh có 5 người thì mẹ anh đã già yếu (70 tuổi), thêm vào đó là 2 đứa con còn nhỏ (11 tuổi và 13 tuổi), trong khi đó vợ lại bị khuyết tật bẩm sinh ở tay nên không có sức lao động. Sinh hoạt của cả gia đình chỉ trông chờ vào đồng lương giáo viên của anh.

Điều khiến anh V. bức xúc bởi bản thân mình đã công tác trong ngành giáo dục nhiều năm nhưng chỉ vì việc thu tiền này mà UBND thị trấn Phù Yên đã ban hành văn bản gửi Phòng GD&ĐT huyện Phù yên, Ban Giám hiệu Trường Tiểu học và THCS Tân Lang về việc “Phối hợp tuyên truyền, vận động viên chức chấp hành chủ trương nâng cấp các tuyến đường nội thị thị trấn Phù yên năm 2022”.

Cùng chung quan điểm không đồng thuận với cách thu tiền thực hiện dự án của cấp chính quyền thị trấn Phù Yên, anh Nguyễn Đức Huy (trú tại Tiểu khu 6, thị trấn Phù Yên) phản ánh: Hàng năm người dân đã phải đóng nhiều các loại quỹ/phí, với nhiều hộ gia đình đây cũng là khoản tiền không nhỏ. Với khoản tiền nộp làm đường này, bản thân mẹ của anh Huy năm nay đã 83 tuổi, sống riêng một hộ nhưng cũng bị yêu cầu đóng 830 ngàn đồng. Khi mẹ anh trình bày già yếu, khó khăn thì cũng bị yêu cầu và phải nộp 400 ngàn đồng.

Trao đổi với PV về những vấn đề này, ông Nguyễn Văn Học (Chủ tịch UBND thị trấn Phù Yên) cho biết: Để triển khai thực hiện tốt chủ trương của Đảng bộ huyện, UBND thị trấn đã thực hiện thu tiền để nâng cấp một số tuyến đường nội thị của thị trấn Phù Yên năm 2022 với tỷ lệ nguồn vốn Nhà nước đầu tư 70%, Nhân dân đóng góp 30%. Vì vậy, thu của các hộ trực tiếp trên tuyến là 1,3 triệu đồng, các hộ khác là 830 ngàn đồng. Tổng số hộ trong toàn thị trấn nếu tham gia đóng góp đầy đủ theo chỉ tiêu giao là 2.309 hộ.

Theo ông Học, trước khi thực hiện dự án đã họp bàn và xin ý kiến nhân dân, được đông đảo người dân ủng hộ. Trong quá trình khảo sát các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, không có khả năng đóng góp đã loại ra 129 trường hợp. Tuy nhiên, hộ gia đình anh V. không nằm trong danh sách đó vì anh V. là viên chức công tác tại trường Tiểu học và THCS Tân Lang.

Trước đề cập về việc UBND thị trấn Phù Yên ra văn bản gửi Phòng GD&ĐT tạo huyện Phù Yên, Trường Tiểu học và THCS Tân Lang để vận động anh V. nộp tiền (dù anh V. đã xin khất do hoàn cảnh gia đình khó khăn) có phù hợp hay không thì ông Học cho rằng: Văn bản đó là hợp lý, sau khi ra văn bản UBND thị trấn cũng đã hướng dẫn anh V. làm đơn xin miễn giảm và được giảm 230 ngàn đồng. Gia đình anh V. không phải hộ nghèo, anh V. lại là giáo viên nên khi các cán bộ ở Tiểu khu 6 đi rà soát, thống nhất ý kiến không cho hộ gia đình anh V. được miễn nộp.

Ông Học cho biết thêm, hiện tại UBND thị trấn đang triển khai nâng cấp tuyến đường Đặng Thuỳ Trâm đoạn từ QL37 (Ngã 4 Hải Soái) đến Ngã 3 Bệnh viện và tuyến đường Tô Vĩnh Diện đoạn qua QL37 đến chợ Huy Bắc. Tổng vốn đầu tư của cả 2 tuyến đường là 6,2 tỷ đồng (cũng được triển khai vốn theo tỷ lệ Nhà nước 70% và Nhân dân ủng hộ 30%). Hiện UBND thị trấn đang lên phương án để thu tiền đợt 2 của người dân ủng hộ cho 2 tuyến đường này, nếu hoàn cảnh gia đình anh V. khó khăn như vậy sẽ giao Tiểu khu 6 rà soát, đánh giá thêm để có thể miễn nộp cho gia đình anh V.

Trước thông tin phản ánh của người dân về việc tuyên truyền và cá nhân ông Học trả lời qua điện thoại với người dân rằng việc nộp tiền là "bắt buộc" thì ông Học lý giải: Không phải là bắt buộc mà dựa trên Nghị quyết của HĐND huyện, Chủ trương và Kế hoạch của huyện, sau đó là vận động sự đồng thuận của người dân nên việc nộp tiền là tự nguyện của người dân.

Trao đổi với PV, ông Đặng Quang Hưng, Chủ tịch UBND huyện Phù Yên, cho biết: Đã nắm được thông tin và thông tin chỉ đạo lại cho ông Học quan điểm về việc người dân đóng góp “phải trên tinh thần tự nguyện” chứ không phải ép buộc, dùng biện pháp hành chính hay có tác động gì để người dân phải thực hiện theo mức, khoản, mục đích đóng góp của chính quyền. Đối với trường hợp anh V. bị gửi thông báo đến trường, thu tiền của cụ già,… như phản ánh sẽ chỉ đạo cho rà soát, chấn chỉnh ngay.

Theo ông Hưng, về nguyên tắc thì dự án đầu tư công được đảm bảo bằng nguồn vốn ngân sách. Tuy nhiên, để đảm bảo cho dự án được nâng cấp tốt hơn, nếu người dân đồng thuận, đặc biệt là những hộ dân ở mặt đường được hưởng lợi mà có sự đồng thuận cao hay những mạnh thường quân, con em địa phương có điều kiện tự nguyện ủng hộ, đóng góp được là rất tốt và được khuyến khích. Số tiền thu được này được quản lý qua ngân sách nhà nước, sau khi công trình hoàn thành sẽ công khai toàn bộ khoản thu đó đến nhân dân.