Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã có chuyến thăm bất ngờ tới thành phố Mosul trong hôm đầu tuần, hoan nghênh các lực lượng vũ trang của ông vì đảm bảo “chiến thắng” trước tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, chiến thắng lớn của họ từ trước đến nay trước những kẻ phiến quân này.
Binh sỹ Iraq tại Mosul ăn mừng vì chiến thắng trước phiến quân IS. (Nguồn: AP).
Chiến thắng của người dân Iraq
Văn phòng Thủ tướng Abadi nói rằng ông đang tới thăm thành phố Mosul “đã được giải phóng” để chúc mừng “những chiến binh anh hùng” của ông, nhưng sau đó Thủ tướng Abadi lại khẳng định rằng ông sẽ chỉ tuyên bố chiến thắng một khi sức phản kháng cuối cùng của IS bị đè bẹp.
“Chiến thắng là điều chắc chắn và những tay súng IS còn lại đang bị bao vây. Chỉ còn là vấn đề thời gian để chúng ta tuyên bố chiến thắng vĩ đại” - Thủ tướng Abadi nói trong một tuyên bố - “Chỉ còn một nhóm nhỏ phiến quân IS còn lại, chiến thắng đã nằm trong tầm tay”.
Tuy nhiên, chiến thắng đó lại phải trả bằng một cái giá quá đắt: Phần lớn của thành phố lớn thứ hai ở Iraq này chỉ còn là đóng đổ nát, hàng nghìn người chết và bị thương, và gần 1 triệu người dân bị buộc phải bỏ nhà chạy trốn chiến sự.
Trong khi đó, thách thức lớn vẫn còn nằm ở phía trước, không chỉ ở việc tái chiết lại Mosul mà còn cả việc tiêu diệt nốt tàn dư của IS ở nhiều nơi khác.
Nhiều bức ảnh đã được Văn phòng Thủ tướng Abadi công bố trong hôm đầu tuần, trong đó cho thấy ông mặc một bộ quân phục màu đen cùng mũ đội đầu, bắt tay với các sỹ quan quân đội và cảnh sát ở thành phố Mosul.
Ông gặp gỡ nhiều tướng lĩnh ở thành phố này và đưa ra một loạt chỉ thị về việc “đảm bảo chiến thắng và tiêu diệt tàn dư của phiến quân IS”, cũng như “tái thiết an ninh và sự bình ổn cho thành phố mới được giải phóng”.
Nhiều bức ảnh cũng cho thấy quốc kỳ Iraq tung bay trên bầu trởi Mosul, trong khi nhiều người khác giơ dấu hiệu chiến thắng khi Thủ tướng Abadi đến thăm thành phố này.
“Chiến thắng này là của tất cả người dân Iarq, không phải chỉ của riêng chúng tôi” - Mohammed Jassem, một thành viên của lực lượng chống khủng bố Iraq, nói với hãng tin AFP.
Jassem, người đã tham gia chiến đấu trong hầu hết các trận chiến chống lại IS, nói rằng Mosul là trận đánh ác liệt nhất trong số đó. “Tôi từng tham gia chiến đấu ở Ramadi, tikrit, Salaheddin, Baiji và Al-Qayara… nhưng chiến sự ở đây, tại thành trì của IS, là dẫm máu nhất”, Jassem nói.
IS đã quét qua phần lớn các vùng đất trung tâm của người Arab dòng Sunni ở Iraq trong chiến dịch tấn công của chúng hồi giữa năm 2014, tuyên bố thành lập cái gọi là “Nhà nước Caliphate” trên vùng lãnh thổ Iraq và Syria.
Áp dụng một phiên bản không có thực của luật lệ Hồi giáo, tổ chức khủng bố này đã phạm phải vô số tội ác diệt chủng và gây ra hàng loạt vụ tấn công khủng bố ở Iraq, Syria và nhiều nước khác.
Cũng vào giữa năm 2014, liên minh quân sự do Mỹ cầm đầu đã thực hiện các chiến dịch tiêu diệt IS ở Syria và Iraq, triển khai vô số đợt không kích nhằm vào nhóm phiến quân này và cử các cố vấn quân sự tới hỗ trợ các lực lượng dưới mặt đất.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là một trong số các lãnh đạo thế giới đầu tiên gửi lời chúc mừng tới Iraq. “Mosul đã được giải phóng khỏi tay IS”, ông Macron viết trên Twitter, “Gửi lòng kính trọng từ nước Pháp tới những người đã góp phần tạo nên chiến thắng này”.
“Bước đi quyết định”
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon trong hôm 10/7 cũng gửi lời chúc mừng tới Thủ tướng Abadi và các lực lượng vũ trang Iraq, “những người đã chiến đấu dưới mặt đất với lòng dũng cảm tuyệt vời”.
Liên minh châu Âu (EU) cũng ca ngợi chiến thắng này như “một bước đi quyết định trong chiến dịch giành quyền kiểm soát ở nhiều vùng của Iraq từ tay khủng bố”.
IS đã để mất nhiều phần lãnh thổ mà chúng từng đánh chiếm được, và sau khi giải phóng Mosul, liên minh do Mỹ dẫn đầu đã có sẵn kế hoạch tiếp tục tái chiếm lại thành trì của IS ở Syria - thành phố Raqqa - hiện cũng đang bị bao vây bởi lực lượng mà Mỹ hậu thuẫn và các lực lượng người Kurd.
Quân đội Iraq bắt đầu chiến dịch tái chiếm Mosul vào tháng 10 năm ngoái, chiếm được rìa phía Đông của thành phố này vào tháng 1 vừa qua và khởi động cuộc chiến giành nốt phần phía Tây trong tháng sau đó. Nhưng chiến sự trở nên khó khăn hơn khi họ phải tiến tới khu vực Phố Cổ vốn tập trung đông dân cư ở phía Tây sông Tigris.
Trước đó, trong hôm Chủ nhật tuần trước, Bộ tư lệnh các chiến dịch phối hợp của Iraq cho hay, họ đã tiêu diệt được “30 kẻ khủng bố” đang cố gắng thoát khỏi Mosul bằng đường sông.
Ngay trong những ngày cuối của trận chiến này, hàng nghìn thường dân vẫn bị mắc kẹt bên trong khu vực Phố cổ và những người cố gắng chạy trốn bị trở thành mục tiêu của các tay bắn tỉa của IS hay các đợt không kích.
Trong hôm đầu tuần, LHQ cho hay có 915.000 thường dân đã bị mất nhà cửa kể từ khi chiến dịch Mosul bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái. Việc tái chiếm Mosul không đánh dấu cho sự kết thúc mối đe dọa từ IS bởi tổ chức này vẫn nắm giữ một số vùng lãnh thổ ở Iraq và có đủ khả năng để thực hiện các vụ đánh bom vào các khu vực mà chính quyền quản lý.