Quốc tế

Kênh đào Panama thiếu nước

Bảo Thư • 27/12/2023 08:02

Mực nước giảm trên kênh đào Panama đang làm gián đoạn thương mại toàn cầu, buộc các tàu hàng phải đi các tuyến đường dài hơn với chi phí vận chuyển hàng hóa cao hơn.

Tàu vận tải lưu thông trên kênh đào Panama. Ảnh: panama-canal.com

Ngày 25/12, Cơ quan Quản lý kênh đào Panama chính thức thông báo hạn chế tàu thuyền đi qua vì tình trạng thiếu nước đã cản trở hoạt động của con kênh. Như vậy, từ 35 chuyến quá cảnh hàng ngày như thường lệ sẽ xuống còn 22 tàu và rất có thể sẽ giảm xuống còn 18 chuyến vào tháng 2/2024, nếu mực nước vẫn thấp. Tình hình chỉ có thể được cải thiện vào tháng 5/2024 khi mùa mưa bắt đầu.

"Các công ty thương mại đang tìm cách giải quyết vấn đề này. Nhưng chắc chắn là người dùng cuối sẽ phải chi nhiều tiền hơn" - Dan Basse, Chủ tịch công ty tư vấn AgResource Co có trụ sở tại Chicago (Mỹ) nói. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ, chỉ có 5 tàu chở ngũ cốc của Mỹ đi châu Á đi qua kênh đào Panama vào tháng 11 so với 34 tàu cùng thời điểm của năm 2022.

Jay O'Neil - chủ sở hữu công ty tư vấn thương mại O'Neil Commodity Consulting cho biết: Việc giảm số chuyến tàu thương mại qua kênh đào Panama gây ra tác động xấu cả về chi phí và thời gian vận chuyển, vì kênh đào này là một trong những tuyến thương mại hàng hải chính của thế giới.

Kênh đào Panama dài 82km ở Panama nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương và phân chia Bắc và Nam Mỹ; giúp giảm đáng kể thời gian tàu thuyền đi lại giữa Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, cho phép tránh được tuyến đường Cape Horn dài và nguy hiểm quanh cực nam của Nam Mỹ qua Drake Passage hoặc eo biển Magellan.

Ý tưởng về việc xây dựng kênh đào vượt qua eo đất của Trung Mỹ có từ năm 1534, khi hoàng đế Charles V của đế quốc La Mã và vua Tây Ban Nha cho rằng xây dựng một kênh đào tại Panama có thể làm cho các tàu thuyền lưu thông dễ dàng và thuận tiện hơn. Song mãi đến năm 1880, được khích lệ nhờ sự thành công trong việc xây dựng kênh đào Suez nối liền 2 đại dương đầu tiên trên thế giới, người ta mới bắt đầu xây dựng một kênh đào ngang mực nước biển (nghĩa là không cần các âu thuyền) tại Panama. Năm 1914, kênh đào Panama mở cửa, được ví là “kỳ quan thép của thế giới”.

Kênh đào Panama hiện nay có thể chấp nhận giao thông tàu thuyền nhiều hơn so với khả năng mà những người xây dựng ra nó có thể mường tượng. Năm 1934, người ta ước tính rằng khả năng chuyên chở tối đa của kênh là khoảng 80 triệu tấn một năm nhưng đến năm 2023 con số đó là 281 triệu tấn.