Số liệu mới nhất được Ngân hàng Nhà nước công bố, lượng tiền của người dân gửi vào hệ thống ngân hàng đạt 6.838.413,68 tỷ đồng, ghi nhận mức cao nhất từ trước đến nay.
Theo các chuyên gia kinh tế, lãi suất huy động tăng trở lại cùng với giá bất động sản tăng cao nên người dân chọn kênh gửi tiết kiệm - được xem là an toàn nhất.
Tiền “cố thủ” ở ngân hàng
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tiền gửi của dân cư vào ngân hàng tăng liên tiếp trong gần 2 năm qua, bất chấp lãi suất huy động giảm sâu kỷ lục trong năm 2023.
Trong khi đó theo dõi biểu lãi suất huy động cho thấy, lãi suất huy động có dấu hiệu tăng trở lại kể từ tháng 4/2024 . Tại thời điểm tháng 9, cũng có nhiều ngân hàng tăng lãi suất như: Dong A Bank, OceanBank, VietBank, GPBank, Agribank, Bac A Bank... với xu hướng tăng chủ yếu tại các kỳ hạn ngắn. Trước đó, tháng 7 có khoảng 20 ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất huy động; tháng 8 thị trường có 15 ngân hàng tăng lãi suất.
So với đầu năm, lãi suất huy động các kỳ hạn tại nhiều ngân hàng đã tăng 0,5 - 1%/năm. Lãi suất kỳ hạn dài tăng vượt ngưỡng 6%/năm tại nhiều ngân hàng.
Giới chuyên gia nhận định, nền kinh tế còn nhiều khó khăn, khó đẩy vốn vào sản xuất, kinh doanh, các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản (BĐS)... tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trong khi đó, lãi suất huy động có dấu hiệu tăng trở lại được xem là nguyên nhân khiến kênh tiền gửi ngân hàng hấp dẫn.
Ông Phan Lê Thành Long - CEO AFA Group, đồng sáng lập Cộng đồng Cố vấn Tài chính Việt Nam (VWA) cho hay: Trong giai đoạn có nhiều yếu tố bất định như hiện nay, dòng tiền thông minh lựa chọn quay trở về ngân hàng để chờ đợi, đây là lý do khiến tiền gửi tiết kiệm lập đỉnh. Nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất cho vay thấp sẽ kích thích dòng tiền chảy vào BĐS song thực tế không phải vậy. Giá nhà quá cao trong khi thanh khoản thị trường bất động sản thấp khiến tiền không chảy vào BĐS. Trong khi đó, chứng khoán không vượt qua được mốc 1.300 điểm cũng làm nản lòng nhà đầu tư.
Về việc phân bổ tài sản trong quý IV, theo khuyến nghị của AFA Capital, danh mục đầu tư có thể tăng tỷ trọng vào tài sản thanh khoản để chờ cơ hội; giữ nguyên tỷ trọng đối với tài sản phòng thủ để dự phòng trong trường hợp nền kinh tế thế giới đi vào suy thoái.
Trong khi đó, quỹ này khuyến nghị nhà đầu tư giảm tỷ trọng đầu tư vào trái phiếu; giữ nguyên tỷ trọng cổ phiếu để chờ đợi cơ hội, có thể cơ cấu từ vàng và tiền gửi để nắm bắt cơ hội.
Còn ông Phan Dũng Khánh - Giám đốc Tư vấn đầu tư Maybank Investment Bank có quan điểm, qua những số liệu từ các ngân hàng thương mại và các công ty chứng khoán thì có thể thấy tiền nằm tại các kênh này đang rất lớn. Ví dụ các công ty chứng khoán đang có 77.000 tỷ đồng trong tài khoản nhà đầu tư, ngân hàng thì tiền gửi dân cư cũng ở mức kỷ lục. Điều đó cho thấy người dân đang cầm tiền mặt rất lớn và chờ cơ hội để đầu tư vào các kênh khác nhau, để nếu có cơ hội thì sẽ mua được liền.
Theo ông Phan Dũng Khánh, nhà đầu tư nên giữ tiền mặt càng nhiều càng tốt, “tiền mặt là vua”, những người cầm tiền là người có quyền. Tức là người cầm tiền sẽ có vị thế tốt hơn, họ có quyền lựa chọn, thương lượng, trả giá, được mua giá rẻ hơn… Chẳng hạn với chứng khoán, những phiên giảm điểm có thể chọn hàng ngon, hay BĐS cũng vậy.
Lãi suất cuối năm có tăng?
Đây là câu hỏi được nhiều nhà đầu tư, kể cả bên đi vay cũng như bên gửi tiết kiệm đưa ra. Theo nhận định của các chuyên gia, lãi suất huy động tiền đồng không thể hạ nhiệt, một phần vì cầu tín dụng tăng, một phần vì Ngân hàng Nhà nước sẽ duy trì lãi suất liên ngân hàng ở nền cao (4 - 5%) nhằm hạn chế găm giữ, đầu cơ tỷ giá.
Trước đó, chuyên gia phân tích của hàng loạt công ty chứng khoán như MBS, KBSV… cũng cho rằng, lãi suất sẽ tiếp tục tăng trong nửa cuối năm 2024 với mức tăng khoảng 50 điểm cơ bản.
Phân tích cụ thể về triển vọng lãi suất nửa cuối năm 2024, trong báo cáo chuyên đề vĩ mô tháng 8 vừa được công bố mới đây, nhóm chuyên gia Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) kỳ vọng lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng nhẹ và kết thúc năm 2024 cao hơn mức đầu năm bình quân khoảng 0,5 - 1 điểm %.
Đối với lãi suất cho vay, VDSC cho hay, thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, lãi suất cho vay bình quân giảm khoảng 0,96 điểm % trong 6 tháng năm 2024, nhanh hơn tốc độ giảm của lãi suất huy động. "Sự thay đổi từ lãi suất huy động sang lãi suất cho vay luôn có độ trễ, do đó, chúng tôi cho rằng, việc lãi suất huy động tăng trở lại có thể sẽ chưa ảnh hưởng quá nhiều đến đà giảm của lãi suất cho vay, ít nhất là cho đến cuối năm 2024" - VDSC phân tích.
Công ty Chứng khoán MBS cũng nhận định: Lãi suất đầu ra vẫn duy trì ở mặt bằng hiện tại trong bối cảnh các cơ quan quản lý và các ngân hàng thương mại đang nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn. Một số ý kiến cho rằngrất có khả năng tỷ giá, lạm phát hạ nhiệt vào cuối năm. Nhờ vậy, NHNN sẽ có nhiều dư địa hơn để nới lỏng, duy trì lãi suất ở mức hợp lý nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước tiếp tục đà phục hồi.