“Kết nối tri thức với cuộc sống” được chọn là bộ sách giáo khoa chính thức

Thông tin Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) chính thức “chốt” bộ SGK “Kết nối tri thức với cuộc sống” trở thành bộ SGK dùng chung trên cả nước ở cả 3 cấp học nhận được sự quan tâm và ủng hộ của đông đảo người dân, trong đó có việc thuận lợi khi cần mua sắm SGK khi cần.

Ông Đặng Tự Ân - Giám đốc Quỹ Hỗ trợ đổi mới GDPT Việt Nam bày tỏ sự đồng thuận, cho rằng với một bộ SGK thống nhất sẽ thuận lợi để triển khai chủ trương cấp SGK miễn phí cho học sinh như một chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa lâu dài. Từ đây, Nhà nước có thể chủ động hơn trong khâu biên soạn, in ấn, phân phối, từ đó giảm chi phí, tránh lãng phí và bảo đảm tính công bằng trong tiếp cận tài liệu học tập giữa các vùng, miền.

Trên cơ sở nghiên cứu các bộ SGK hiện hành và đối chiếu với các tiêu chí lựa chọn, Bộ GDĐT cho biết bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” đáp ứng đầy đủ và nổi trội hơn cả để trở thành bộ SGK dùng chung. Cụ thể, đây là bộ SGK đầy đủ, đồng bộ tất cả các môn học và hoạt động giáo dục ở cả ba cấp học; chất lượng khoa học – sư phạm đã được kiểm chứng qua thực tiễn triển khai rộng rãi tại toàn bộ 34 tỉnh, thành phố, với quy mô học sinh lớn nhất trong các bộ SGK hiện hành.

Bộ sách có tính ổn định cao, khả năng chỉnh lý linh hoạt và mức độ sẵn sàng tốt nhất về kỹ thuật, in ấn, kho vận và phân phối. Đặc biệt, việc lựa chọn bộ sách đang được sử dụng phổ biến giúp hạn chế tối đa xáo trộn đối với giáo viên, học sinh và phụ huynh, khi đội ngũ giáo viên đã quen thuộc với cấu trúc bài học và phương pháp tiếp cận.

Như vậy, sau khi rà soát và nghiên cứu, từ năm học 2026-2027, cả nước sẽ dùng chung bộ sách này. Thuận lợi về phía giáo viên như giảm tình trạng phân mảnh học liệu, tạo thuận lợi trong tổ chức dạy học, giảm áp lực lựa chọn tài liệu và hạn chế chênh lệch giữa các địa phương đã thấy rõ. Đối với học sinh, bộ sách này góp phần bảo đảm tiếp cận tri thức bình đẳng giữa các vùng miền, tạo mạch kiến thức liên thông từ lớp 1 đến lớp 12 và đặc biệt có ý nghĩa với học sinh chuyển trường giữa năm học, con em lao động di cư hoặc học sinh vùng khó khăn.

Bên cạnh những thuận lợi đó, vấn đề đặt ra hiện nay là bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống đã thực sự lý tưởng để sử dụng thống nhất trên phạm vi cả nước hay cần chỉnh sửa, cập nhật? GS.TS Phạm Tất Dong, nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, người kiên trì với quan điểm một chương trình – một bộ SGK, cho rằng để tránh đóng khung tư duy của giáo viên và học sinh, cũng như không làm nghèo đi các phương pháp tiếp cận tri thức, điều cần thiết là tiếp tục tiếp nhận ý kiến phản biện, góp ý khoa học để cải tiến bộ sách theo hướng ngày càng hoàn thiện hơn.

Song song với đó là yêu cầu đánh giá nghiêm túc việc triển khai bộ sách trong thực tiễn giảng dạy tại các địa phương. Thực tế cho thấy, điều kiện kinh tế – xã hội, đặc điểm vùng miền và năng lực đội ngũ giáo viên còn có sự chênh lệch nhất định. Một bộ sách được thiết kế theo hướng mở, khuyến khích sáng tạo là cần thiết, nhưng nếu thiếu các hướng dẫn cụ thể, thống nhất, giáo viên có thể lúng túng trong quá trình tổ chức dạy học, còn học sinh dễ gặp khó khăn trong tiếp thu kiến thức.

GS.TS Phạm Tất Dong nhấn mạnh rằng SGK dù được biên soạn công phu đến đâu cũng không thể coi là sản phẩm “bất biến”. Việc chỉnh sửa, cập nhật nội dung là hoạt động bình thường, cần được thực hiện định kỳ, trên cơ sở tổng hợp ý kiến từ giáo viên, nhà khoa học và các nhà quản lý giáo dục. Chỉ khi coi SGK là một sản phẩm sống, luôn được hoàn thiện cùng với thực tiễn giáo dục, mới có thể đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh, việc bồi dưỡng và hỗ trợ giáo viên trong quá trình sử dụng SGK cần được đặt lên hàng đầu, để SGK thực hiện đúng vai trò là một phương tiện, một tài liệu quan trọng trong hệ thống học liệu. Tuy nhiên, yếu tố quyết định vẫn là con người: giáo viên tận tâm truyền cảm hứng, phụ huynh đồng hành và nhà trường tạo điều kiện. Chỉ khi đó, mục tiêu phát triển năng lực và vì sự tiến bộ của học sinh mới có thể đạt được.