Suốt 5 năm qua, người dân tại thôn Yên Phú, xã Hà Tiến, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) luôn phải sống trong bầu không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng do một xưởng đốt than không phép gây ra. Bà con đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp chính quyền địa phương, tuy nhiên, phía xã, huyện vẫn không xử lý dứt điểm.
Hoạt động không phép
Theo phản ánh của người dân, xưởng than không phép đã hoạt động suốt nhiều năm qua, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của người dân tại thôn Yên Phú, xã Hà Tiến, huyện Hà Trung (Thanh Hóa). Chúng tôi đã về tìm hiểu thực tế. Trên tuyến Tỉnh lộ 516, nối từ đường Quốc lộ 1A, chạy xuyên qua xã Hà Tiến, không khó để người ta có thể nhận ra 1 khu xưởng đốt than quy mô, được xây dựng ngay trên triền một quả đồi lớn.
Từ xa, từng đụn khói lớn màu trắng xám bốc lên từ các lò đốt than đang đỏ lửa, rồi đổ là là xuống ngọn cây, tản ra bao phủ một vùng rộng lớn. Con đường rải đá cấp phối rộng chưa đầy 5m, chạy từ Tỉnh lộ 516 vào qua khu xưởng than đã bị xe quá tải cày nát, mặt đường đầy ổ trâu, ổ voi… gây ra rất nhiều khó khăn và mất an toàn giao thông cho người dân địa phương.
Không giấu được sự bức xúc của mình, ông Tống Văn Hiếu, trú tại thôn Yên Phú, xã Hà Tiến cho biết: Suốt từ 5 năm nay, ngày nào xưởng đốt than đỏ lửa là người dân trong vùng phải hứng chịu những hệ lụy do khói bụi. Do hoạt động với công suất lớn nên lượng khói thải ra môi trường là rất lớn và đậm đặc. Gặp những hôm gió xuôi vào khu dân cư, cả thôn cứ loạn cả lên y như “chuột bị hun khói”. Khổ nhất là người già, trẻ nhỏ và người bị bệnh mãn tính về đường hô hấp.
Chưa dừng lại ở việc gây ô nhiễm môi trường, vì là xưởng hoạt động không có phép nên cũng không có đánh giá tác động môi trường, chứng chỉ an toàn phòng cháy chữa cháy... Cuối năm 2019, do sự cố sập 2 lò than có công suất lớn khói, bụi đã bao trùm cả một vùng rộng lớn.
Trước sự phản ứng gay gắt của người dân trong thôn Yên Phú, chủ cơ sở đã thuê ông Hiếu đưa máy múc công suất lớn vào để dập lửa, nhưng ông Hiếu đã từ chối vì sợ không đảm bảo an toàn cho người và xe. Cực chẳng đã, chủ cơ sở đốt than này đã phải cầu viện 2 xe cứu hỏa của lực lượng Cảnh sát PCCC tỉnh Thanh Hóa, ngọn lửa mới được khống chế.
Tìm hiểu thêm thông tin từ phía chính quyền được biết: Đây là khu xưởng than của hai cá nhân người địa phương có tên là Tiến và Hoàn xây dựng và đưa vào hoạt động khoảng 5 năm nay, chuyên sản xuất than hoa cung cấp cho thị trường tại Thanh Hóa và các tỉnh lân cận. Xưởng được xây dựng trên quy mô khoảng 3ha đất nông nghiệp. Điều đặc biệt hơn là khu xưởng đốt than này chưa được các cấp có thẩm quyền phê duyệt bất cứ loại thủ tục nào từ: Thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, cho tới giấy phép kinh doanh hay đánh giá tác động môi trường .v.v..
Bao che cho sai phạm?
Đem câu hỏi vì sao một xưởng đốt than quy mô, hoạt động không phép suốt 5 năm qua, gây ra nhiều hệ lụy cho người dân tại thôn Yên Phú lại không bị xử lý đến UBND xã Hà Tiến để làm rõ. Khi nghe phóng viên đặt vấn đề, Phó Chủ tịch UBND xã Hà Tiến Tống Văn Đoàn sau một hồi lưỡng lự, đã yêu cầu chúng tôi phải đăng ký với bộ phận một cửa, gửi lại câu hỏi cho văn phòng, sau đó ông sẽ gửi lại câu trả lời.
Cũng với câu hỏi trên, qua điện thoại ông Vũ Văn Được, Chủ tịch UBND xã Hà Tiến cho biết: Đây là xưởng than được xây dựng trên đất của chủ hộ và đã hoạt động từ nhiều năm nay nhưng sản lượng và doanh số không đáng là bao. Tuy nhiên, quy mô nhà xưởng ra sao thì ông cũng không nắm được vì mới về đây nhậm chức từ tháng 3/2020.
“Nếu tôi nhớ không nhầm thì hình như họ được UBND huyện cấp phép kinh doanh. Họ (chủ xưởng than) đang khó khăn lắm, do từ đầu năm đến giờ vướng vào dịch Covid-19, rồi vợ chồng lục đục suốt (nghe nói sắp ra tòa li hôn) nên có làm ăn được gì đâu! Đang nợ đầm đìa ra ấy mà! Anh em có về phản ánh, góp ý thì cũng thông cảm cho!”, ông Được không quên “nói giúp” cho chủ cơ sở sản xuất than.
Xung quanh vấn đề này, khi trao đổi với PV báo Đại Đoàn Kết, ông Đặng Văn Thiện, Trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện Hà Trung khẳng định: Cơ sở sản xuất than chưa có bất cứ thủ tục nào liên quan đến thuê đất cũng như đánh giá tác động môi trường Tuy nhiên, huyện cũng đã lập bổ sung quy hoạch sử dụng đất tại đây và yêu cầu chủ cơ sở phải hoàn thiện thủ tục thuê đất.
“Vào khoảng giữa năm 2019, sau khi có phản ánh của người dân về hoạt động trái phép của xưởng than tại Hà Tiến, chúng tôi đã tiến hành cho kiểm tra và yêu cầu chủ cơ sở dừng hoạt động và hình như từ đó đến nay họ đã dừng sản xuất! Tôi sẽ cho anh em kiểm tra lại!”, ông Thiện cho biết thêm.