Khắc phục ngay tình trạng thiếu vaccine tiêm chủng mở rộng

Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện đang thiếu một số loại vaccine thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng: Vaccine DPT (phòng bệnh bạch hầu - Ho gà - Uốn ván); vaccine 5 trong 1 (phòng bệnh Viêm gan B, Bạch hầu, Ho gà, Uốn ván và phòng bệnh viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib). Việc bảo đảm có vaccine sớm nhất là một nhiệm vụ cấp bách, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân dân.

Do đó, Bộ trưởng Bộ Y tế căn cứ Điều 22 của Luật Đấu thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn Luật Đấu thầu, Nghị định số 32/2019/NĐ-CP của Chính phủ để áp dụng mua sắm vaccine cho tiêm chủng mở rộng với hình thức cấp bách này với hình thức chỉ định thầu, đấu thầu, đàm phán giá, đặt hàng; Bộ trưởng Bộ Y tế, theo chức năng nhiệm vụ được giao chủ động, khẩn trương chỉ đạo, thực hiện ngay các giải pháp phù hợp để kịp thời khắc phục tình trạng thiếu vaccine trước ngày 24/6.

Tại cuộc họp mới đây nhất với một số bộ, ngành, địa phương về thực hiện mua sắm vaccine trong Chương trình tiêm chủng mở rộng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, thời gian qua, thực hiện Chương trình Tiêm chủng mở rộng, Bộ được giao mua vaccine và cấp phát cho các địa phương. Từ năm 2020, các nội dung liên quan đến thực hiện Chương trình mục tiêu phải hoạt động lồng ghép vào nội dung chi của các chương trình mục tiêu quốc gia hoặc chương trình chi thường xuyên khác.

Để tránh chuyển giai đoạn đột ngột khi chương trình mục tiêu y tế - dân số kết thúc, năm 2021, Quốc hội đã ban hành Quyết định 129/2020/QH14 về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2021. Theo đó, Bộ Y tế được giao dự toán từ nguồn ngân sách Trung ương thực hiện mua sắm để cung ứng vaccine cho tiêm chủng mở rộng và một số thuốc khác như ARV, vitamin A... nên đảm bảo đủ cho năm 2021 và 2022.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay, để triển khai trong năm 2023, Bộ Y tế mong muốn tiếp tục thực hiện việc mua vacicne tiêm chủng mở rộng vì đây là chương trình hiệu quả, thể hiện tính an sinh xã hội đối với trẻ em và phụ nữ. Thời gian qua, Bộ Y tế đã làm việc với một số bộ, ngành, địa phương để đề xuất, trao đổi các phương án mua sắm tập trung, đấu thầu, đàm phán giá, đặt hàng, tổ chức thực hiện... vaccine và một số loại thuốc.

Tuy nhiên, mới đây Bộ Tài chính đã có Văn bản số 5609/BTC-HCSN gửi Văn phòng Chính phủ cho ý kiến về mua sắm vaccine chương trình tiêm chủng mở rộng, thuốc ARV, thuốc lao và vitamin A. Trong đó, Bộ Tài chính cho biết, chưa có cơ sở để bố trí ngân sách trung ương cho Bộ Y tế mua vaccine tiêm chủng mở rộng năm 2023.

Kinh phí mua vaccine tiêm chủng mở rộng tại địa phương do ngân sách địa phương bảo đảm. Từ năm 2022, Bộ Tài chính đã có 3 công văn trao đổi với Bộ Y tế về cơ sở pháp lý bố trí kinh phí từ ngân sách trung ương để mua vaccine chương trình tiêm chủng mở rộng tại các địa phương. Bộ Tài chính đề nghị Bộ Y tế xây dựng dự toán năm 2023 đối với các nhiệm vụ, nội dung do Bộ Y tế thực hiện theo quy định và có văn bản hướng dẫn các địa phương thực hiện từ nguồn ngân sách địa phương.

Trường hợp cần thiết bố trí ngân sách trung ương thực hiện mua một số thuốc, vaccine, cho trẻ em dưới 5 tuổi (ngoài các đối tượng thuộc 3 chương trình mục tiêu quốc gia) đề nghị Bộ Y tế trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định để có cơ sở bố trí kinh phí ngân sách trung ương.

Vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện

Liên quan đến vướng mắc của các địa phương, Bộ Tài chính cho hay theo Tờ trình số 669/TTr-BYT, đến nay Bộ Y tế nhận được văn bản của 16 tỉnh, thành phố báo cáo một số khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện. Theo đó, các địa phương chủ yếu vướng mắc trong việc mua sắm vaccine tiêm chủng mở rộng, thuốc lao, thuốc ARV và Vitamin A như việc bố trí kinh phí của địa phương, việc tham khảo giá mua sắm và tổ chức thực hiện...; đồng thời đề nghị Bộ Y tế thực hiện việc đấu thầu tập trung, đặt hàng hoặc thực hiện đàm phán giá. Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng, các địa phương không có vướng mắc về cơ chế chính sách, chủ yếu vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện bố trí kinh phí, đấu thầu, đặt hàng.