Khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm

Nhiều doanh nghiệp nợ với số tiền lớn

Trước tình hình số tiền chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế ngày càng gia tăng, BHXH TP Hà Nội đã công khai danh sách các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp từ 1 tháng trở lên trong tháng 1/2025. Theo đó, có tới 59.944 đơn vị, doanh nghiệp nằm trong danh sách các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp từ 1 tháng trở lên trong tháng 1/2025.

Theo danh sách được BHXH TP Hà Nội công bố có nhiều cái tên với tiền chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế lên tới vài chục tỷ đồng. Đơn cử như Công ty cổ phần Anh ngữ APAX là đơn vị có số tiền nợ đứng đầu khi đang chậm đóng bảo hiểm trong 59 tháng với số tiền nợ trên 60,7 tỷ đồng. 2 đơn vị tiếp theo là Công ty cổ phần LILAMA3 chậm đóng 118 tháng, số tiền hơn 46,9 tỷ đồng; Công ty cổ phần Cầu 12 nợ 92 tháng với số tiền hơn 30 tỷ đồng… Số doanh nghiệp có số tiền chậm đóng từ 10 - 20 tỷ đồng cũng khá đông với gần 30 doanh nghiệp…

Thời gian qua, để khắc phục tình trạng chậm đóng BHXH, các cơ quan chức năng TP Hà Nội đã áp dụng nhiều giải pháp. Trong đó, việc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành và liên ngành về BHXH tại các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm phát huy hiệu quả tích cực.

Căn cứ vào kết quả thanh tra, kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử phạt và kiến nghị UBND TP Hà Nội xử phạt hành chính về hành vi chậm đóng BHXH theo thẩm quyền. Ngoài việc bị xử phạt hành chính, hiện nay, các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm chính sách BHXH không được vinh danh, khen thưởng, xét tham gia đấu thầu, đầu tư các dự án mới của thành phố...

Theo đánh giá của BHXH TP Hà Nội, trong bối cảnh kinh tế hiện này, bên cạnh những doanh nghiệp truy đóng, cam kết thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm cho người lao động, còn nhiều doanh nghiệp cố tình nợ đọng, chây ỳ. Việc nợ BHXH không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn làm giảm uy tín của doanh nghiệp. Trong khi một số doanh nghiệp gặp khó khăn thực sự và không thể đóng BHXH đúng hạn, không ít doanh nghiệp cố tình trì hoãn.

Quy định mới của Luật BHXH sửa đổi năm 2024 được kỳ vọng tạo ra những thay đổi tích cực và giải quyết triệt để vấn đề nợ đọng BHXH. Chính vì vậy, việc công khai danh sách đã tạo áp lực, buộc nhiều đơn vị nhanh chóng nộp tiền để tránh bị xử phạt hành chính. Kết quả cho thấy, số tiền chậm đóng đã giảm hơn 12,3% ngay sau khi danh sách được công bố, giúp đảm bảo chế độ cho người lao động” - Lãnh đạo BHXH TP Hà Nội cho biết.

Đảm bảo quyền lợi cho người lao động

Theo BHXH TP Hà Nội, trong thời gian tới cơ quan BHXH sẽ tiếp tục giám sát, công khai danh sách các đơn vị chậm đóng để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Tuy nhiên người lao động cũng có thể chủ động kiểm tra tình trạng đóng BHXH trên ứng dụng VssID - BHXH số để kịp thời phản ánh và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Không chỉ ở Hà Nội, tại các địa phương vấn đề chậm đóng tiền BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động đã trở thành câu chuyện nóng bỏng lâu nay. Theo thống kê mỗi năm số tiền chậm đóng, trốn đóng lên đến 12 - 13 nghìn tỷ đồng.

Một trong những lý do khiến hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH phổ biến là do luật chưa phân tách rõ ràng, dẫn đến cơ quan quản lý rất khó xử phạt hành vi này. Tuy nhiên những tồn tại này sẽ được khắc phục từ ngày 1/7/2025, Luật BHXH sửa đổi năm 2024 sẽ có hiệu lực, đã bổ sung nhiều quy định nhằm quản lý việc thu và đóng BHXH, đồng thời xử lý tình trạng chậm đóng và trốn đóng BHXH, qua đó bảo vệ quyền lợi của người lao động.

Theo quy định của luật mới, khái niệm về chậm đóng và trốn đóng BHXH được làm rõ hơn. Cụ thể, doanh nghiệp nào nợ BHXH từ 60 ngày trở lên sẽ được coi là trốn đóng BHXH và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 216 Bộ luật Hình sự.

Để xử lý tình trạng này, Luật quy định doanh nghiệp nợ BHXH sẽ phải nộp thêm lãi suất 0,03%/ngày trên số tiền chậm đóng. Bên cạnh đó, các đơn vị chậm hoặc trốn đóng có thể bị xử phạt hành chính, không được trao tặng các danh hiệu thi đua khen thưởng và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.