“Khai tử” dự án điện mặt trời nghìn tỷ

Dự án nhà máy điện năng lượng mặt trời tại xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương đầu tư từ ngày 25/1/2017, do Công ty CP Đầu tư thương mại và du lịch Hoàng Sơn (DN Hoàng Sơn) làm chủ đầu tư với tổng vốn khoảng 2.680 tỷ đồng. Theo chủ trương phê duyệt, tổng diện tích đất dự kiến sử dụng của dự án này khoảng 150ha. Công suất thiết kế của nhà máy là 90MW. Dự án gồm nhà điều hành 3 tầng, nhà xưởng kết hợp kho, móng đặt tấm pin năng lượng mặt trời và một số công trình hạ tầng kỹ thuật, phụ trợ khác.

Mục tiêu của dự án là cung cấp điện năng cho hệ thống lưới điện quốc gia, mang lại hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp. Góp phần phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, giảm thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường. Chống biến đổi khí hậu theo hướng phát triển bền vững. Tạo việc làm và thu nhập ổn định cho lao động và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương... Dự án dự kiến được khởi công xây dựng vào quý I/2017, hoàn thành và đưa vào sử dụng quý IV/2019. Thế nhưng, hơn 6 năm qua, dự án vẫn chỉ là khu đất trống. Cũng từng đó năm, người dân có đất ở khu vực ảnh hưởng bởi dự án này không dám sản xuất, canh tác.

Thống kê từ UBND xã Kiên Thọ cho thấy: Diện tích dự kiến thu hồi để phục vụ dự án này đã làm ảnh hưởng tới 346 hộ dân. Cho đến nay, toàn bộ diện tích 150ha đất của người dân ở khu vực này phải bỏ hoang. Nhiều người dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi dự án cho biết: Có không ít phần đất trước kia được bà con trồng keo, sắn và mía. Nhưng từ khi chính quyền xã thông báo sẽ thu hồi để nhường đất cho dự án, bà con không dám sản xuất, canh tác nữa. Chính quyền xã Kiên Thọ cũng đã cử cán bộ đi kiểm kê tài sản, đất đai cây trồng để đền bù giải phóng mặt bằng.

Ông Lê Đình Tuấn - một hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án cho biết: Sau khi UBND tỉnh chấp thuận đầu tư cho dự án, chính quyền xã đã tuyên truyền, vận động người dân nhường đất, tạo điều kiện cho chủ đầu tư xây dựng dự án. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, đến nay dự án vẫn không triển khai. “Chúng tôi vui mừng khi biết tin nhà máy được xây dựng trên địa bàn, sẽ tạo công ăn việc làm cho con em địa phương, nhưng đến nay dự án vẫn chỉ là những đồi cây bỏ hoang cho cỏ dại mọc um tùm, gây lãng phí tài nguyên đất nghiêm trọng”- ông Tuấn nói.

Được biết, sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư, đến tháng 1/2019, dự án được tỉnh Thanh Hóa điều chỉnh chủ trương đầu tư. Tiếp đó, đến tháng 2/2021, DN Hoàng Sơn lại có văn bản cam kết về tiến độ thực hiện dự án. Theo đó, DN này cam kết chuyển tiền để giải phóng mặt bằng vào quý II/2021; khởi công xây dựng trong quý III/2021 và hoàn thành xây dựng nhà máy để đóng điện trong quý IV/2022. "Nếu quá tiến độ cam kết, DN đồng ý với UBND tỉnh Thanh Hóa ra quyết định thu hồi dự án và không được hoàn trả bất kỳ khoản tiền nào khác"- DN Hoàng Sơn cam kết.

Đến tháng 4/2021, UBND tỉnh Thanh Hóa đã đồng ý gia hạn thời gian (lần cuối) đến hết ngày 30/9/2021 để DN Hoàng Sơn hoàn thiện hồ sơ, thủ tục thực hiện dự án nhà máy điện năng lượng mặt trời tại xã Kiên Thọ, huyện Ngọc Lặc. Tuy nhiên, cho đến nay, DN Hoàng Sơn vẫn không có bất cứ động thái nào cho thấy sẽ thực hiện đúng với cam kết trước đó.

Giải thích cho nguyên nhân dẫn đến sự chậm trễ trong triển khai dự án, trong văn bản gửi UBND tỉnh Thanh Hóa, phía chủ đầu tư cho rằng: Nguyên nhân là do công tác giải phóng mặt bằng đến nay vẫn chưa hoàn tất. Trong số 172 hộ dân bị ảnh hưởng của giai đoạn 1, mới hoàn thành việc kiểm kê đối với đất lâm nghiệp và tài sản của 100 hộ dân, còn lại 72 hộ chưa hoàn thành việc kiểm kê nên chưa thể chi trả, đền bù giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, trong văn bản của các sở, ban, ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa lại khẳng định: DN Hoàng Sơn, chủ đầu tư, hiện vẫn chưa chuyển tiền cho UBND huyện Ngọc Lặc để giải phóng mặt bằng vào quý II/2021; chưa khởi công xây dựng trong quý III/2021; chưa hoàn thành xây dựng nhà máy để đóng điện trong quý IV/2022.

Từ những yếu tố trên, mới đây Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đỗ Minh Tuấn đã ký Công văn số 17838 về việc không xem xét đề nghị gia hạn thời gian hoàn thành hồ sơ, thủ tục thực hiện dự án nhà máy điện năng lượng mặt trời của DN Hoàng Sơn.