Khóa học online: Cẩn trọng lựa chọn

Tuy nhiên, chất lượng các khóa học này chất lượng ra sao cũng như cần lưu ý gì khi tham gia học để tận dụng hết các lợi thế học online là vấn đề được nhiều người quan tâm.

Bùng nổ và dễ dàng học online

Sau thời gian dịch bệnh Covid-19, khái niệm học online đã phổ biến với hầu hết học sinh các cấp. Mặc dù trước đó các trang web học trực tuyến cũng được xây dựng và quảng bá rộng rãi trên nhiều kênh thông tin đại chúng nhưng chưa nhiều phụ huynh, học sinh biết đến. Khi đó, chủ yếu là tại các thành phố lớn và các gia đình có điều kiện tiếp cận với các khóa học online.

Nhưng trong thời gian ngừng đến trường vì dịch bệnh, việc duy trì học online đã được nhiều địa phương khuyến khích, nhiều trường triển khai áp dụng. Giờ học không chỉ bắt đầu với sách bút mà còn cần đến máy tính, điện thoại thông minh. Thầy cô giáo truyền thống không còn gắn bó với bảng đen, phấn trắng mà phải tập làm quen với các bài giảng công nghệ, các phần mềm trình chiếu xen kẽ để thu hút sự chú ý của mấy chục học sinh đang hướng mắt lên màn hình máy tính.

Dần trở nên quen thuộc là thế, các khóa học online dần phủ sóng tới các trường học, các bậc phụ huynh. Đơn cử, như sân chơi Đấu trường toán học VIOEDU được đông đảo học sinh và các nhà trường đón nhận sau 4 mùa tổ chức với hàng trăm nghìn lượt tham gia mỗi trận đấu. Học sinh từ lớp 1 đến lớp 9 trên toàn quốc đều có thể tham gia miễn phí. Đồng thời, công ty cũng cung cấp các khóa học theo từng độ tuổi với mức giá 600 nghìn đồng/gói 6 tháng hoặc 960.000 đồng/gói 12 tháng để người học chủ động đăng ký luyện tập, rèn luyện kiến thức cũng như hoàn thiện kỹ năng làm toán, tăng tốc độ giải bài tập…

Một khóa học online khác hướng đến đối tượng học sinh thi tốt nghiệp THPT 2024 được quảng cáo là có đội ngũ giáo viên top 1 về luyện thi THPT, cam kết đảm bảo chất lượng khi theo học đúng lộ trình, đội ngũ trợ giảng nhiệt tình… Mức phí được đưa ra là 1,1 triệu đồng cho gói luyện thi chuyên đề hoặc combo tổng ôn 1,8 triệu đồng/học sinh. Điều đặc biệt là đơn vị này đưa ra các giáo viên khác nhau để học sinh tự quyết định đăng ký theo học ai thay vì tổng hợp mỗi giáo viên vài chuyên đề là thế mạnh để học sinh tham khảo.

Với từ khóa “luyện thi online" hay “khóa học online”, các đơn vị dù mở rộng chương trình học trực tuyến tới các đối tượng khác nhau nhưng riêng với học sinh cuối cấp thường có những khóa học tập trung hơn và được đầu tư kĩ càng hơn cả về hệ thống bài giảng, các chuyên đề luyện thi. Thậm chí, một đơn vị cung cấp khóa học trực tuyến có thâm niên hơn chục năm phát triển hệ thống này còn cho biết đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ học tập 24/7 cho học sinh chuẩn bị thi vào lớp 10 THPT năm 2024, cung cấp các thông tin kỳ thi… đối với những tài khoản đăng ký mua khóa luyện thi.

Tận dụng ưu thế, hạn chế nhược điểm

Theo các chuyên gia, những ưu điểm của việc học trực tuyến đối với học sinh là không thể phủ nhận, đặc biệt là trong xu thế hội nhập toàn cầu hóa, học sinh ở Việt Nam cũng có thể tiếp cận những khóa học do giáo viên ở Anh, Pháp, Mỹ… giảng dạy. Học sinh ở nông thôn cũng có thể học chung một thầy giáo với học sinh ở thành thị khi cùng đăng ký một khóa học online. Hay những học sinh dù không học trường chuyên nhưng vẫn có cơ hội học tập với các thầy cô giáo giỏi dạy lớp chuyên. Học tập không có khoảng cách, không biên giới là điều ai cũng có thể nhìn thấy khi các khóa học online nở rộ, người học ở bất cứ nơi đâu chỉ cần đóng một khoản phí là có thể thoải mái chọn các thầy cô đúng “gu” để học, không hề bị bó buộc bởi sự sắp xếp của nhà trường hay thời gian học.

Hồ Phi Khánh (Nghệ An), thí sinh đạt 3 điểm 10 ở các môn Toán, Hóa học, Sinh học trong kỳ thi THPT quốc gia 2017 chia sẻ, một trong những bí quyết giúp em đạt điểm cao đó là tận dụng hợp lý việc học online. Bởi qua đây, em được tiếp cận với những kiến thức mới, thú vị mà thầy cô trên lớp không thể nói hết do thời lượng môn học ngắn. Việc chủ động theo dõi các bài giảng, xem đi xem lại những phần chưa hiểu bất cứ lúc nào tạo kiến thức nền tảng vững chắc cho Khánh, đồng thời việc giải đề sau đó đối chiếu ngay với kết quả giáo viên chữa bài giúp em nhanh chóng rút kinh nghiệm những lỗi sai.

“Nhiều người nghĩ học online dễ khiến học sinh bị phân tán khi học do sử dụng Internet. Điều này đúng nhưng ngược lại, nếu biết làm chủ thời gian, học ở bất cứ lúc nào, để biến việc học trở thành thói quen thì sẽ rất tốt. Quan trọng là mỗi học sinh cần tìm cho mình một địa chỉ tin cậy, học không thể qua loa hay chỉ đơn thuần xem những bài giảng trên mạng, học sinh cần chắt lọc cho mình những bài học kinh nghiệm” – Khánh chia sẻ.

Trên thực tế, với các chương trình học trực tuyến hiện nay việc tương tác giữa giáo viên, trợ giảng… với người học rất nhanh chóng và kịp thời. Nhiều học sinh chia sẻ khi gặp câu hỏi còn băn khoăn, cần ngay lập tức đi tìm câu trả lời, có thể liên hệ với các trợ giảng của khóa học hay hotline của công ty, các diễn đàn của khóa học để các bạn bè khắp nơi cùng góp ý, tranh luận để tìm ra đáp án thuyết phục.

Về phía giáo viên, cô giáo Lê Tuyết (Trường THCS Trần Phú, Phủ Lý, Hà Nam) chia sẻ, nhiều khóa học online không chỉ cung cấp kiến thức hữu ích cho học sinh mà với giáo viên cũng có rất nhiều hữu ích. Chẳng hạn, giáo viên có thể sử dụng tài nguyên giáo dục sẵn có trên hệ thống và chủ động soạn mới, bổ sung thêm nội dung các tài liệu khác của riêng nhà trường hay giáo viên nhằm giải quyết khó khăn khi không có kho học liệu số chất lượng để sử dụng.

“Hiện nay giáo viên có thể hướng dẫn học sinh tự học trực tuyến tại nhà qua hệ thống video bài giảng của nhiều đơn vị cung cấp miễn phí như olm.vn... Với những nền tảng học trực tuyến khác, phụ huynh nếu có điều kiện mua cho con học trong dịp nghỉ hè hay trong năm học cũng rất tốt. Tuy nhiên, cần lựa chọn đơn vị uy tín cũng như chương trình phù hợp với trình độ của con, tránh tạo áp lực quá sức”- cô Tuyết nêu quan điểm.

Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, GS.TS Pham Tất Dong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng, những khóa học online là hình thức học tập khá phổ biến hiện nay ở Việt Nam còn với các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới thì đã có từ nhiều năm nay. Đây là hình thức giáo dục trực tuyến thông qua internet giúp người học dễ dàng tìm hiểu và tiếp nhận được kiến thức nhanh chóng, tiện lợi chỉ với một thiết bị kết nối mạng như điện thoại, máy tính, máy tính bảng… Bản chất của hình thức học online này chính là học tập từ xa mà hoàn toàn không cần tới trường học.

Trong đó, những tiện ích của hình thức học tập này đã quá rõ ràng, tuy nhiên những cảnh báo thì vẫn chưa được nhiều người chú ý, đặc biệt đối với học sinh phổ thông – lứa tuổi nhiều em chưa làm chủ được việc học tập của mình, dễ dàng bị thu hút bởi những thông tin giải trí hấp dẫn, phong phú đủ loại trên mạng internet. Đặc biệt, nếu người học chưa được trang bị khả năng tự học thì việc tham gia các khóa học online khó đạt được hiệu quả trọn vẹn.

Cảnh báo lừa đảo

Nhiều phụ huynh cho biết thường xuyên nhận được các cuộc điện thoại giới thiệu, quảng bá về các trung tâm và khóa học thêm online với thông tin đa dạng, từ mời học tiếng Anh, Toán, Văn cho tới các môn Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội… Đặc biệt, nhiều tư vấn viên nắm rõ được thông tin về việc trẻ đang chuẩn bị lên lớp mấy, chuẩn bị tham gia vào kỳ thi chuyển cấp… nên có khi tư vấn “rất trúng” nguyện vọng của người học và gia đình. Thậm chí, có những đơn vị mời người nổi tiếng vào quảng cáo, nói về hiệu quả của khóa học online, hướng dẫn đăng ký sớm sẽ nhận được ưu đãi về học phí… Từ đó, nhận được sự tín nhiệm của phụ huynh. Họ đăng ký cho con học thử hoặc nộp luôn tiền để mua khóa học cho con mà không thực sự tìm hiểu kỹ.

TS Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch Hội đồng giáo dục, đồng sáng lập Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho biết, ông đã từng tham khảo một số nội dung trong khóa học online miễn phí mà phụ huynh cung cấp. Kết quả cho thấy việc giảng dạy sơ sài, cắt ghép, nội dung chủ yếu mang tính chất quảng cáo, không có người quản lý. Do vậy, các cơ quan chức năng cần kiểm duyệt chặt chẽ chất lượng, nội dung của mỗi chương trình và có cấp phép, kiểm soát việc quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội.

Với phụ huynh, ông Lâm cũng lưu ý nên lựa chọn cẩn thận giữa vô vàn khóa học online đang được quảng cáo tràn lan hiện nay. Ngay cả với những khóa học miễn phí hay mất phí đều phải quan tâm tới đội ngũ giáo viên, lộ trình giảng dạy, khả năng tương tác, hỗ trợ người học khi gặp vấn đề. Hãy là những phụ huynh thông thái, để đồng tiền bỏ ra xứng đáng với chất lượng đào tạo.

“Các đơn vị cung cấp khóa học online dù là vài trăm hay hàng chục triệu đồng cũng đều thiết kế các khóa học cho đối tượng học sinh đại trà, tức là không phải cho một đối tượng học sinh chuyên biệt. Các bài giảng cũng có từ cơ bản đến nâng cao. Nếu người học chưa có sự tìm hiểu kỹ càng, chưa được tư vấn cũng như đồng hành liên tục và xuyên suốt của đơn vị cung cấp khóa học thì sẽ khó đạt chất lượng như mong muốn. Vì vậy, điều kiện tiên quyết là phải chọn đơn vị uy tín và phù hợp với mục tiêu học tập, có lộ trình rõ ràng để tránh mất tiền oan” – GS.TS Phạm Tất Dong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam lưu ý.