Không để mất tiền oan

Tại công văn gửi UBND các tỉnh, thành về việc thực hiện quy định mới của pháp luật về đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đề nghị các địa phương cần đẩy mạnh việc cấp Sổ đỏ cho người sử dụng đất; tập trung rà soát, chỉ đạo cấp Sổ đỏ cho người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua nhà ở, công trình xây dựng trong các dự án phát triển nhà ở và các dự án kinh doanh bất động sản; nhà chung cư mà chủ đầu tư đã thực hiện chuyển nhượng phần diện tích theo đúng quy định của pháp luật...

Công văn của Bộ TNMT lưu ý, cơ quan thuế, văn phòng đăng ký đất đai, trung tâm phát triển quỹ đất và các cơ quan khác cung cấp thông tin cho đơn vị tư vấn đã được lựa chọn để phục vụ việc định giá đất nhanh chóng, kịp thời.

Lâu nay, Sổ đỏ được mọi gia đình coi như “đồ gia bảo”. Nhiều khiếu kiện, tranh chấp, mâu thuẫn, xung đột... cũng từ Sổ đỏ mà ra. Vì thế, để có cuốn Sổ đỏ, nhiều người đã phải chạy vạy, nhờ vả, mất cho “cò” không ít tiền. Cũng từ việc “chạy” Sổ đỏ đã sinh ra chuyện xin - cho, một số người lợi dụng vị trí công tác để trục lợi. Đầu tháng 2 năm nay, Công an Hà Tĩnh đã bắt giữ 13 cán bộ nhận tiền của người môi giới bất động sản để làm nhanh Sổ đỏ, với các tội danh bị cáo buộc là "nhận hối lộ", "đưa hối lộ" và "môi giới hối lộ". Trong đó có 2 cán bộ ngành thuế; 8 cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai (Sở TNMT Hà Tĩnh); 3 cán bộ địa chính xã.

Theo tài liệu điều tra, giữa năm 2021-2022 vào thời điểm Hà Tĩnh sốt đất, “cò đất” đã móc nối với nhiều cán bộ liên quan để làm nhanh thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Mỗi hồ sơ phải chi từ 3,5 - 5 triệu đồng/bộ. Công an xác định, số đối tượng kể trên đã thu lợi bất chính hàng trăm triệu đồng.

Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, việc cấp Sổ đỏ lần đầu khá đơn giản với quy trình, thủ tục rõ ràng, thời hạn ngắn. Như tại Hà Nội, thời hạn này chỉ 20 ngày. Nhưng trong thực tế, với nhiều người, “chạy” được Sổ đỏ vẫn là một quá trình gian nan. Lý do chính là không phải ai cũng hiểu được thủ tục phải làm những gì. Vì vậy đã dẫn đến việc một số cán bộ địa chính nhũng nhiễu để đạt được lợi ích cá nhân. Nhiều trường hợp, khi người dân đến làm thủ tục, cán bộ địa chính chỉ hướng dẫn bằng miệng, rất khó hiểu, “rối não”, dẫn đến tình trạng người dân làm hồ sơ thì thiếu lên thiếu xuống, phải làm đi làm lại nhiều lần, rất mất thời gian, ức chế.

Trong khi đó trách nhiệm cấp Sổ đỏ thuộc về cơ quan chức năng; hướng dẫn, hoàn thiện hồ sơ thuộc về cán bộ công chức địa chính; người dân làm theo hướng dẫn đúng pháp luật của cán bộ công chức địa chính.

Người dân khi xin cấp Sổ đỏ lần đầu cũng không biết phải nộp bao nhiêu tiền, gồm những khoản gì, trong khi pháp luật đã quy định rõ, bao gồm 3 khoản: Lệ phí trước bạ; Lệ phí cấp Sổ đỏ; Phí thẩm định hồ sơ cấp Sổ đỏ. Theo Điều 5 Nghị định 140/2016 và khoản 1 Điều 1 Nghị định 20/2019 của Chinh phủ thì lệ phí trước bạ khi được cấp Sổ đỏ tính theo công thức sau: Lệ phí trước bạ = 0,5% x (giá 1m2 đất tại bảng giá đất x diện tích). Giá 1m2 đất để tính lệ phí trước bạ là giá đất tại bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm kê khai lệ phí trước bạ. Diện tích đất chịu lệ phí trước bạ là toàn bộ diện tích thửa đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân do văn phòng đăng ký đất đai xác định và cung cấp cho cơ quan thuế. Lệ phí cấp Giấy chứng nhận do HĐND cấp tỉnh quyết định. Mức thu từ 120.000 đồng trở xuống/giấy/lần cấp.

Như vậy, tổng số tiền hoàn thành hồ sơ cho đến khi được cấp Sổ đỏ không lớn. Vấn đề là phải nắm được trình tự thủ tục để không bị “nhát ma” mà mất tiền oan.

Theo quy định pháp luật hiện hành, Sổ đỏ không phải là tài sản nhưng là giấy tờ rất quan trọng vì đó là chứng thư pháp lý để xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất. Vì vậy, việc Bộ TNMT đôn đốc cấp Sổ đỏ cho dân là rất đáng hoan nghênh.