Cuối cùng thì mới đây, UBND TP Hà Nội đã công bố Kết luận thanh tra về việc thực hiện trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan tới những sai phạm về trật tự xây dựng của công trình nhà 8B Lê Trực.
Tòa nhà 8B Lê Trực.
Kết luận do Phó Chủ tịch TP Nguyễn Quốc Hùng ký đã quy rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân từ phường, đến quận, đến Sở và cũng không loại trừ cả chủ đầu tư, đơn vị thi công, đơn vị giám sát. Như thế cũng được hiểu là Hà Nội đã mạnh tay trong việc xử lý một sai phạm rành rành- sai phạm mà dư luận thậm chí còn đặt cho cái tên “con voi chui lọt lỗ kim”.
Động thái ấy cũng cần được hiểu: Hà Nội đang quyết tâm lập lại kỷ cương; trật tự văn minh đô thị, làm nghiêm chuyện quy hoạch chứ quyết không lơ mơ, cho qua.
Trong Kết luận thanh tra của Hà Nội về công trình 8B Lê Trực có nêu rõ hàng loạt sai phạm như: Chủ đầu tư đã tiến hành thi công toàn bộ phần cọc nhồi của dự án và 4 tầng hầm, diện tích khoảng 2.550m2, chiều cao 0,9m tính từ cốt tự nhiên đến mái tầng 4 của hầm khi chưa có GPXD.
Tổng chiều cao công trình theo thiết kế được duyệt kèm theo giấy phép xây dựng là 53,3m (tính từ cốt hè phố) nhưng thực tế đã thi công 68,89m. Số tầng thiết kế được duyệt kèm theo giấy phép là 4 tầng hầm+18 tầng nổi đã bao gồm tum kỹ thuật trong khi thực tế thi công 4 tầng hầm+19 tầng nổi+ 1 tum thang. Vượt chiều cao và diện tích các tầng từ 1 đến 5; Sai khoảng lùi công trình… Không những thế, theo Kết luận thanh tra, các phương án phá dỡ của chủ đầu tư còn chưa nghiêm túc, tiến độ chưa phù hợp, cụ thể.
Sau hơn 1 tháng chủ đầu tư phá dỡ phần sai phạm (từ 21/11/2015), trung bình mỗi ngày chỉ phá được 10-15 m2, tổng diện tích phá dỡ sau 1 tháng chỉ khoảng 120 m2. Tiến độ trên không đảm bảo yêu cầu thành phố đưa ra. Vì thế Hà Nội đã yêu cầu UBND Quận Ba Đình ban hành quyết định cưỡng chế và xử phạt vi phạm hành chính. Những biện pháp như thế phải khẳng định là thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật.
Và, người dân Hà Nội có quyền hy vọng “giọt nước tràn ly này” sẽ xóa bỏ những tiền lệ xấu vốn thường thấy xưa nay ở xứ đất chật người đông như Thủ đô- cái tiền lệ phạt cho tồn tại. Cái tiền lệ đã khiến bộ mặt kiến trúc đô thị của Hà Nội trở nên lem nhem tỉ lệ thuận với số tuổi của Thủ đô.
Thực ra câu chuyên về trật tự văn minh đô thị là điều Hà Nội đã đặt ra từ rất lâu và đây hẳn nhiên cũng là hướng đi rất đúng của Thủ đô văn hiến. Đặc biệt, hai năm trở lại đây vấn đề văn minh đô thị còn được Hà Nội lấy làm chủ đề cho xây dựng- phát triển Thủ đô. Và, việc yêu cầu cưỡng chế ở một công trình cụ thể cho thấy Hà Nội không hề muốn xuê xoa; trái lại còn quyết lập lại trật tự kỷ cương. Sự thực thì, lãnh đạo TP.Hà Nội hoàn toàn có đủ lý do để thực hiện điều này.
Bởi, rõ ràng, đến nay, những câu chuyện nhà siêu mỏng, siêu méo ở những con đường mới mở rộng vì nhu cầu phát triển Thủ đô vẫn đã tồn tại nhưng… chưa đến hồi kết. Vẫn còn đó sự tự phát trong xây dựng ở đây đó. Và, cũng vẫn còn đó những con đường dở dang, bụi mù- dù không lớn nhưng… mà lại ở giữa nội thành, ngay phía bên kia của Trung tâm Hội nghị quốc gia. Chỉ nói sơ sơ vài ví dụ để thấy lập lại trật tự đô thị không phải là việc làm dễ; trái lại nó còn rất khó.
Phải nói cụ thể hơn, lập lại trật tự văn minh- câu chuyện lớn với nỗ lực lớn từ phía chính quyền TP rồi sẽ không thể thành công khi người dân không hợp tác và chính quyền cấp dưới cứ “nhắm mắt làm ngơ”. Khó là khó ở đó! TP là thành phố cũ, hàng ngàn năm tuổi, dân cư đông đúc, nhiều công trình giờ đã không còn đáp ứng được công năng sử dụng cao quá mức do người mỗi lúc mỗi nhiều. Hà Nội chắc chắn sẽ không làm khó dân, sẽ không làm khó các nhà đầu tư khi muốn cải tạo, nâng cao hơn nữa điều kiện sống của người dân. Bởi ấy là đòi hỏi chính đáng. Nhưng vấn đề là cần đúng luật chứ để đến mức phải cưỡng chế phá dỡ thì quá muộn cho mọi nỗ lực.
Nhìn từ việc xử lý vụ nhà 8B Lê Trực mới thấy, nếu ngay từ đầu cả chủ đầu tư cả nhà quản lý ở cấp phường, cấp quận làm đúng luật thì làm sao lại phải có những kết luận đau lòng như cái công văn nêu lên kết luận thanh tra và yêu cầu cưỡng chế. Và nhiều người dù cảm thấy đau nhưng không thể không thừa nhận Hà Nội đã có một quyết định tuy muộn vẫn còn hơn không. Tin rằng, sau quyết định này, TP sẽ có đà để xử lý đúng luật những vi phạm khác về trật tự văn minh đô thị.