Kiểm soát lạm phát: Cảnh giác nhân tố tiềm ẩn

Theo báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tháng 8 và 8 tháng năm 2022 do Tổng cục Thống kê công bố, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8/2022 chỉ tăng nhẹ, 0,005% so với tháng. Trong đó có nguyên nhân từ việc giá xăng dầu trong nước liên tục được điều chỉnh giảm từ tháng 7 đã kìm đà tăng CPI tháng 8.

So với tháng 12/2021, CPI tháng 8 tăng 3,6% và so với cùng kỳ năm trước, tăng 2,89%. Như vậy, bình quân 8 tháng năm 2022, CPI tăng 2,58% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 1,64%, hoàn toàn trong tầm kiểm soát.

Như vậy, hiện Việt Nam nằm trong nhóm những nước có chỉ số lạm phát thấp, trong khi đó nhiều nước EU, Mỹ, Canada nằm trong nhóm CPI tăng cao trên 8%. Theo bà Đinh Thị Nương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), rủi ro còn nhiều nên mới đây Ngân hàng Thế giới (WB) tiếp tục hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu và nâng mức dự báo về rủi ro lạm phát leo thang. Kinh tế thế giới đang ngày càng phải đối mặt rõ nét hơn với nguy cơ lạm phát cao đi kèm suy thoái tiềm ẩn. Điều đó cũng sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam, nhất là những tháng còn lại của năm nay.

Tuy nhiên, bà Nương cho rằng, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt và sát sao của Chính phủ và sự triển khai chủ động của các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp quản lý, bình ổn giá nhằm kiểm soát lạm phát, đã hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân.

Phát biểu tại cuộc họp mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao công tác điều hành giá của các bộ, ngành, địa phương thời gian qua. “Chúng ta thực hiện hiệu quả chính sách tài khóa; ổn định được tỷ giá, lãi suất, kiểm soát tín dụng, đảm bảo thanh khoản cho nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; kết hợp hài hòa, linh hoạt, hợp lý kịp thời giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; quản lý chặt chẽ, công khai, minh bạch giá cả các mặt hàng, dịch vụ thiết yếu” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Mặc dù kết quả điều hành giá trong 8 tháng đầu năm có nhiều dấu hiệu khả quan, nhưng theo Phó Thủ tướng vẫn có nhiều yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá. Giá các mặt hàng lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc thường tăng theo quy luật vào giai đoạn chuyển mùa và thời điểm lễ, Tết; giá thịt lợn đang có xu hướng tăng…

Còn theo Bộ Tài chính, việc tập trung triển khai đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công vào cuối năm, nhất là việc triển khai các công trình kinh tế trọng điểm có thể làm tăng nhu cầu nhất là đối với các mặt hàng vật tư xây dựng, từ đó, có thể làm giá cả biến động nếu nguồn cung không đáp ứng kịp thời. Do đó, Bộ Tài chính dự báo 2 kịch bản về CPI cuối năm, dựa trên tốc độ tăng giá xăng bình quân so với cùng kỳ.

Kịch bản thứ nhất dựa trên cơ sở giá xăng bình quân năm 2022 tăng tới 40% so với năm 2021, dự báo CPI bình quân năm 2022 sẽ tăng khoảng 3,37% so với năm 2021.

Kịch bản thứ hai dựa trên cơ sở giá xăng bình quân năm 2022 tăng tới 45% so với năm 2021, dự báo CPI bình quân năm 2022 cũng sẽ chỉ tăng khoảng 3,87% so với năm 2021.

Dự báo này tương đối sát với dự báo của Tổng cục Thống kê và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khi 2 cơ quan này lần lượt dự báo CPI bình quân năm 2022 sẽ nằm trong khoảng 3,4 - 3,7%.

Để đảm bảo đạt mục tiêu CPI bình quân năm 2022 ở mức dưới 4%, Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn đề nghị công tác điều hành giá trong những tháng cuối năm cần tiếp tục thực hiện một cách chủ động, linh hoạt. Theo đó, cần theo dõi sát diễn biến thị trường, tăng cường phối hợp trong công tác điều hành, kịp thời thực hiện giải pháp đảm bảo cân đối cung cầu trong nước, ổn định giá cả, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, găm hàng, đầu cơ tăng giá bất hợp lý. Tập trung vào các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, vật liệu xây dựng; lương thực, thực phẩm; thịt lợn; thức ăn chăn nuôi; thuốc, vật tư y tế; dịch vụ lưu trú, du lịch...

Chia sẻ tại Diễn đàn Kinh doanh thường niên 2022 với chủ đề “Tái tạo tăng trưởng” do Forbes Việt Nam tổ chức tại TP Hồ Chí Minh, chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành - giảng viên trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng Việt Nam sẽ đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% trong năm 2022, nếu giá dầu thế giới không vượt 120 USD/thùng. “Ngược lại, nếu giá dầu vượt 120 USD/thùng sẽ là thách thức cho Việt Nam" - ông Thành nhận xét.

Theo Bộ Tài chính, có 10/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng sẽ dồn áp lực lên kiểm soát lạm phát trong nửa năm còn lại. Còn theo ông Nguyễn Xuân Thành - giảng viên trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, việc ứng phó với lạm phát cuối năm cũng cần thận trọng, CPI có thể sẽ tăng mạnh khi ảnh hưởng của giá dầu không còn nhiều và các mặt hàng lương thực thực phẩm tăng theo độ trễ của xăng dầu. Thậm chí CPI tháng 11 và 12 có thể tăng tới 7% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, ông Thành cũng cho rằng mức lạm phát 12 tháng của Việt Nam được chia đều nên ngay cả khi lạm phát cuối năm tăng mỗi tháng 0,7% thì lạm phát bình quân của Việt Nam vẫn ở mức 3,8%, tức vẫn dưới 4% theo chỉ tiêu Quốc hội đề ra từ đầu năm.