Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xử lý trách nhiệm Bộ trưởng và Thứ trưởng Bộ GDĐT liên quan đến Dự án đầu tư xây dựng Phân hiệu Kiên Giang - Đại học Nha Trang

Xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản trong quá trình thực hiện dự án

Ngày 19/12/2025, Thanh tra Chính phủ công bố Thông báo Kết luận Số:3293 /TB-TTCP thanh tra một số dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ GDĐT và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Dự án đầu tư xây dựng Phân hiệu Kiên Giang - Đại học Nha Trang).

Dự án đầu tư xây dựng Phân hiệu Kiên Giang - Đại học Nha Trang (Dự án) được Bộ GDĐT phê duyệt tại Quyết định số 7381/QĐ-BGDĐT ngày 31/10/2008 với tổng mức đầu tư (TMĐT) 1.223,2 tỷ đồng (tổng mức đầu tư (TMĐT) giai đoạn I năm 2008-2011 là 526,2 tỷ đồng), nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) và các nguồn vốn thu hợp pháp khác. Chủ đầu tư: Trường Đại học Nha Trang (ĐHNT) (2008 đến 31/01/2016); Trường Đại học Kiên Giang (ĐHKG) (01/02/2016 đến nay).

Qua thanh tra cho thấy khó khăn, vướng mắc chính của Dự án là để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản (XDCB) trong quá trình thực hiện dự án (bao gồm cả trước và từ ngày 01/01/2015) đến nay chưa xử lý được. Trong khi đó, thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2022, tổng vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025 của Dự án đã được cấp hết (tổng giải ngân đạt 89,74% TMĐT).

Mặc dù Bộ GD&ĐT đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ bổ sung vốn trung hạn cho Dự án, nhưng theo quy định của pháp luật về đầu tư công thì chỉ bố trí vốn kế hoạch đầu tư công để thanh toán nợ đọng XDCB phát sinh trước ngày 01/01/2015, chưa có quy định về xử lý nợ đọng XDCB phát sinh từ ngày 01/01/2015.

Điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án không đúng quy định

Theo Thanh tra Chính phủ, trong những nguyên nhân của các thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm dẫn đến Dự án chậm tiến độ, để xảy ra nợ đọng XDCB nhưng đến nay chưa xử lý được như đã nêu ở phần kết quả thanh tra thì nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu; chủ đầu tư thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, thực hiện Dự án; Bộ GDĐT thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người quyết định đầu tư, buông lỏng công tác theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá Dự án; cụ thể như sau:

Về lập, thẩm định, phê duyệt dự án, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án có nội dung không đúng quy định làm tăng TMĐT số tiền 169,325 tỷ đồng, trong đó Chi phí dự phòng do yếu tố trượt giá tăng 165,298 tỷ đồng; Báo cáo thẩm định dự án không có nội dung tóm tắt ý kiến các cơ quan, đơn vị liên quan, không có nhận xét, đánh giá về nội dung Dự án được hướng dẫn.

Bộ GDĐT không thực hiện thẩm định TMĐT; phê duyệt Dự án khi chưa có nội dung thẩm định của người quyết định đầu tư; phê duyệt nguồn vốn thực hiện Dự án nhưng chưa xác định rõ tỷ lệ % từng loại nguồn vốn NSNN, nguồn vốn hợp pháp khác, dẫn đến không bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện Dự án đúng tiến độ, vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 27 Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2005.

Chi phí tư vấn thiết kế Công trình Nhà học - thí nghiệm chung khoa Khoa học cơ bản được tính toán, nghiệm thu, quyết toán không đúng với cấp của công trình tại thời điểm thiết kế, tăng không đúng quy định số tiền 157,85 triệu đồng.

Công trình Nhà học - thí nghiệm Khoa Công nghệ thực phẩm và Nhà học - thí nghiệm Khoa cơ khí kỹ thuật công nghiệp được thực hiện thiết kế theo 2 bước, công trình cấp II không đúng yêu cầu thiết kế 3 bước theo Quyết định phê duyệt dự án đầu tư, không đúng loại công trình cấp đặc biệt theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 03/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng.

Đối với việc phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án, ĐHKG trình, Bộ GD&ĐT phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án 02 lần không đúng quy định. Việc điều chỉnh gia hạn thời gian thực hiện Dự án cũng không được thẩm định.

Mặt khác, việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án không đúng quy định, không được thẩm định trước khi điều chỉnh dẫn đến không xác định được thứ tự ưu tiên thời gian, tiến độ hoàn thành công trình, hạng mục công trình của Dự án, cũng như không xác định chi tiết cụ thể tỷ lệ, giá trị từng nguồn vốn dẫn đến không bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện Dự án đúng tiến độ, thời gian phê duyệt điều chỉnh.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn tiếp tục chỉ ra những sai sót, vi phạm của Dự án liên quan đến tiến độ thực hiện hợp đồng thi công xây lắp; bố trí vốn, giải ngân, nợ đọng xây dựng cơ bản.

Bộ GDĐT không thực hiện đúng trách nhiệm của người quyết định đầu tư

Theo Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường, lãng phí trong triển khai thực hiện Dự án bắt nguồn từ việc lập, thẩm định, phê duyệt Dự án có nội dung không đúng quy định làm tăng TMĐT.

Quá trình điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án không đúng quy định, không được thẩm định trước khi điều chỉnh; chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án (QLDA), nhà thầu thi công xây lắp, tư vấn giám sát và các đơn vị, cá nhân có liên quan yếu kém trong công tác quản lý tiến độ thực hiện hợp đồng thi công xây lắp.

Đặc biệt, Bộ GDĐT bố trí vốn thấp hơn so với khối lượng hoàn thành, bố trí vốn dàn trải, không tập trung bố trí vốn cho Dự án bảo đảm thời gian hoàn thành và tiến độ thực hiện, không thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ của người quyết định đầu tư, vi phạm quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, Luật Xây dựng năm 2014, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013. Đây chính là nguyên nhân lớn nhất làm chậm tiến độ thực hiện Dự án, gây nợ đọng XDCB, là hành vi gây lãng phí trong đầu tư xây dựng.

Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Cường cho biết, tại Kết luận, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ: Chỉ đạo Bộ GD&ĐT tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với Bộ trưởng, Thứ trưởng được phân công phụ trách Dự án đầu tư xây dựng Phân hiệu Kiên Giang của Trường Đại học Nha Trang (theo từng thời kỳ), báo cáo Thủ tướng Chính phủ.