Lẩn tránh bồi thường oan sai?

Thực nghiệm hiện trường tại nhà ông Nghiệp, năm 2010.

Ảnh: Sáu Nghệ

Ngày 28/8/2015, ông Lý Quốc Nghiệp- một doanh nhân trẻ ở tỉnh Trà Vinh tiếp tục tìm đến Văn phòng của Báo Đại Đoàn kết tại Cần Thơ gửi đơn khiếu nại về các Quyết định số 130/VKS-P1 ngày 29/7/2015 của VKSND tỉnh Trà Vinh về việc “Hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án và quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can” và Quyết định số 250/QĐ.KSĐT ngày 31/7/2015 của VKSND TP Trà Vinh về việc “Đình chỉ vụ án hình sự" của Viện trưởng VKSND TP Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh.

Về vấn đề này, suốt 10 năm qua, từ năm 2004, báo Đại Đoàn Kết từng có loạt bài viết về việc bắt oan sai, hình sự hóa một vụ tranh chấp dân sự đối với ông Lý Quốc Nghiệp – một doanh nhân trẻ, sinh năm 1981, hơn 21 tuổi, chủ DNTN Quốc Nghiệp kinh doanh xăng dầu, gas và điện máy ở thành phố Trà Vinh.

Theo đó, làm ăn đang suôn sẻ, năm 2004, anh Nghiệp “hợp đồng miệng” cho ông Lê Văn Tài trưng bày ti vi để giới thiệu với khách hàng ở cửa hàng của anh. Sau một năm, ông Tài chở 18 cái ti vi về, nhưng trong ngày lại chở trở lại bỏ trước nhà ông Nghiệp, rồi làm đơn tố cáo ông Nghiệp chiếm đoạt những cái ti vi ấy, trị giá hơn 151 triệu đồng.

Tháng 5/2007, ông Nghiệp bị khởi tố bắt tạm giam. Qua 5 phiên toà gồm 2 lần xét xử sơ thẩm, 2 lần phúc thẩm, 1 lần giám đốc thẩm với các phán quyết khác nhau. Năm 2008, điều tra và cáo trạng cho rằng ông Nghiệp chiếm đoạt hơn 186 triệu đồng. Án sơ thẩm và phúc thẩm phạt ông Nghiệp 4 năm tù giam. Năm 2009, cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm bị quyết định giám đốc thẩm của TAND tối cao tuyên huỷ.

Cơ quan CSĐT Công an thành phố Trà Vinh điều tra lại, không chứng minh được hành vi phạm tội. Viện KSND thành phố Trà Vinh 4 lần trả hồ sơ. Viện KSND tỉnh rút hồ sơ về để thỉnh thị ý kiến của Viện KSND tối cao. Đầu năm 2011, Viện KSND tối cao có công văn trả lời, nếu không đáp ứng được yêu cầu của quyết định giám đốc thẩm thì “không đủ căn cứ truy tố Lý Quốc Nghiệp”.

Do đó, giữa năm 2011, Viện KSND thành phố Trà Vinh ra quyết định đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can (lần thứ nhất) với Lý Quốc Nghiệp. Tuy nhiên, một tháng sau, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Nguyễn Trọng Khỏe lại ra quyết định hủy quyết định vừa nêu và phục hồi điều tra. Báo ĐĐK từng có bài “VKSND tỉnh bẻ nạng chống trời!”

Điều tra lại, giảm số tiền “chiếm đoạt” còn 31 triệu đồng. Ngày 3/10/2011, TAND thành phố Trà Vinh xử sơ thẩm lần 2, phạt ông Nghiệp 2 năm tù giam. Bản án này lại bị án phúc thẩm lần 2 của TAND tỉnh Trà Vinh ngày 8/7/2013 tuyên huỷ, giao điều tra lại.

Điều tra lại vẫn không chứng minh được hành vi phạm tội nên ngày 2/1/2014, Viện trưởng Viện KSND thành phố Trà Vinh đã ra quyết định đình vụ án, đình chỉ bị can (lần hai) với ông Nghiệp do không chứng minh được hành vi phạm tội. Từ đó, ông Nghiệp yêu cầu TAND thành phố Trà Vinh tổ chức xin lỗi công khai và bồi thường gần 8,3 tỷ đồng.

Sau hơn một năm yêu cầu bồi thường gần 8,3 tỷ đồng oan sai thì ngày 29/7/2015, VKSND tỉnh Trà Vinh lại có Quyết định số 130/VKS-P1 về việc “Hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án và quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can” đối với Lý Quốc Nghiệp. Ngày 31/7/2015, VKSND TP Trà Vinh có Quyết định số 250/QĐ.KSĐT “miễn truy cứu trách nhiệm hình sự” đối với Lý Quốc Nghiệp trong đó, cho rằng ông Nghiệp có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt hơn 31 triệu đồng nhưng do “đã lâu, hậu quả không lớn” nên “miễn truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Vụ án đã làm cho ông Lý Quốc Nghiệp điêu đứng 10 năm trời, nay lại bị VKSND TP Trà Vinh và VKSND tỉnh Trà Vinh nói tới, nói lui, không nhất quán để quanh co không bồi thường oan sai theo luật bồi thường Nhà nước đã qui định.

Ông Lý Quốc Nghiệp đã làm đơn đề nghị VKSND tối cao, VKSND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xem xét lại các quyết định trái pháp luật của Viện trưởng VKSND tỉnh Trà Vinh và Viện trưởng VKSND TP Trà Vinh.