Lãnh đạo G7 'hãi' Donald Trump
Ông Donald Trump, ứng viên gần như chắc chắn đại diện đảng Cộng hòa tranh cử Tổng thống Mỹ 2016, không trở thành đề tài trên bàn nghị sự của nhóm các nền công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7), nhưng nếu nói về độ “hot” của ông Trump trong những câu chuyện bên lề của giới lãnh đạo thế giới thì hoàn toàn có thể.
Bất an vì Donald Trump
Các nhà lãnh đạo G7 từng chỉ trích Donald Trump một cách thậm tệ về các chính sách của ông này hồi đầu năm giờ đây đã trở nên im hơi lặng tiếng khi nhà tài phiệt địa ốc này gần như chắc chắn trở thành ứng viên đại điện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử chức Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.
Sự im lặng này không có nghĩa rằng họ không còn lo lắng về những quan điểm bất thường của Trump nữa; như đề xuất xây dựng một bức tường ở biên giới phía Nam ngăn cách Mexico, tạm thời cấm cửa toàn bộ người Hồi giáo vào nước Mỹ và buộc các chính phủ nước ngoài phải cho quân đội Mỹ đồn trú nhiều hơn ở nước họ…
Điều mà giới lãnh đạo G7 nhận ra và thể hiện rõ quan ngại trong hội nghị thượng đỉnh vừa qua, chính là họ cần phải bảo vệ mối quan hệ của mình với cường quốc đứng đầu thế giới trong bối cảnh Donald Trump đang trỗi dậy và có khả năng trở thành tân Tổng thống Mỹ. Chưa bao giờ các lãnh đạo G7 lại thể hiện công khai về mối quan ngại của họ rõ ràng đến vậy.
Những mối quan ngại này được thể hiện thông qua phát biểu của chính Tổng thống Mỹ Barack Obama khi ông nói hôm 26-5 rằng, giới lãnh đạo G7 ở Nhật Bản đã bày tỏ sự “bất an” về viễn cảnh ông Trump trở thành Tổng thống Mỹ.
“Rất nhiều các đề xuất của ông ta đã cho thấy hoặc là sự phớt lờ tình hình thế giới, hoặc là một thái độ phóng túng và chỉ nhăm nhăm vào việc gây chú ý trên giới truyền thông hay cộng đồng mạng”- ông Obama nói trong khi gặp gỡ lãnh đạo các nước Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản và Anh nhân sự kiện Hội nghị thượng đỉnh G7 tổ chức mới đây tại Nhật Bản.
Nhiều nhà lãnh đạo, những người từng chỉ trích Donald Trump trong suốt khoảng thời gian từ tháng 12 năm ngoái cho đến tháng 5 năm nay, đều quan ngại về thái độ khinh thị của ông Trump đối với các thỏa thuận thương mại mà chính quyền Tổng thống Obama đang đàm phán, và cam kết của ông này trong việc tái đàm phán lại các thỏa thuận quốc phòng mà trong đó buộc các nước đồng minh của Mỹ ở Đông Á và châu Âu “phải chia sẻ công bằng”.
Ông Trump đã lập tức phản ứng lại bài phát biểu của ông Obama ngay lập tức, nói với những người ủng hộ ở Bismark, bang North Dakota rằng, “khi bạn khiến ai đó phải bối rối, đó là điều tốt”.
“Nếu họ bối rối theo một cách thân thiện thì đó là điều tốt chứ không phải xấu”-Trump tuyên bố. “Ông Obama là một người đàn ông mà không nên thực sự công khai về những khó khăn của mình…Ông ấy đã không làm tốt công việc của mình”.
Tìm cách đối phó
Thủ tướng Canada Justin Trudeau, người từng chỉ trích quan điểm cấm cửa người Hồi giáo của Trump ngay từ đầu chiến dịch tranh cử của nhà tài phiệt này, khi được hỏi rằng ông sẽ làm gì để đối phó với “Tổng thống” Trump- người đã bác bỏ Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)- ông Trudeau đã nói rằng thương mại là chìa khóa để chia sẻ các mục tiêu tăng trưởng và thịnh vượng.
“Tiến trình hội nhập giữa hai nền kinh tế Mỹ - Canada không giống bất kỳ thứ gì trên thế giới”- Reuters dẫn lời ông Trudeau khi phát biểu tại Ottawa.
Thủ tướng Ireland Taoiseach Enda Kenny, người từng gọi cam kết cấm cửa người Hồi giáo của Trump là “không thể chấp nhận” hồi cuối năm ngoái, mới đây nói với hãng tin RTE News rằng, Trump có thể đưa ra một số “phát biểu rất khiêu khích” nhưng ông ta không thể khẳng định được ai sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ.
“Dù Tổng thống Mỹ có là ai thì cả thế giới cũng phải làm việc với người đó. Chúng ta sẽ phải làm điều đó vì mối quan hệ của chúng ta với nước Mỹ ” – ông Kenny nói.
Hoàng tử Arab Saudi Turki bin Faisal Al Saud, cựu đại sứ tại Washington, cũng thể hiện hầu hết sự bối rối của cộng đồng quốc tế đối với ứng viên Donald Trump trong một bữa tối cùng Viện Chính sách Cận Đông tại Washington. Nhưng khác với các lãnh đạo Arab Saudi khác, vị hoàng tử nọ chỉ đưa ra ý kiến ủng hộ đối với những người bạn Mỹ.
“Đối với tôi, tôi không thể tin rằng một đất nước như Mỹ sẽ có một vị Tổng thống mà ông ta chỉ đơn giản nói rằng “Những người này không được phép đi vào nước Mỹ”- Hoàng tử Turki nói. “Nhưng việc đó tùy thuộc vào các bạn chứ không phải tôi. Tôi chỉ hy vọng rằng, là người dân Mỹ, các bạn phải tự lựa chọn vào tháng 11 tới”.
Nhưng cũng có một vài ngoại lệ. Thủ tướng Anh mới đây cho hay ông vẫn giữ nguyên quan điểm chỉ trích Donald Trump rằng đề xuất cấm cửa người Hồi giáo của ông này là “chia rẽ, ngốc nghếch và sai lầm”, thêm rằng ý tưởng của Trump là “nguy hiểm”. Tuy nhiên, một người phát ngôn của Thủ tướng Anh vẫn nói rằng, ông Cameron sẽ gặp gỡ Trump nếu như ông này chính thức trở thành ứng cử viên duy nhất của đảng Cộng hòa.
Một động thái khác liên quan tới Trump cũng xuất hiện ở Mexico, khi chính quyền Tổng thống Enrique Pena Nieto mới đây đã triển khai cả một chiến dịch để đối phó với trường hợp Donald Trump lên làm Tổng thống.
Hôm 5-5 vừa qua, sau khi các ứng viên khác rút khỏi cuộc đua phía Đảng Cộng hòa, cố vấn của ông Nieto về vấn đề di cư và tôn giáo, ông Humberto Roque Villanueva, nói rằng chính phủ Mexico đang rục rịch đối phó với cái mà họ gọi là “tình trạng khẩn cấp về Trump”, trong đó đưa ra các biện pháp đối phó với mối đe dọa quan hệ giữa Mexico và đối tác thương mại số một của họ - nước Mỹ.
Ngoại trưởng Mexico Caludia Ruiz Massieu hôm 13-5 nói rằng Mexico sẽ chống lại “tư tưởng bài ngoại, hay phân biệt chủng tộc” của Donald Trump, theo AP. Trong khi đó, ông Ian Brzezinski, một nhà phân tích thuộc Hội đồng Atlantic của NATO, cũng cho hay giới ngoại giao châu Âu từng nói với ông rằng họ rất quan ngại về chủ nghĩa biệt lập, sự ác cảm đối với thỏa thuận thương mại, sự bất chấp nhân quyền... của Donald Trump.
Ngoài ra, cộng đồng các nước Trung Âu cũng hết sức quan ngại về khả năng Trump sẽ tái khởi động lại mối quan hệ với Tổng thống Nga Vladimir Putin - người mà ông Trump từng ngợi khen là một “người quyền lực”- và sự thiếu quan tâm của Trump đối với vấn đề Ukraine.
