Vừa qua Đoàn Kinh tế Quốc phòng (KTQP) 345 đã thực hiện triển khai 2 dự án gồm: Dự án Thủy lợi Ná Đoong – Tùng Chỉn 2, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát và Dự án Đường giao thông từ Thôn Nậm Giang 2 đi Suối Thầu 3, xã Nạm Chạc, huyện Bát Xát trị giá hơn 61 tỷ đồng. Tuy nhiên sau khi bàn giao được một thời gian thì công trình Thủy lợi Ná Đoong đã bị xuống cấp. Hai dự án này đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH và ĐT) tỉnh Lào Cai thanh tra và chỉ ra hàng loạt các sai phạm.
Dự án xuống cấp sau khi bàn giao
Theo Kết luận Thanh tra (KLTT) của Sở KH và ĐT tỉnh Lào Cai tại 2 dự án do Đoàn KTQP 345 làm chủ đầu tư cần được khắc phục, xử lý đã giảm trừ giá trị dự toán gần 240 triệu đồng. Bên cạnh đó, KLTT còn đề nghị chủ đầu tư nghiêm túc rút kinh nghiệm trong công tác quản lý, lưu trữ hồ sơ các dự án; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện các trình tự về đầu tư xây dựng, báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư theo quy định; lập thẩm định thiết kế dự toán theo thẩm quyền, thẩm định HSMT/HSYC, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu; yêu cầu nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn giám sát bổ sung, hoàn thiện các hạng mục đúng công trình với hồ sơ thiết kế được phê duyệt..vv.
Mặc dù KLTT đã chỉ rõ các sai phạm yêu cầu chủ đầu tư thực hiện để đảm bảo chất lượng công trình, phát huy hiệu quả đầu tư của Nhà nước. Tuy nhiên, hiện nay sau khi dự án được bàn giao thì dấu hiệu xuống cấp, chất lượng công trình không đảm bảo ngày một hiện rõ.
Trên thực tế tại Dự án Thủy lợi Ná Đoong – Tùng Chỉn 2 phần kết cấu thành Kênh (đúc bằng bê tông) có hiện tượng bong tróc, nứt gãy, thậm chí bục hẳn; các trụ bê tông đỡ phần đường ông sắt dẫn nước bị nứt; Phần đáy kênh bị xói mòn lộ rõ kết cấu cát, sỏi; một số vị trí ống nhựa PVC hạ ngầm bị lộ thiên…vv.
Hàng loạt vi phạm đấu thầu qua kết luận thanh tra
Theo kết luận thanh tra số 47/KL-SKH ngày 28/12/2018 của Sở KH&ĐT tỉnh Lào Cai thanh tra công tác quản lý thực hiện các dự án do Đoàn KTQP 345 đã chỉ rõ những vi phạm của chủ đầu tư trong công tác đấu thầu, cụ thể như sau:
Dự án Thủy lợi Ná Đoong – Tùng Chỉn 2, nhà đầu tư đã sai sót trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án, phê duyệt TKKT thi công như: tính sai chi phí xây dựng, chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, các chi phí khác. Qua đó tổng số tiền giảm trừ đối với dự án là hơn 120 triệu đồng.
Công tác đấu thầu về quy trình lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát, lập dự án; tư vấn giám sát; tư vấn lập bản vẽ thiết kế kỹ thuật thi công – dự toán: Chủ đầu tư đã không thực hiện đăng tải KHĐT và thông báo mời thầu trên Báo Đấu thầu; không đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Điều 8 Luật Đấu thầu; Công tác lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng công trình chủ đầu tư cũng không đăng tải KHĐT và thông báo mời thầu trên Báo Đấu thầu theo quy định, hồ sơ mời thấu chỉ dẫn chưa chính xác về “Tổ chức, cá nhân thực hiện theo dõi, giám sát” tại CDNT43.
Về Hợp đồng và thực hiện Hợp đồng: tại gói thầu tư vấn giám sát thì đề cương giám sát của nhà thầu không được chủ đầu tư phê duyệt, không có báo cáo giám sát theo quy định.
Công tác kiểm tra thực tế tại hiện trường: một số vị trí thi công đào mái kênh chưa đảm bảo theo hồ sơ thiết kế, một số vị trí kiểm tra mái kênh có hệ số mở mái chưa đảm bảo theo thiết kế được phê duyệt. Nhà thầu thi công đắp đất thành kênh chưa đảm bảo theo thiết kế phê duyệt, các vị trí kiểm tra đất đắp cách đỉnh thành kênh từ 20 - 30 cm. Tại tuyến kênh nguồn 1, do việc dẫn nước sớm khi cường độ bê tông kênh chưa đạt nên hiện nay một số vị trí đáy kênh đã có hiện tượng bong tróc, cá biệt tại những vị trí cuối dốc nước và vị trí đoạn kênh thay đổi hướng đã bị xói phần tiếp giáp bê tông giữa thành và đáy kênh.
Tại dự án Đường giao thông từ thôn Nậm Giang 2 đi thôn Suối Thầu 3: Chủ đầu tư cũng vi phạm trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án, phê duyệt TKKT thi công về xác định chưa đúng giá nhiên liệu dầu Diesel trong tính chi phí bù vận chuyển cơ giới, bù ca máy; xác định không chính xác khối lượng trắc ngang, không tính hệ số giảm chi phí trắc dọc đối với công tác khảo sát tuyến đường cũ.
Về công tác đấu thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát, lập dự án; tư vấn giám sát Chủ đầu tư đã không thực hiện đăng tải KHĐT và thông báo mời thầu trên Báo Đấu thầu, không đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Điều 8 Luật Đấu thầu; thiếu chỉ dẫn cho nhà thầu đối với “Người có thẩm quyền” và “Hội đồng tư vấn” tại CDNT 41; Chỉ dẫn chưa chính xác về “Tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ theo dõi, giám sát” tại CDNT 43; Hồ sơ mời thầu thiếu một số chỉ dẫn về điều kiện cụ thể của hợp đồng.
Về Hợp đồng và thực hiện Hợp đồng tại Gói thầu Tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, nhà thầu bố trí bà Đoàn Thị Huệ và ông Trần Văn Thức là thành viên tổ chuyên gia nhưng không có chứng chỉ đấu thầu, không đảm bảo theo quy định của Luật Đấu thầu.
Về công tác nghiệm thu, giám sát, quản lý chất lượng xây dựng thì Hồ sơ quản lý chất lượng chưa đầy đủ theo quy định.
Kiểm tra thực tế tại hiện trường một số vị trí điều phối ngang đất đổ thải trên tuyến. Tại vị trí Km5+200, nhà thầu thi công điều phối ngang đất đổ thải nên đã lấp toàn bộ chiều dài tuyến kênh dẫn nước tưới trong khu vực với tổng chiều dài bị lấp khoảng 200 m. Theo hồ sơ thiết kế, tại những vị trí tuyến đường mở mới trùng với đoạn kênh đã có sẽ hoàn trả bằng đoạn kênh làm mới dọc theo mái ta luy âm của đường. Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra, nhà thầu thi công vẫn chưa thi công hoàn trả đoạn kênh này để đảm bảo việc cấp nước tưới cho khu vực hạ lưu.
Qua quá trình thanh tra dự án Đường giao thông từ thôn Nậm Giang 2 đi thôn Suối Thầu 3 Đoàn thanh tra cũng đã giảm trừ giá trị dự toán gần 119 triệu đồng.
Luật sư Nguyễn Đình Hùng, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho biết: Đối với những vi phạm trong đấu thấu thì tùy vào tính chất mức độ vi phạm có thể bị: cảnh cáo; phạt tiền; cấm tham gia hoạt động đấu thầu (theo quy định tại Điều 121 Nghị định 63/2014/NĐ-CP); truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 222 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 (BLHS) về hành vi vi phạm trong lĩnh vực đấu thầu nếu đủ các yếu tố cấu thành tội phạm sẽ bị xử lý hình sự về “Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”; đối với cán bộ, công chức có hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu còn bị xử lý theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.
Đoàn kinh tế Quốc phòng 345 (Đoàn KTQP 345) nằm trên địa bàn 06 xã biên giới thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Để đảm bảo ổn định an ninh, thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực biên giới, hàng năm UBND tỉnh Lào Cai đã phân bổ nguồn vốn đầ tư xây dựng cơ bản giao cho Đoàn KTQP 345 làm chủ đầu tư.