Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) chính thức được thành lập mở ra nhiều cơ hội cho lao động Việt Nam, tuy nhiên báo cáo mới đây của Navigos Search, công ty hàng đầu Việt Nam về cung cấp các dịch vụ tuyển dụng nhân sự cấp trung và cấp cao chỉ ra rằng, mặc dù người lao động Việt Nam mong muốn được sang nước khác trong khu vực để làm việc, nhưng phần lớn chưa sẵn sàng cho sự dịch chuyển này.
Việt Nam có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt các nhân sự
có chuyên môn giỏi và kinh nghiệm lâu năm.
Số liệu của bản khảo sát cho thấy, có đến 71% người tham gia khảo sát tại Việt Nam chọn Singapore là điểm đến tốt nhất để làm việc. Theo họ, cơ hội làm việc tại Singapore sẽ đem đến cho họ mức lương, thưởng cao hơn, cơ hội nghề nghiệp phát triển tốt hơn và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế. Nhưng trên thực tế, số liệu của khảo sát cho thấy, họ chưa có sự chuẩn bị sẵn sàng đối với việc dịch chuyển này.
Có hai lý do khiến lao động Việt Nam chưa sẵn sàng hay nói cách khác thiếu tự tin khi dịch chuyển. Cụ thể, theo kết quả báo cáo có đến 67% người tham gia khảo sát cho biết họ cần cải thiện khả năng tiếng Anh tốt hơn để có cơ hội làm việc ở các nước khác. 59% người tham gia khảo sát cho rằng, họ chưa chú ý đến việc tạo và cập nhật thông tin về hồ sơ cá nhân trên các trang thông tin việc làm chuyên nghiệp trực tuyến. Bên cạnh đó, ý kiến của người tham gia khảo sát cũng cho thấy có những rào cản khác đến từ các yếu tố khách quan và chủ quan. Ngoài ra, các ràng buộc liên quan đến gia đình cũng khiến họ e ngại việc dịch chuyển.
“Việc thiếu hụt những kỹ năng nêu trên khiến cho các ứng viên người Việt có khả năng bị mất lợi thế cạnh tranh ngay tại Việt Nam, chưa kể đến khả năng mất nhiều cơ hội khi muốn dịch chuyển sang các nước trong AEC để làm việc” - bà Nguyễn Thị Vân Anh, Giám đốc điều hành Navigos Search nhận định.
Báo cáo của Navigos Search cũng cho thấy, thế mạnh của nhân sự cấp trung người Việt là khả năng học hỏi nhanh, chăm chỉ và thích ứng nhanh với sự thay đổi. Tuy nhiên, đó chưa thực sự là lợi thế cạnh tranh đối với người Việt khi mà người tham gia khảo sát tại Singapore tự đánh giá họ có thế mạnh về kỹ năng tiếng Anh - tư duy làm việc mang tính toàn cầu và khả năng làm việc độc lập.
Trên thực tế, một trong những rào cản lớn nhất của người lao động khi Việt Nam gia nhập AEC là khả năng ngoại ngữ. Theo số liệu của JobStreet.com, Việt Nam chỉ đứng hạng 4/5 về tiếng Anh so với các nước được khảo sát là Singapore, Malaysia, Philippines và Indonesia.
Báo cáo khảo sát cũng cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt nhân sự cấp trung. Có đến 48% người tham gia khảo sát tại Việt Nam cho biết sẽ ở lại tại nước đến làm việc nếu có cơ hội, trong khi tỷ lệ này tại Thái Lan là 32% và Singapore là 40%. Vì vậy, các doanh nghiệp tại Việt Nam có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt các nhân sự cấp trung có chuyên môn giỏi và kinh nghiệm lâu năm.
Bà Nguyễn Thị Vân Anh nhận xét: “Việc đội ngũ nhân sự cấp trung người Việt sẵn sàng dịch chuyển nếu có cơ hội việc làm và cũng sẵn sàng ở lại nước tiếp nhận nếu có cơ hội cho thấy các doanh nghiệp tại Việt Nam sẽ phải đối diện với vấn đề “chảy máu chất xám”, nhất là về đội ngũ nhân sự cấp trung.
Mặt khác, các doanh nghiệp cũng sẽ đứng trước những cơ hội lớn khi có khả năng tiếp nhận những nhân sự giỏi đến từ các nước khác trong khu vực. Điều này đặt ra cho doanh nghiệp câu hỏi về việc liệu họ đã sẵn sàng hay chưa cho việc đa dạng trong văn hóa doanh nghiệp cũng như đội ngũ quản lý của họ đã được trang bị đủ các kỹ năng để quản lý nhân sự đến từ các nền văn hóa khác nhau trong khu vực”.