Theo UBND quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), việc lát đá ở một số tuyến phố đi bộ là một trong những hạng mục (dự kiến) nằm trong kế hoạch tổng thể bảo tồn phố cổ. Dẫu vậy, tất cả mới chỉ là ý tưởng, chính quyền đang cầu thị và lắng nghe ý kiến của chuyên gia và của người dân.
Phố Hàng Đào trong danh sách 11 tuyến phố đề xuất lát đá.
Không nên vội vã
Trao đổi với Báo Đại Đoàn Kết, KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết, cá nhân ông thấy ý tưởng lát đá phố đi bộ tại Hà Nội là rất tốt. Tuy nhiên chính quyền quận Hoàn Kiếm và thành phố cũng phải hết sức thận trọng. Bởi những phố như Hàng Ngang, Hàng Đào… nằm trong số 11 tuyến phố cổ được đề xuất lát đá không đơn thuần là phố đi bộ, mà hiện chỉ qui định đi bộ vào những thời điểm cụ thể trong ngày, trong tuần.
Điều mà ai cũng biết là hiện nay khu phố cổ là di sản sống bởi nó gắn liền với cuộc sống thường nhật của cư dân. Do đó, nếu thực hiện dự án này cần tính toán đến sự phù hợp với sinh hoạt của người dân. Chẳng hạn như ở phố đi bộ Hội An đã có những quy định rất cụ thể, từ 9h cấm xe máy đi vào, và đến 12h họ cho xe máy lưu thông. Sau đó đến chiều họ lại cấm. Tức là có giờ giấc, cách thức quản lý rất cụ thể. Nhưng cần lưu ý là khu phố cổ ở Hội An cũng không hề lát đá.
Theo KTS Phạm Thanh Tùng, nhà chức trách nên nghiên cứu thêm. Nếu những con đường nhỏ ở phố cổ việc giao thông hiện nay đã tốt rồi thì chỉ cần lát đá vỉa hè và có qui định để quản lý giờ giấc, để những con phố ấy thành phố đi bộ. Không nên lát đá đại trà. Và nếu có làm, Hà Nội nên làm thí điểm, ngoài phố Tạ Hiện thì chỉ nên nhân rộng thêm một vài tuyến phố nữa, chứ không nên làm dàn trải với cả 11 tuyến phố.
Việc tham vấn ý kiến của các chuyên gia ở mọi lĩnh vực, cũng như người dân là cần thiết. Điều mà ông Tùng lấy làm quan ngại nhất là lâu nay Hà Nội rất hay có những chủ trương vội vã, mà những chủ trương này đa phần đều liên quan đến sự tiêu tiền, trong khi lát đá phố cổ thì vô cùng tốn kém. Vì thế, Hà Nội cũng nên rút kinh nghiệm từ những bài học trước đó để tránh gây lãng phí, cùng như những điều tiếng trong dư luận.
Mới chỉ là ý tưởng
Khi chúng tôi tìm hiểu về chủ trương lát đá phố cổ, ông Nguyễn Quốc Hoa, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm - người trực tiếp ký văn bản đề nghị UBND thành phố Hà Nội chấp thuận việc lát đá xanh trên 11 tuyến phố cổ đã giải thích: Nằm trong kế hoạch tổng thể bảo tồn phố cổ, ngoài giãn dân thì quận Hoàn Kiếm đang phải triển khai nhiều kế hoạch để bảo tồn kiến trúc, các giá trị văn hóa truyền thống. Do đó, việc cải tạo hạ tầng, trong đó có việc lát đá mặt đường các tuyến phố cũng nằm trong các kế hoạch trên.
Tuy nhiên, ngoài một đoạn mặt đường phố Tạ Hiện đã được lát thí điểm, để thực hiện tiếp các tuyến phố quận đã lên danh sách thì phải được thành phố Hà Nội chấp thuận về chủ trương. “Do vậy kế hoạch lát đá tự nhiên trên 11 tuyến phố mà quận vừa có văn bản báo cáo chỉ là đề xuất. Sau khi thành phố lấy ý kiến các sở ngành, nếu nhận được sự đồng thuận của dư luận thì quận mới làm”, ông Hoa chia sẻ.
Theo ông Hoa, sau giai đoạn trùng tu thì mặt phố Tạ Hiện đã được lát đá thử. Đây là tuyến phố đi bộ, sau khi lát đá cho tuyến phố này thì thấy rằng, đại đa số nhân dân đồng tình lát tuyến phố đi bộ ấy là hợp lý. Và như nhiều người đã biết, từ năm 2014, quận Hoàn Kiếm có mở rộng 6 tuyến phố đi bộ. Dẫu vẫn còn chưa được như mong muốn, nhưng theo ghi nhận, 6 tuyến phố đi bộ mới đã và đang góp phần làm phong phú thêm sản phẩm du lịch Thủ đô.
Ông Hoa nhấn mạnh: Lát đá phố đi bộ mới chỉ là ý tưởng của Quận. Từ việc nghiên cứu nhu cầu thực tiễn, thì đề xuất báo cáo để thành phố Hà Nội cho ý kiến chứ chưa phải là chủ trương chính thức. Hơn nữa, đề xuất này đang được đưa ra nhằm lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân, giới chuyên gia. Hiện nay quận Hoàn Kiếm đã tiếp nhận được nhiều nguồn thông tin, nhiều ý kiến đóng góp khác nhau. Có cả đồng tình và phản đối. Chính quyền nhận thấy những ý kiến như vậy là rất tốt, và sẽ tiếp tục tranh thủ lắng nghe, tập hợp các ý kiến đóng góp. Trong đó ý kiến của nhân dân rất quan trọng.
Chính quyền quận Hoàn Kiếm cho biết chưa thể nói gì đến nguồn kinh phí vào thời điểm này, bởi chưa hề có dự án nào liên quan đến lát đá phố cổ được phê duyệt. Vậy trong trường hợp mà đại đa phần dư luận phản đối, Quận có dừng đề xuất này không? Theo ông Hoa, hiện nay chưa thể khẳng định có làm hay không làm. Nếu nhiều ý kiến chuyên gia, nhân dân đóng góp nói rằng làm thế không phù hợp, chắc chắn Quận sẽ dừng không làm.
Việc đưa ra lấy ý kiến rộng rãi về một chủ trương cũng là muốn biết sự ủng hộ của người dân đến đâu, còn nếu nói dừng ngay thì lấy ý kiến làm gì. Chính quyền quận Hoàn Kiếm sẽ không áp đặt. Chắc chắn không có chuyện nhiều người phản đối mà vẫn làm. “Nói phải củ cải cũng nghe”, ông Hoa bảo vậy.