Từ hơn chục năm nay, với sự trợ giúp kỹ thuật của Tổ chức hỗ trợ người cao tuổi (NCT) Quốc tế và sự tài trợ của một số dự án, Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Người cao tuổi và một số tổ chức khác đã phối hợp với chính quyền một số địa phương xây dựng thí điểm Câu lạc bộ (CLB) Liên thế hệ tự giúp nhau. Hiện những mô hình này đang phát huy hiệu quả rất thiết thực trong đời sống cộng đồng.
Mỗi CLB được hỗ trợ ban đầu số tiền hoặc hiện vật trị giá từ 50-100 triệu đồng để làm quỹ cho các thành viên vay tăng thu nhập, với lãi suất tối đa là 1%/ tháng. Toàn bộ số tiền lãi được nộp trở lại vào quỹ này để duy trì các hoạt động chung.
Với 434 CLB, ở 304 xã, phường, thị trấn, bao gồm 23.464 thành viên, trong đó hơn 71% là NCT, 64% thuộc diện nghèo, cận nghèo, hoàn cảnh khó khăn, Thanh Hóa là tỉnh đi đầu trong việc thành lập CLB và duy trì hoạt động hiệu quả.
Bà Trần Thị Tâm, 67 tuổi có 5 người con, chồng mất sớm, ở xóm 1, xã Dân Quyền, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) từng trải qua nhiều năm khốn khó. Một mình nuôi năm người con đang ở độ tuổi ăn học, bám mặt với ruộng đồng quanh năm vẫn thiếu đói, bà phải bỏ quê vào miền Nam làm thuê, giúp việc gia đình.
Sau nhiều năm đi làm ăn xa, bà trở về quê nhưng vẫn chưa thoát khỏi cảnh nghèo. Năm 2010, thực hiện dự án VIE022 về “Thúc đẩy quyền của NCT, người thiệt thòi tại Việt Nam” do Tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi Quốc tế hỗ trợ, Hội NCT Việt Nam triển khai, CLB liên thế hệ tự giúp nhau số 1, xã Dân Quyền, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) được thành lập. Bà Tâm là một trong số những người đầu tiên xin tham gia CLB.
Do thuộc diện hộ nghèo, bà Tâm được CLB cho vay vốn 5 triệu đồng, được hướng dẫn cách làm ăn, phát triển kinh tế gia đình. Bà đầu tư mua các con giống như: lợn sinh sản, gà, cá, chim bồ câu. Từ nguồn vốn vay ban đầu, gia đình bà đã có được đàn gia súc, gia cầm, ao cá, cho thu nhập ổn định. Tham gia CLB, bà Tâm còn được khám sức khỏe định kỳ, lập sổ theo dõi sức khỏe, được hướng dẫn cách chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, tập dưỡng sinh, tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tham quan du lịch.
Ông Phạm Minh Tâm, chủ nhiệm CLB liên thế hệ tự giúp nhau số 1, xã Dân Quyền, cho biết, hiện CLB có 60 thành viên, trong đó phần lớn là nữ, có độ tuổi từ 60 trở lên, 20 thành viên thuộc hộ nghèo và cận nghèo. Từ nguồn vốn ban đầu được hỗ trợ là 100 triệu đồng, CLB tổ chức cho các thành viên vay vốn xoay vòng, từ ba đến năm triệu đồng/người/lần để hỗ trợ làm ăn, tăng thu nhập. Ðến nay cả bảy hộ nghèo trong CLB đều đã thoát nghèo, nguồn vốn vay của CLB không những được duy trì mà còn tăng lên 133 triệu đồng.
CLB có năm tình nguyện viên thường xuyên chăm sóc 18 đối tượng NCT già yếu, hoàn cảnh neo đơn như: giúp việc nhà, chăm sóc y tế, hỗ trợ tiền, hiện vật… CLB cũng duy trì thường xuyên các hoạt động văn hóa, văn nghệ, tập thể dục dưỡng sinh, khám và tư vấn sức khỏe.
Ông Tâm cũng cho hay, các thành viên CLB được vay vốn và chuyển giao khoa học kỹ thuật, có thể tăng 50% thu nhập sau ba năm, góp phần giảm nghèo cho NCT và gia đình.
“CLB liên thế hệ tự giúp nhau đã thực sự là mô hình có tính nhân văn cao, hỗ trợ toàn diện NCT và có hiệu quả nhất, tạo điều kiện hỗ trợ NCT nghèo, có hoàn cảnh khó khăn vươn lên thoát nghèo”, ông Tâm khẳng định.
Ngày 2/8/2016, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1533/QÐ-TTg, phê duyệt Ðề án nhân rộng mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau giai đoạn 2016-2020. Ðề án đặt chỉ tiêu đến năm 2020, xây dựng và duy trì hoạt động khoảng 3.200 CLB ở ít nhất 45 tỉnh, thành phố (có ít nhất 100.000 thành viên, trong đó có 65.000 NCT tham gia). Tuy nhiên, đến nay việc nhân rộng mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau vẫn còn chậm. Hiện mới có 18 tỉnh triển khai được hơn 1.000 CLB, tập trung nhiều ở một số tỉnh được các tổ chức quốc tế tài trợ như: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thái Nguyên.
Để nhân rộng mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau, theo Phó trưởng Ban Ðối ngoại - Trung ương Hội NCT Việt Nam Phạm Tuyết Nhung, trước hết cần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các CLB đã thành lập. Hội Người cao tuổi các cấp phối hợp các sở, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng “Ðề án nhân rộng mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau giai đoạn 2016 - 2020 đã được Chính phủ phê duyệt; đồng thời rất cần sự vào cuộc, hỗ trợ tích cực của các cấp ủy Ðảng, chính quyền cơ sở.