Lo ngại 'sự kiện 0 giờ' tái diễn

Cần giải tỏa toàn bộ lượng gạo hàng hóa đã sẵn sàng tại các cảng.

Theo đó, Hiệp hội cho rằng, các thương nhân tiếp tục lo ngại “sự kiện 0 giờ”- khai hải quan xuất khẩu gạo- tái diễn nên đã bố trí nhân sự trực canh khai tờ hải quan xuyên đêm. Các thương nhân đã truyền đủ dữ liệu cần thiết theo quy định cho các lô hàng xuất khẩu.

Vẫn theo Hiệp hội này, nếu không thông quan và xuất khẩu được gạo trong tháng 5 thì một số thương nhân không có nguồn thu để trả nợ ngân hàng. Do vậy cần giải tỏa toàn bộ lượng gạo hàng hóa đã sẵn sàng tại các cảng, và cho thông quan hết toàn bộ số lượng gạo hàng hóa đã nằm trên cảng trong thời gian sớm nhất có thể. Ước tính số lượng thực tế không vượt quá 300.000 tấn. Thêm nữa cơ quan quản lý cần cho phép xuất khẩu lại gạo nếp và các mặt hàng gạo hữu cơ không giới hạn sản lượng do thực tế phân khúc này hoàn toàn không ảnh hưởng đến cân đối cung cầu lương thực trong nước.

Đặc biệt, Tổng cục Hải quan cần xem xét tạo điều kiện phân luồng xanh và luồng vàng cho các lô hàng đã sẵn sàng ở cảng khi khai báo hải quan để được thông quan nhanh chóng

Riêng với hạn ngạch 400.000 tấn, Hiệp hội kiến nghị tiến hành kiểm hóa thực tế đối với các thương nhân đã truyền tờ khai, kiểm tra số container… Tùy thực tế có thể vừa kiểm tra vừa xuất hàng thực tế bị tồn đọng tải cảng, vừa phát hiện được thương nhân khai báo khống nhằm giữ hạn ngạch.

Chưa hết trong văn bản báo cáo của Hiệp hội Lương thực, cơ quan này cũng yêu cầu Tổng cục Hải quan công khai minh bạch về thời gian mở hệ thống cho khai hải quan, có văn bản triển khai cụ thể để Cục Hải quan địa phương thực hiện.

Tuy nhiên, xung quanh câu chuyện xuất khẩu gạo 400.000 tấn còn có những diễn tiến khác. Có dấu hiệu một số “ông lớn bùng bán gạo cho Nhà nước” để mang đi xuất khẩu.

Ông Âu Anh Tuấn- Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết qua rà soát các doanh nghiệp (DN) đăng ký tờ khai xuất khẩu từ 0 giờ ngày 12/4 có 39 DN đăng ký tờ khai xuất khẩu (XK) gạo, số lượng hạn ngạch đạt mốc 400.000 tấn theo Quyết định của Bộ Công thương. Cũng từ việc rà soát số lượng DN đăng ký các tờ khai XK, Tổng cục Hải quan nhận thấy có dấu hiệu khá bất thường: Trong danh sách đăng ký tờ khai XK xuất hiện những DN đã trúng thầu dự trữ quốc gia mặt hàng gạo (theo đấu thầu của Tổng cục Dự trữ quốc gia) nhưng theo báo cáo của Tổng cục Dự trữ thì những DN này lại không đến ký hợp đồng hoặc từ chối ký hợp đồng cung cấp gạo dự trữ quốc gia. Khi hệ thống hải quan cho đăng ký tờ khai XK thì các DN này lại đăng ký tờ khai XK lên tới hàng ngàn tấn gạo.

Theo ông Tuấn, các DN này chưa thực hiện quy định cung cấp gạo cho dự trữ quốc gia, nhưng đã thực hiện tờ khai để XK ra nước ngoài. Hiện tượng này làm phát sinh nguy cơ không đảm bảo dự trữ quốc gia.