Trước khi ông Đinh Chí Minh, Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng GĐ Công ty CP Phát triển và Kinh doanh Nhà (HDTC) bị bắt, hàng loạt sai phạm tại Dự án khu đô thị An Phú - An Khánh đã được Thanh tra TPHCM vào cuộc, làm rõ.
Chuỗi sai phạm kéo dài
Theo thông báo (số 163/TB-TTTB-P4) kết luận thanh tra Dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh (TP Thủ Đức, TPHCM) do HDTC làm chủ đầu tư, đã chỉ ra hàng loạt sai phạm về quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, cấp phép xây dựng,...
Về nguồn gốc dự án, Khu đô thị An Phú - An Khánh được Thủ tướng giao đất thực hiện dự án từ năm 1999. Sau đó, quá trình thực hiện dự án, có tăng diện tích đất làm thay đổi ranh giao đất và được Thủ tướng Chính phủ cho phép điều chỉnh vào tháng 9/2005.
Tuy nhiên, Thanh tra TPHCM xác định, đến nay chủ đầu tư Dự án An Phú - Anh Khánh vẫn chưa hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý về điều chỉnh ranh giao đất và cũng chưa được cơ quan chuyên môn đo đạc, tính toán cụ thể để yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Trách nhiệm của các sai phạm trên thuộc về chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Phát triển và kinh doanh Nhà (nay là HDTC) cùng các cơ quan, tổ chức có liên quan.
Theo Kết luận Thanh tra, Dự án khu đô thị An Phú - An Khánh được chia làm 5 phân khu chức năng (khu A, B, C, D, E). Dù các phân khu này đã được triển khai gần 25 năm nhưng chủ đầu tư đến nay chỉ bồi thường cho diện tích đất khoảng hơn 87%.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư tự thỏa thuận bồi thường một số trường hợp nhưng chưa phối hợp, cung cấp cho Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng TP Thủ Đức (TPHCM) để kiểm tra, đối chiếu, bổ sung nên có chênh lệch số liệu báo cáo lên đến hơn 7.55l m2. Do đó, phần diện tích này, Thanh tra TPHCM nhiều lần yêu cầu rà soát lại để xác định cho chính xác và khẩn trương thực hiện việc bồi thường dứt điểm phần đất còn lại tại Dự án.
Thanh tra TPHCM còn phát hiện việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 tại các phân khu của dự án không được tiến hành lấy ý kiến của cộng đồng dân cư theo quy định.
Công ty HDTC cũng chưa tổ chức công bố quy hoạch, cắm mốc giới theo quy hoạch đô thị được duyệt; chưa phối hợp với các đơn vị có liên quan lập quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị. Các sai phạm này, Thanh tra TPHCM xác định, trách nhiệm thuộc Sở Quy hoạch - Kiến trúc và UBND quận 2 (nay thuộc TP Thủ Đức) vào thời điểm phát sinh các sai phạm.
Liên quan đến việc bố trí tái định cư tại khu C Dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh, qua thanh tra đã phát hiện chủ đầu tư thực hiện mua bán, chuyển nhượng một phần nền đất (trước khi cổ phần hoá). Cụ thể, HDTC đã bán 906 nền đất và bố trí tái định cư 544 nền. Sau khi cổ phần hoá, công ty này tiếp tục bán 50 nền đất và bố trí tái định cư 19 nền nhưng không đúng mục đích tái định cư và thực hiện không đúng theo chỉ đạo của UBND TPHCM.
Do sai phạm của chủ đầu tư, đã dẫn đến tình trạng thiếu nền để bố trí tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất. Nghiêm trọng hơn, chủ đầu tư bàn giao nền tái định cư trên đất vẫn đang quy hoạch là đất công viên cây xanh, đất xây dựng trường học (Khu D) là không đúng quy hoạch được duyệt.
Tại Dự án khu đô thị An Phú – An Khánh, Thanh tra TPHCM còn phát hiện nhiều sai phạm về trật tự xây dựng. Theo đó, cơ quan chức năng đã kiểm tra, xử phạt nhiều tỷ đồng do vi phạm hành chính về xây dựng, quản lý trật tự xây dựng. Hiện nay chủ đầu tư cũng còn nợ lại nhiều tỷ đồng chưa đóng phạt cần phải truy thu.
Vào thời điểm kết luận thanh tra, Thanh tra TPHCM đã kiến nghị và được Chủ tịch UBND TPHCM kết luận chỉ đạo giao các Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng; Chủ tịch UBND TP Thủ Đức (TPHCM) khẩn trương chấn chỉnh, khắc phục các sai phạm, thiếu sót, chỉ đạo tổ chức kiểm điểm, xác định mức độ vi phạm để xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân trực thuộc liên quan đến sai phạm, thiếu sót.
Riêng Sở Xây dựng TPHCM được giao tổ chức, chỉ đạo kiểm tra, xử lý việc xây dựng không đúng quy hoạch tại Dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh theo đúng chức năng, thẩm quyền.
Thanh tra TPHCM cũng chuyển hồ sơ về hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của chủ đầu tư trong việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với 10 lô đất tại dự án sang Cơ quan CSĐT - Công an TPHCM để tiếp tục điều tra, làm rõ và xử lý theo quy định.
Các cựu lãnh đạo HDTC 'nhúng chàm'
Như đã thông tin, ngày 3/7 Công an TPHCM đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Đinh Chí Minh, Chủ tịch HĐQT, Tổng GĐ công ty HDTC để điều tra về tội “Tham ô tài sản”.
Công an xác định, ông Đinh Chí Minh bị bắt và điều tra do có hành vi liên quan đến việc chuyển đất nền trong Dự án Khu đô thị An Phú - An Khánh (TP Thủ Đức, TPHCM) do Công ty HDTC làm chủ đầu tư.
Theo điều tra ban đầu, dù các khách hàng đã chuyển tiền để thanh toán theo các hợp đồng mua đất nền tại dự án này. Tuy nhiên, ông Đinh Chí Minh không thực hiện nghĩa vụ bàn giao theo hợp đồng, mà tự ý chấm dứt hợp đồng để tiếp tục chuyển nhượng các đất nền kể trên cho nhiều cá nhân khác.
Ông Đinh Chí Minh cũng bị điều tra về hành vi tự nâng giá bán các nền đất tại dự án trên thực tế cao hơn giá trị trên hợp đồng để chiếm đoạt tiền của HDTC.
Ngoài ông Đinh Chí Minh, Cơ quan CSĐT - Công an TPHCM cũng khởi tố đối với bị can Đinh Trường Chinh (em trai ông Đinh Chí Minh) về tội "Tham ô tài sản". Ngoài bị điều tra tội danh này, vào tháng 12/2023 Công an TPHCM còn khởi tố bị can Đinh Trường Chinh về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".
Bị can Đinh Trường Chinh từng là Tổng Giám đốc Công ty HDTC. Khi bị can này bị khởi tố và bắt tạm giam, HDTC thay đổi chức Chủ tịch HĐQT kiêm đại diện pháp luật doanh nghiệp chuyển sang ông Đinh Chí Minh.