Loạt sai phạm tại Khu Công nghệ cao TP HCM

Thanh tra TP HCM vừa thông báo kết luận thanh tra về chấp hành các quy định của pháp luật tại Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM, thời kỳ từ năm 2018 đến 2020.

Thanh tra TP HCM xác định, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao đã lập hồ sơ điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/2.000 giai đoạn I và giai đoạn II Khu Công nghệ cao có một số nội dung chưa phù hợp quy hoạch chung được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Cụ thể, không thể hiện được quy mô điều chỉnh cây xanh, mặt nước trong hồ sơ điều chỉnh cục bộ; chưa tạo ra một không gian kiến trúc cảnh quan phù hợp, đồng bộ với tính chất, chức năng Khu Công nghệ cao.

Việc điều chỉnh cục bộ nhiều lần đề thu hút đầu tư trong thời gian ngắn làm ảnh hưởng đến việc kiểm soát sự đồng bộ của Ban Quản lý về tổng thể quy hoạch chung và quy hoạch phân khu tại Khu Công nghệ cao.

Ban quản ký Khu Công nghệ cao đã quản lý trật tự xây dựng theo quy hoạch và sau cấp phép xây dựng đối với một số chủ đầu tư dự án, công trình còn chưa chặt chẽ, kịp thời, để xảy ra tình trạng xây dựng sai phép, chậm khắc phục (Nhà máy Jabil Việt Nam, Trung tâm Công nghệ Hàng không Vietjet, Công ty TNHH MTV Công nghệ cao Điện Quang, Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn TNHH một thành viên).

Lập, thẩm định, phê duyệt dự toán của dự án đường D10b chưa đầy đủ, chính xác, làm tăng giá trị dự toán 51.466.000 đồng; nghiệm thu, thanh quyết toán công trình của các dự án xây dựng đường: D10b, D5, D19 và D17 không phù hợp thực tế, chênh lệch giá trị khối lượng xây lắp đã thanh toán phải thu hồi là 161.450.526 đồng.

Ban Quản lý Khu Công nghệ cao thực hiện thẩm định công nghệ của 32/39 dự án đầu tư không đúng thẩm quyền theo Luật Chuyển giao công nghệ năm 2017 và Thông tư số 03/2016/TT- BKHCN ngày 30/3/2016 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về hồ sơ, nội dung và quy trình, thủ tục thẩm định cơ sở khoa học của chương trình phát triển kinh tế - xã hội; thẩm định công nghệ của dự án đầu tư.

Thực hiện thẩm định cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư còn thiếu sót về thủ tục, một số trường hợp chưa phù hợp với quy hoạch được duyệt hoặc chưa đảm bảo cơ sở pháp lý.

Thanh tra TP HCM còn xác định, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao không có biện pháp hiệu quả nhằm buộc nhà đầu tư của 20 dự án phải thỏa thuận ký quỹ sau khi được thuê đất là không thực hiện đúng quy định tại khoản 1, 2 Điều 27 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư năm 2014.

Trong quản lý, sử dụng tài chính, kinh phí, Ban Quản lý đã thu 29,157 tỷ đồng, đã chi 17,264 tỷ đồng phí an ninh, trật tự; cho phép Ban Quản lý các dự án trích tỷ lệ đối với các khoản thu: 10% trên số thu phí duy tu, bảo trì công trình hạ tầng và tiện ích công cộng số tiền là 14,619 tỷ đồng, 5% trên tổng chi phí thường xuyên của hoạt động xử lý nước thải số tiền là 1,179 tỷ đồng làm chi phí quản lý của Ban Quản lý các dự án nhưng chưa kịp thời báo cáo để được sự chấp thuận của UBND thành phố là chưa đảm bảo cơ sở pháp lý thu, chi; chưa ràng buộc chặt chẽ biện pháp chế tài khi ký hợp đồng dẫn đến các nhà đầu tư còn dây dưa nợ khó đòi, không nộp số tiền 41,664 tỷ đồng (gồm: phí duy tu, bảo trì công trình hạ tầng, tiện ích công cộng 32,617 tỷ đồng và phí an ninh, trật tự 9,047 tỷ đồng) và thiếu kiểm tra thường xuyên, không kịp thời phát hiện để hạch toán trích lập quỹ dự phòng Nhà máy xử lý nước thải năm 2020 số tiền là 2,293 tỷ đồng của Ban Quản lý các dự án.

Cho thuê đất không phù hợp với quy hoạch xây dựng đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt 7 dự án còn hiệu lực đến thời điểm thanh tra gồm: Dự án Trung tâm phân tích thí nghiệm và Văn phòng Viện dầu khí Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh; dự án đầu tư xây dựng Công viên Thiên Niên Kỷ; dự án Nghiên cứu và sản xuất các thiết bị chiếu sáng, chip led siêu sáng và thiết bị điện tử CNC; dự án Hệ thống giám sát và điều khiển Hải Nam; dự án Nhà máy sản xuất thiết bị điện cho ngôi nhà thông minh và điện dân dụng; dự án đầu tư xây dựng siêu thị, nhà hàng, nhà trẻ trong khu CNC và dự án Tuyến xe buýt năng lượng sạch nội khu CNC.

Thiếu đôn đốc, kiểm tra để chủ đầu tư của 33 dự án chậm đưa đất vào sử dụng, thấp nhất 1 tháng, nhiều nhất 63 tháng tính đến thời điểm tháng 7/2021, trong đó có 3 đơn vị sử dụng đất không đúng mục đích theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư được cấp.

Đến ngày 21/7/2017, Ban Quản lý mới ban hành Quyết định số 213/QĐ-KCNC quy định trình tự, thủ tục về đất đai dẫn đến hồ sơ cho thuê đất trước đó (trong giai đoạn từ ngày 1/7/2014 đến ngày 21/7/2017) không đầy đủ thủ tục, còn thiếu nhiều thành phần hồ sơ quan trọng. Cụ thể, thiếu đơn xin thuê đất, không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, không thẩm định điều kiện giao đất,...

Ký hợp đồng cho thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê không đúng đối tượng, không đúng hình thức pháp luật quy định; thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê bất hợp lý, không lập phương giá đất sát giá thị trường để thẩm định, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Không sử dụng đúng phương pháp giá vốn khi tổng hợp chi phí đầu tư để xác định giá cho thuê đất, tự loại trừ chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng, chi phí rà phá bom mìn và dự phòng phí khi trình UBND thành phố ban hành Quyết định số 1719/QĐ-UBND ngày 9/4/2013 về giá cho thuê đất trong khu Công nghệ cao nhằm thu hút đầu tư, thực hiện mục tiêu tập trung công nghệ cao trực tiếp nước ngoài để chuyển giao công nghệ nhưng làm ảnh hưởng đến việc hoàn trả vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước. Nội dung này, Kiểm toán Nhà nước đang xem xét theo đề nghị của UBND thành phố nhằm ổn định môi trường đầu tư bền vững, hạn chế những khả năng dẫn đến tranh chấp đầu tư quốc tế.

Tập hợp chưa đầy đủ ý kiến của các Sở, ngành (chủ yếu của Sở Tài chính) khi trình UBND thành phố ban hành Quyết định số 3907/QĐ- UBND ngày 13/9/2019, nội dung trình cũng không thể hiện các tiêu chí về quy hoạch chi tiết, vị trí đất tương ứng với từng mục đích sử dụng đất của khu CNC trong phụ bảng chi tiết mức giá thuê đất các tuyến đường trong khu CNC là chưa phù hợp với điểm d, khoản 1, Điều 12, Nghị định số 35/2017/NĐ- CP ngày 3/4/2017 của Chính phủ.

Triển khai thực hiện không đúng chủ trương thí điểm được duyệt tại Quyết định số 1026/QĐ-UBND ngày 11/3/2015 của UBND thành phố: thêm nhà đầu tư Công ty Phát triển Khu CNC, tăng diện tích cho thuê từ 2.657,2m2 lên 8.845,6m, mở rộng thêm các vị trí I-3b-1.1, I-3b-1.3, I-3b-1.4, thay đổi giá cho thuê đất từ 21.426,5 đồng/m2/năm xuống còn 12.874,8 đồng/m2/năm, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và cho Công ty Lập Thành thuê đất (các lô I-10-2, I-15, HT-5) để thực hiện dự án xây dựng nhà xưởng trước khi UBND thành phố cho phép thực hiện thí điểm với đơn giá cho thuê thấp.

Tại Ban Quản lý còn 10/24 nội dung chưa thực hiện xong theo Thông báo Kết quả kiểm toán số 408/TB-KTNN ngày 24/8/2018 của Kiểm toán Nhà nước, trong đó chưa nộp ngân sách Nhà nước số tiền 58,607 tỷ đồng (gồm: tiền thuê đất 27,399 tỷ đồng; chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng phải hoàn trả ngân sách Nhà nước đối với dự án miễn tiền thuê đất 30,557 tỷ đồng), chưa truy thu tiền thuê đất đối với dự án Trường Đại học Fullbright Việt Nam số tiền 241,708 tỷ đồng, chưa tổ chức kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo Ban theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.

Từ những sai phạm đã được chỉ ra, Chánh Thanh tra TP HCM kiến nghị và đã được Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cơ bản thống nhất và chỉ đạo xử lý.

Về xử lý hành chính, giao Trưởng ban Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, xử lý theo thẩm quyền, phân cấp đúng quy định đối với các tập thể, cá nhân có thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm đã nêu.

Về xử lý kinh tế, giao Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM, khẩn trương truy thu tiền thuê đất, thu hồi các loại phí, chấn chỉnh các vi phạm trong việc cho thuê đất, sử dụng đất,...

UBND thành phố giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận hồ sơ, chủ trì phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính kiểm tra, làm rõ đối với 28 dự án đầu tư có sử dụng đất nhưng không thuộc diện ưu đãi đầu tư đã được Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP HCM cho thuê đất không qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất với tổng diện tích hơn 1,4 triệu m2.