Chiều ngày 7/6, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan là vị Bộ trưởng đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. Cũng trong chiều tối ngày 7/6, việc hai ông Chu Ngọc Anh (cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội) và Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) bị cơ quan công an bắt giữ, điều tra về những sai phạm liên quan đến đại án Việt Á đã tập trung sự chú ý của xã hội. Tuy nhiên, chất vấn và trả lời chất vấn tại nghị trường Quốc hội vẫn nhận được sự quan tâm lớn của cử tri và nhân dân.
Hôm qua (ngày 8/6), phiên chất vấn tiếp tục với Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng. Hôm nay (ngày 9/6), Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể sẽ là tư lệnh ngành cuối cùng trong kỳ chất vấn lần này đăng đàn.
Nhìn chung, dư luận khá đồng tình với cả phần chất vấn của đại biểu Quốc hội cũng như phần trả lời chất vấn của các vị tư lệnh ngành đã đăng đàn. Trước hết, việc đổi mới trong hoạt động chất vấn đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Việc các Bộ trưởng không trình bày báo cáo của ngành mình (mà chủ yếu là nói về thành tích) trước khi nhận các câu hỏi đã đem đến không khí sôi nổi hơn. Việc quy định thời gian ngắn để đại biểu đặt câu hỏi cũng như không quá nhiều câu hỏi của một đại biểu cũng đã làm cho số đại biểu được hỏi nhiều hơn, vấn đề đặt ra trọng tâm hơn. Việc các đại biểu không tranh luận với nhau (trong trường hợp khác ý kiến) cũng đã khiến cho việc hỏi - đáp tập trung hơn.
Về phía người trả lời chất vấn (Bộ trưởng, Thống đốc) cũng nhận được nhiều sự đồng tình khi đi thẳng vào câu hỏi của đại biểu Quốc hội, bớt việc giải thích quá xa vấn đề, pha loãng vấn đề. Các vị tư lệnh ngành đã đăng đàn đều cho thấy nắm khá chắc các hoạt động trong lĩnh vực mình phụ trách.
Tuy nhiên, cử tri và nhân dân vẫn mong muốn các đại biểu Quốc hội, khi chất vấn, nếu chưa hài lòng với người trả lời thì cần “truy” kĩ hơn, để vấn đề sáng rõ hơn.
Có thể thấy, những vấn đề được chọn để chất vấn lần này tại Quốc hội là rất nóng, vừa mang tầm quốc gia lại vừa gần với cuộc sống của từng người dân, trúng với sự quan tâm của cử tri và nhân dân. Đó là nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn gồm: sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; mở cửa, phát triển thị trường nông sản; giá thức ăn chăn nuôi, vật tư nông nghiệp. Nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính gồm: hoạt động của thị trường vốn, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có giải pháp chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tình trạng thao túng, làm giá, đưa thông tin xuyên tạc, thiếu kiểm chứng, không chính xác ảnh hưởng đến thị trường; chuyển nhượng bất động sản; quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số. Nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực ngân hàng gồm: xử lý các ngân hàng thương mại yếu kém gắn với xử lý nợ xấu; việc quản lý, kiểm soát tín dụng trong lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, nhất là cho vay chứng khoán, bất động sản và phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Thực trạng và giải pháp phòng, chống tín dụng đen, tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng.
Hôm nay, là người đăng đàn cuối cùng trong kỳ chất vấn lần này, Bộ trưởng Giao thông vận tải sẽ trả lời về thất thoát, lãng phí trong việc triển khai các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia, hệ thống đường cao tốc; tồn đọng trong đầu tư, khai thác, kinh doanh các dự án giao thông theo hình thức BOT.
Chất vấn - trả lời chất vấn tại các kỳ họp Quốc hội đã trở thành “món ăn tinh thần” đối với cử tri và nhân dân cả nước. Ở bất cứ kỳ họp Quốc hội nào, người dân cũng trông chờ được theo dõi trực tiếp việc người đại diện cho mình chất vấn những gì và các thành viên Chính phủ trả lời thế nào, đưa ra giải pháp gì với những hứa hẹn ra sao trong vai trò tư lệnh ngành. Và lần này cũng không phải là ngoại lệ. Chất vấn - trả lời chất vấn cũng chính là dân chủ nghị trường và dân chủ xã hội. Với sự chứng kiến và giám sát của toàn dân, những phiên chất vấn sẽ thúc đẩy xã hội tiến lên khi các vị tư lệnh ngành trong vai trò đặc biệt quan trọng của mình hoàn thành lời hứa trước dân.