Lợn cắp nách

Loại lợn này được thả vào trong rừng từ khi mới đẻ cho chúng tự kiếm ăn để sống. Từ thói quen chăn nuôi lạc hậu của bà con các dân tộc vùng cao như: Dao, Thái, Mông… Nên lợn cắp nách đã được ra đời. Đây thực chất là giống lợn truyền thống chuyên được thả rông mà chẳng phải nuôi dưỡng. Để có một đàn lợn “cắp nách”, chỉ cần mua một đôi gồm một con đực và một con cái.

Sau đó, thả chúng vào trong rừng gần nhà mình nhất. Đôi lợn đó sẽ luôn đi bên nhau, chúng tự kiếm ăn và làm ổ trong rừng . Vào mùa sinh sản chúng sẽ giao phối và đẻ ra cả đàn lợn hàng chục con, những chú lợn con chỉ to hơn ngón chân cái.

Loài lợn này tự tìm củ hoặc rễ cây rừng nhai lá cây là có thể sống được. Lợn con khi mới đẻ chúng chỉ theo bố mẹ vài ngày rồi tự tách ra, đẻ ra chúng đã có thể chạy nhảy và kiếm ăn ngay được. Khi đi kiếm ăn chúng sẽ đi thành đàn đến khi nào trưởng thành, đến khi có thể sinh sản mới tự tách ra. Điều đặc biệt là loài lợn này tuy tự kiếm sống ở trong rừng, song chúng không bao giờ đi xa, chỉ quanh quẩn ở một khoảng cách nhất định.

Có hộ thì tạo thói quen cho chúng tự về ổ do chủ nhà làm sẵn ngay đằng sau nhà hay dưới gầm sàn. Còn những đàn lợn ở luôn trong rừng thì chúng đã đánh dấu lãnh thổ của mình. Muốn xem đàn lợn đã lớn chưa, người ta chỉ việc vào rừng tìm chúng hoặc ban đêm lần vào ổ của chúng để xem. Ổ được chúng làm bằng cành cây và lá cây khô. Muốn bắt chúng người ta có những tiếng kêu đặc trưng để dụ chúng đến rồi bắt.

Do không được nuôi dưỡng nên lợn cắp nách thuộc loại siêu chậm lớn, chúng chỉ tăng tối đa là 10kg mỗi năm, sau đó hầu như không tăng nữa. Chính vì ăn cây cỏ, lại chậm lớn nên thịt chúng rất thơm ngon, hầu như không có mỡ, miếng nào có mỡ cũng không ngấy. Lợn “cắp nách” có nhiều cách chế biến thành đặc sản như luộc, hấp, xào, nướng, hun khói… Ngon nhất là món lòng dồi và thịt bụng còn lẫn cả xương sườn hấp cách thủy, chấm lá nhội giã nhỏ trộn hạt xẻn hoặc hạt dổi, ớt xanh. Vị hơi chua, chát và mùi thơm của hạt dổi, lá chanh gặp món thịt ba chỉ ăn có vị ngon.

Món ăn này sau khi được chế biến với các món hấp, nướng, rượu mận sẽ được bày ra lá chuối, hoặc mẹt, miếng thịt quay có lớp da giòn, lớp mỡ ít và thịt nạc chắc nhưng không bị dai. Có vùng hay làm món thịt lợn nướng ống tre, khi đó thịt thái nhỏ, ướp gia vị rồi đem nhồi trong ống tre cho lên bếp than nướng rất thơm ngon.