Đã sang năm thứ 3 triển khai việc lựa chọn môn học ở cấp THPT, nhưng để chọn được tổ hợp môn thực sự phù hợp với năng lực và sở thích không dễ dàng với nhiều học sinh. Để gỡ khó cho học sinh, năm nay việc tư vấn chọn môn đã được các trường triển khai cẩn trọng, bài bản nhằm giúp các em hiểu rõ mong muốn và năng lực của bản thân.
Nhà trường sát cánh cùng học sinh
Chuẩn bị cho năm học 2024-2025, nhiều trường THPT đã tổ chức tư vấn, hỗ trợ cho học sinh lớp 10 lựa chọn tổ hợp môn học. Tại Trường THPT Yên Phong 2 (Bắc Ninh), năm nay trường sẽ có 15 lớp 10 với tổng số 676 học sinh. Ngay sau khi học sinh trúng tuyển nhập học, nhà trường đã tuyên truyền, tư vấn cho học sinh và gia đình để các em có được sự lựa chọn hợp lý nhất. Đến nay, đã có 361 học sinh đăng ký lựa chọn tổ hợp môn học khoa học tự nhiên, 315 em đăng ký chọn tổ hợp môn xã hội. Ông Nguyễn Duy Nam - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Chương trình giáo dục phổ thông 2018 hướng đến mục tiêu học theo năng lực và định hướng nghề nghiệp, nên nhà trường xác định việc tư vấn cho học sinh lớp 10 là rất quan trọng vì ảnh hưởng lâu dài đến việc học tập và tương lai sau này của các em.
Bà Nguyễn Bội Quỳnh - Hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức (Hà Nội) thông tin, 15/8 là ngày cuối cùng để học sinh có thể đổi lựa chọn tổ hợp. Nhà trường sẵn sàng tạo mọi điều kiện để học sinh được học đúng với đam mê và mong muốn của mình. Đã có trường hợp học sinh sau khi đăng ký xong đã về suy nghĩ lại, các con có những thay đổi, 1 lần hay 2, 3 lần chúng tôi cũng sẵn sàng phục vụ.
Tương tự, bà Đặng Ngọc Tú - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Kim Liên (Hà Nội) cho biết, trong 3 năm triển khai, nhà trường trường đã song hành nhiều biện pháp để tư vấn cho học sinh và phụ huynh theo hướng chuyên sâu, ngoài tư vấn tập trung toàn trường thì còn có các phòng tư vấn theo nhóm để công tác tư vấn được cặn kẽ hơn. Đội ngũ tư vấn của nhà trường là các thầy cô tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn, giáo viên nhiều kinh nghiệm đang trực tiếp giảng dạy bộ môn đó. Không những vậy học sinh được quyền thay đổi lựa chọn tổ hợp môn học trước khi chính thức phân lớp và triển khai giảng dạy.
Học sinh chọn sai môn học, phải chọn lại đã xảy ra trong những năm học trước. Theo quy định, việc thay đổi lựa chọn tổ hợp sẽ chỉ được thực hiện khi năm học kết thúc. Trong khi những học sinh khác được học kiến thức trên lớp dưới sự hướng dẫn, giảng dạy của thầy cô bộ môn thì những học sinh chọn sai tổ hợp, nay muốn chọn lại sẽ phải tự bổ sung kiến thức cho mình để vượt qua bài kiểm tra của nhà trường. Trên thực tế, việc này không dễ dàng, đòi hỏi quyết tâm, nỗ lực rất lớn của học sinh và gia đình.
Mặc dù vậy, nhiều trường cho biết sẽ hỗ trợ học sinh tối đa khi các em muốn thay đổi tổ hợp. Bà Nguyễn Bội Quỳnh cho biết, năm học trước, Trường THPT Việt Đức chỉ có 2 trường hợp xin đổi tổ hợp thì nhà trường tư vấn việc đổi sao để giảm số môn phải học bù. Nhà trường đã bố trí dạy bù kiến thức này cho học sinh, nhưng nhìn chung khi các con đổi sang tổ hợp khác cần hết sức cân nhắc vì phải học bù lại kiến thức của bộ môn mới để đảm bảo tính liên thông, kết nối về kiến thức. Nếu số môn học bù nhiều, 2 - 3 môn thực ra sẽ rất khó để các con tiếp cận kiến thức trong những năm học tiếp theo.
Lưu ý về định hướng tương lai
Từ 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ thi theo định dạng mới về môn thi và cấu trúc đề do đó thí sinh càng cần có quyết định chính xác để có cơ hội rộng mở sau này. Trong đó, kỳ thi này sẽ có 4 môn gồm 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn cùng 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12. Vì vậy, theo các chuyên gia, việc lựa chọn tổ hợp còn cần tính toán đến kỳ thi này cũng như đáp ứng các kỳ thi riêng nhằm xét tuyển vào các trường đại học từ năm 2025.
Theo ông Nguyễn Thành Nam (Học viện kỹ thuật Quân Sự), để lựa chọn đúng môn học tổ hợp, cần căn cứ vào khả năng và năng khiếu của mỗi học sinh. Sau khi chọn được các môn học phù hợp với 2 yếu tố đầu rồi, các em nên chọn môn học phục vụ tốt nhất cho công việc trong tương lai. Ví dụ, định học một nghề nào đấy liên quan đến nghệ thuật, rõ ràng các kiến thức về mỹ thuật, âm nhạc sẽ tốt cho phát triển nghề nghiệp tương lai nên các em cần học thêm hai môn đó.
Các chuyên gia giáo dục cho rằng, để chọn tổ hợp môn đúng cần căn cứ vào sở thích và năng lực của học sinh. Điều này rất quan trọng vì khi được học các môn yêu thích hoặc có năng lực đặc biệt, các em sẽ có động lực cố gắng và việc học cũng hiệu quả hơn. Tiếp theo, nên xác định mục tiêu học tập dài hạn, định hướng nghề nghiệp trong tương lai.