Luật Tố cáo (sửa đổi): Cần có cơ chế bảo vệ người tố cáo

Quang cảnh Hội nghị.

Qua thảo luận, nội dung mà các đại biểu quan tâm đó là dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định rõ cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo, quy định rõ cơ chế bảo vệ người tố cáo chống tham nhũng, tiêu cực; về quyền, nghĩa vụ của người tố cáo, người bị tố cáo; các hình thức tố cáo; việc phối hợp giữa các cơ quan trong đó có Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp trong công tác tiếp nhận và thông báo kết quả giải quyết tố cáo…

Đặt vấn đề hiện nay có tình trạng người dân không biết cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tố cáo, ông Đỗ Duy Thường Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng dự án luật cần mở rộng phạm vi điều chỉnh, quy định rõ cơ quan tiếp nhận tố cáo để tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền tố cáo.

Theo ông Thường trở ngại chính khiến người dân ngại tố cáo chính là vì sợ bị trù dập, bị trả thù. Chính vì vậy dự án Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định rõ cơ quan nào chủ trì chính trong tiếp nhận tố cáo. Bên cạnh đó cũng cần quy định rõ cơ quan nào bảo vệ người tố cáo, hình thức bảo vệ như thế nào để người dân đọc Luật hiểu được và đến đúng địa chỉ để thực hiện quyền tố cáo.

Cùng quan điểm này, PGS. TS. Quách Sĩ Hùng, Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh đề nghị cần có cơ chế bảo vệ người tố cáo tham nhũng, tiêu cực. Mặt khác phải quy định rõ trách nhiệm xử lý tố cáo để tránh sự đùn đẩy, bao che cũng như bảo vệ được bí mật cho người tố cáo.

Ông Hùng đề xuất Luật Tố cáo (sửa đổi) cần quy định cụ thể các cơ quan tiếp nhận tố cáo. Các cơ quan này phải công khai địa chỉ, số điện thoại để người dân biết từ đó thực hiện quyền tố cáo.

Góp ý vào cơ chế bảo vệ người tố cáo, ông Phạm Hữu Nghị - Ủy viên Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng các quy định về nội dung bảo vệ cần cụ thể, thiết thực để có tính khả thi hơn. Luật không nên thu hẹp mà cần mở rộng người được bảo vệ, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan bảo vệ người tố cáo.

Ông Nghị kiến nghị, người được bảo vệ không chỉ là người tố cáo mà phải bao gồm cả những người thân thích của người tố cáo như vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người tố cáo. Việc bảo vệ người tố cáo cần tập trung vào các biện pháp bảo vệ thông tin, bảo vệ vị trí công tác, việc làm, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, bảo vệ tài sản, danh dự, uy tín… để khuyến khích người dân thực hiện quyền tố cáo.

Bày tỏ băn khoăn về việc bỏ thời hiệu của hành vi vi phạm pháp luật để tố cáo và giải quyết tố cáo, Luật sư Nguyễn Văn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu quy định này để phù hợp với thời hiệu của luật khác tương ứng có liên quan để tránh việc lợi dụng không quy định thời hiệu trong Luật để tố cáo dẫn đến việc ảnh hưởng đến uy tín người bị tố cáo khi đã hết thời hiệu, cũng như phát sinh trách nhiệm, ảnh hưởng đến thời gian, công sức của cơ quan, tổ chức giải quyết tố cáo.

Tại Hội nghị các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cần quan tâm đến việc mở rộng các hình thức tố cáo qua việc dùng thư điện tử, đơn tố cáo, điện thoại, mạng xã hội để khích lệ người dân mạnh dạn tố cáo góp phần xây dựng một nền công vụ trong sạch, một nền pháp luật nghiêm minh. Bên cạnh đó cần tăng cường vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong bảo vệ người tố cáo, giám sát, theo dõi việc giải quyết tố cáo, tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người dân, hòa giải ở cơ sở…

Tiếp thu các ý kiến tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp thu những điểm mới, điểm tiến bộ làm rõ phạm vi điều chỉnh, mục đích nguyên tắc, cơ chế tiếp nhận đơn tố cáo. Đặc biệt cần làm rõ các hình thức tố cáo; thời hiệu giải quyết tố cáo; cơ chế bảo vệ người tố cáo; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc tiếp nhận, giải quyết tố cáo; việc phối hợp giữa các cơ quan trong đó có Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền Luật Tố cáo, giám sát giải quyết Luật Tố cáo, tổ chức hòa giải ở cơ sở.

Phó Chủ tịch Ngô Sách Thực cho biết, từ những ý kiến tại Hội nghị Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ tập hợp gửi cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự án Luật nhằm đáp ứng yêu cầu thể chế hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng về tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo đảm cụ thế hóa được quy định mới của Hiến pháp về quyền con người, quyền cơ bản của công dân, đảm bảo tính khả thi, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật, khắc phục được những hạn chế, bất cập trong Luật Tố cáo hiện hành.

Dự kiến, Luật Tố cáo (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5 vào tháng 5/2018.