Lượng khách không đều, giá vé máy bay tăng cao nhưng các hãng hàng không vẫn lỗ

Giá cao nhưng hãng hàng không vẫn lỗ hàng nghìn tỷ đồng

Tại phiên chất vấn lĩnh vực tài chính của Ủy ban Thường vụ Quốc hội gần đây, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đã giải trình việc giá vé máy bay tăng cao trong thời gian vừa qua.

Ông Phớc cho biết, hiện nay theo quy định của Luật Giá, các doanh nghiệp sẽ vận hành theo khung giá vé máy bay do Bộ Giao thông vận tải ban hành, đồng thời căn cứ vào nhu cầu để định giá vé máy bay cho phù hợp.

Đáng lưu ý, ông Phớc thông tin, vừa qua giá vé máy bay dù có tăng nhưng các công ty vẫn lỗ. Chẳng hạn, hãng Bamboo đã cắt giảm nhiều đường bay, còn Vietjet cũng đang gặp khó khăn. Với Vietnam Airlines lỗ đến 37.000 tỷ đồng, năm nào lãi nhanh nhất, mạnh nhất cũng chỉ được 3.000 tỷ đồng và vẫn rất khó khăn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, các doanh nghiệp thực hiện kinh doanh dịch vụ bay đang thực hiện đúng quy định về giá máy bay. Trong khung giá vé máy bay do Bộ Giao thông vận tải ban hành, có 15 mức, hiện các doanh nghiệp đang điều hành trong khung giá này, chưa vượt ngoài khung.

"Trong 3-4 năm qua, do đại dịch Covid-19, các chuyến bay bị ngưng trệ. Đến năm nay, kinh tế suy giảm cũng như tình hình thế giới nhiều bất ổn nên lượng khách nội địa và nước ngoài cũng hạn chế, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của hệ thống hàng không", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.

Đối với việc chỉ đạo để giảm chi phí đầu vào, theo ông Phớc, Bộ Tài chính đang yêu cầu các doanh nghiệp cố gắng, tái cơ cấu để nâng cao chất lượng và đảm bảo kinh doanh có hiệu quả.

Ông Lê Hồng Hà – Tổng Giám đốc Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) cho hay, ngành Hàng không Việt Nam có 2 giai đoạn cao điểm, đó là cao điểm Tết và cao điểm hè để bù lại giai đoạn thấp điểm khác, nhằm đem lại hiệu quả chung của hoạt động vận tải hàng không.

"Ở giai đoạn cao điểm, các hãng hàng không thường có cơ hội bán được mức giá tối ưu của mình. Đối với hè năm 2024, Vietnam Airlines và các hãng sẽ áp dụng giá ở mức tối ưu theo mức giá trần của Nhà nước, Bộ Giao thông vận tải", ông Hà cho hay.

Lượng khách không ổn định

Lý giải vì sao giá vé máy bay dù tăng cao nhưng các công ty vẫn thua lỗ, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh – Chuyên gia kinh tế cho rằng có nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân thứ nhất, lượng hành khách của các đường bay không ổn định, lưu lượng người đi máy bay từng thời điểm cũng không ổn định.

Ông Thịnh đưa ví dụ, đường bay Hà Nội – TP HCM dài tới 1.800 km rất thuận lợi phát triển hàng không, nhưng chi phí để đi máy bay rất cao và không phải ai cũng có điều kiện để đi máy bay. Chính vì thế, lượng khách chỉ đông theo thời điểm và các dịp lễ Tết.

"Việc đông theo thời điểm đồng nghĩa với việc quá tải không đủ nhân lực để phục vụ, trong khi lúc vắng khách thì chi phí quy trì hoạt động của các hãng hàng không vận phải chi trả. Hãng hàng không đi thuê máy bay, đều phải thuê tới vài năm nhưng chỉ có vài thời điểm đông khách", ông Thịnh khẳng định.

Nguyên nhân thứ hai, theo ông Thịnh việc mở đường bay cũng đòi hỏi các quy định khắt khe, với các đường bay dù ít khách vẫn phải duy trì bay theo tần suất 1 – 2 chuyến/tuần khiến chi phí phát sinh tăng cao.

"Trước đây, có một số hãng gom khách lại để bay, nhưng bây giờ không làm như vậy được sẽ mất khách và vi phạm các quy định về hàng không và sẽ bị xử lý.

Các vấn đề có thể thấy, những đường bay ít khách, hãng hàng không vẫn phải duy trì bay dù lỗ vẫn phải bay. Do đó, các đường bay có lượng khách đông cũng không đủ để hãng bù lỗ cho đường bay vắng khách", ông Thịnh nhận định.

Mặt khác, theo ông Thịnh hiện nay hạ tầng đường cao tốc đang hoàn thiện, đường sắt cũng nâng cao chất lượng phục vụ khiến cho khách của các đường bay ngắn cũng giảm theo.

"Chi phí duy trì bay quá cao, trong khi khách không có khiến cho các hãng hàng không càng thuê máy bay càng lỗ, vì khi thuê máy bay sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí, sân đỗ, cất hạ cánh, duy tu bảo dưỡng...

Đây cũng là nguyên nhân khiến cho các hãng hàng không liên tục có động thái trả lại máy bay cho đối tác cho thuê. Điều này, đồng nghĩa với việc thiếu hụt máy bay để phục vụ bay", chuyên gia kinh tế khẳng định.