Ma trận Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên trên “chợ trời”

Trong đợt dịch Covid-19 tại Bắc Giang vừa qua, Cục Quản lý Y Dược cổ truyền, Bộ Y tế đã đưa bài thuốc Ngọc bình phong tán, trong đó có Xuyên tâm liên để điều trị cho các bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện dã chiến số 2, cho kết quả tương đối tốt.

Qua thực tế điều trị và tổng hợp báo cáo của các y, bác sĩ trực tiếp theo dõi điều trị các ca mắc Covid-19 bằng thuốc cổ truyền cho thấy, thuốc cổ truyền có tác dụng tích cực đối với các bệnh nhân này.

Cụ thể, bệnh nhân được dùng thuốc Ngọc bình phong đã rút ngắn thời gian điều trị, nhận kết quả xét nghiệm âm tính nhanh hơn những bệnh nhân không được dùng thuốc cổ truyền khoảng 5 ngày, đồng thời ít có bệnh nhân chuyển biến nặng.

Thời gian gần đây, mạng xã hội lan truyền thông tin Bộ Y tế cho phép sử dụng vị thuốc này trong hỗ trợ điều trị Covid-19 làm dấy lên làn sóng tìm mua và sử dụng Xuyên tâm liên trong một bộ phận người dân. Lợi dụng tâm lý này, không ít các hội nhóm mua bán Xuyên tâm liên trên mạng xã hội “mọc” ra nhan nhản.

Chỉ cần gõ dòng tìm kiếm “Xuyên tâm liên” trên Facebook, hàng loạt các nhóm công khai hiện ra với số lượng thành viên đông đảo. Nhóm “Xuyên tâm liên điều trị Covid” với 1,1 nghìn thành viên, hay “Hội những người săn tìm Xuyên tâm liên” với 2,5 nghìn thành viên…. Thậm chí, nhóm “Xuyên tâm liên - Chống Covid-19” còn có lượng thành viên lên đến hơn 10 nghìn người.

Các sản phẩm xuyên tâm liên được rao bán cũng đa dạng chủng loại, từ trà đến viên nén, bào chế, Xuyên tâm liên khô,...Thậm chí còn có người đăng bài để bán hoạt chất Andrographolide >95% và >50% chiết xuất từ xuyên tâm liên.

Trong vai một vị khách đang cần mua Xuyên tâm liên số lượng lớn, PV Báo Đại Đoàn Kết đã tiếp cận được rất nhiều nguồn hàng khác nhau từ vị thuốc này.

Một tiểu thương có tài khoản Facebook H.N. nhiệt tình giới thiệu: “Trà túi lọc này kết hợp giữa các dược liệu Xuyên tâm liên, kim ngân, cỏ nhọ nồi, bạch chỉ, bạc hà, trần bì, nhân sâm, cam thảo. Công dụng chính là giúp thanh nhiệt, giải độc, hạ sốt, tăng cường đề kháng, nâng cao sức khỏe phòng chống virus. Sẽ hỗ trợ phòng chống Covid”…

Theo đó, dạng trà túi lọc Xuyên tâm liên Khải Hà này sẽ có giá 125 ngàn đồng/hộp 20 gói, 1 thùng lớn sẽ gồm 50 hộp, nếu lấy với số lượng lớn, từ 5 thùng trở lên giá sẽ chỉ còn 120 ngàn đồng/hộp.

Một tài khoản khác cũng tư vấn: “Với dạng viên Xuyên tâm liên nấm linh xanh Đông trùng hạ thảo Nano Gold sẽ gồm 84 lọ/1 thùng. Mỗi lọ gồm 30 viên nén. Nếu lấy từ 20 lọ trở lên sẽ được giá sỉ là 60 ngàn/lọ. Còn dạng trà cũng của hãng này có giá là 40 ngàn đồng/hộp 20 gói. Một thùng hàng sẽ gồm 120 hộp như vậy”…

Để tăng sự tin tưởng cho khách hàng, những tài khoản này sẵn sàng gửi cả file giấy tờ chứng nhận đảm bảo chất lượng và nguồn gốc xuất xứ kèm cam kết: “giấy tờ, chứng nhận, hóa đơn đầy đủ, cả phiếu kiểm nghiệm đạt chất lượng nên mình cứ yên tâm…”.

Thảo dược thổi phồng thành “thần dược”

Việc mua bán trên các “chợ trời” này diễn ra vô cùng nhộn nhịp với hàng trăm bài đăng mỗi ngày trên các hội nhóm. Tuy nhiên, điểm chung của các bài đăng này là đều đang thổi phồng công dụng của loại sản phẩm từ Xuyên tâm liên trong việc kháng virus, kháng và điều trị Covid-19.

Việc người dân ồ ạt tìm mua Xuyên tâm liên cũng đã đẩy giá và gây khan hàng trên thị trường. Ghi nhận của PV tại chợ thuốc Ngọc Khánh (Ba Đình, Hà Nội), tại nhiều cửa hàng thuốc, mặt hàng Xuyên tâm liên hầu như trong tình trạng “cháy” hàng. Giá 1 lọ Xuyên tâm liên cũng bị đẩy lên 80.000 đồng/lọ 30 viên thay vì giá cũ khoảng 40-50.000 đồng.

“Tầm này giá như thế là không đắt đâu em, mọi người mua nhiều lắm, cũng không kịp về hàng mà bán” - chị H. (chủ một hiệu thuộc tại chợ thuốc Ngọc Khánh) cho biết.

Hàng khan hiếm tại chợ thuốc nhưng trên một số trang thương mại điện tử, mạng xã hội, Xuyên tâm liên các loại, từ trà đến viên nén hay loại hộp đến lá sấy khô vẫn được chào bán “rầm rộ” với lời cam kết có thể bán số lượng lớn nếu khách có nhu cầu. Tuy nhiên, không phải bất cứ người bán nào cũng có thể cung cấp giấy tờ, hóa đơn và phiếu kiểm định chất lượng... cho sản phẩm Xuyên tâm liên mà mình chào bán.

Cũng chính vì thế mà người mua rất dễ mua phải các sản phẩm hàng nhái, hàng kém chất lượng. Mới đây, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã có thông báo về việc trên thị trường xuất hiện 2 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe viên uống Xuyên tâm liên CV19 có logo Toàn Lộc (vỏ hộp màu đỏ) và sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe viên uống Xuyên tâm liên CV19 có logo Nhất Lộc (vỏ hộp màu xanh) có công dụng kháng Covid-19 là giả mạo. 2 sản phẩm này được quảng cáo có tác dụng như “thần dược”: kháng viêm, nâng cao thể trạng, điều trị đau họng, cảm cúm và nhiễm trùng đường hô hấp, kháng virus tiềm năng trong việc điều trị Covid-19 và phòng chống Covid-19…

Tuy nhiên, qua kiểm tra, rà soát, Cục An toàn thực phẩm khẳng định 2 sản phẩm có đặc điểm và công dụng nêu trên chưa đăng ký bản công bố tại Cục. Như vậy, 2 sản phẩm Xuyên tâm liên CV19 (vỏ màu xanh và màu đỏ) là giả mạo.

Cục An toàn thực phẩm cũng cảnh báo tới người dân, khi có triệu chứng sốt, ho, khó thở, người dân cần liên hệ ngay với cơ quan y tế để được hướng dẫn khám, điều trị kịp thời.

Nếu người dân tự ý mua về, tự ý sử dụng, sử dụng không đúng cách dẫn tới không phòng chống được bệnh do Covid-19 gây ra, mà còn có thể gây tổn hại tới sức khỏe người sử dụng.

Y học cổ truyền Việt Nam xếp Xuyên tâm liên thuộc nhóm thuốc thanh nhiệt, giải độc, vị đắng, tính hàn, hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống... Thảo dược này dùng để chữa các bệnh thuộc hệ thống hô hấp như cảm sốt, cúm, ho, viêm họng, sưng amidan, viêm phế quản - phổi rất hiệu quả. Nhờ đặc tính kháng vi khuẩn, virus phổ rộng, Xuyên tâm liên cũng có hiệu quả tốt trong điều trị nhiều bệnh lý nhiễm trùng ở các cơ quan khác, như viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo, khí hư, viêm nhiễm đường ruột. Tuy nhiên, với việc “trị” Covid-19 thì lại là vấn đề khác.