Mắm tôm chưng món ăn từ đồng quê

Ngày còn thơ bé, trong bữa cơm không thể thiếu món mắm tôm mẹ làm, món ăn dân dã mà đậm đà dư vị, thơm thảo chất đồng quê.

Thay vì mua mắm tôm ngoài chợ phiên, mẹ tôi thường mua loại tôm riu nhỏ xíu hay còn gọi là tôm gạo mà người đi sông bắt được về làm mắm tôm. Tôm mua về, mẹ dùng giá để đãi, nhặt bỏ rác và những con ốc, con bống nhỏ cho thật sạch rồi mới bắt tay làm mắm. Nhìn những con tôm riu còn tươi rói, nhảy lách tách trong chậu mà thấy vui mắt biết mấy. Sau khi để ráo nước, mẹ dùng một chiếc liễn sành nhỏ để ướp mắm.

Làm nhiều thành quen, mỗi khi ngồi xem mẹ làm mắm tôm mà thấy mẹ làm thành thạo lắm, chẳng cần sách vở gì mà các mẻ mắm của mẹ chẳng bao giờ hỏng cả. Mẹ cho muối vào chậu tôm sau đó xóc cho đều muối rồi mới cho vào liễn. Cứ một lượt tôm mẹ lại rắc một lượt thính gạo rang vàng. Cứ như thế, chẳng mấy chốc mà liễn sành đã đầy và chặt tôm.

Mẹ dùng chiếc đĩa sứ để nén mắm và dùng hòn đá cuội để chèn lên trên cùng sau đó mới bít liễn sành lại. Chỉ một tuần sau, mắm tôm của mẹ đã ngấu chua và có thể mang ra thưởng thức được. Khi mở liễn mắm ra, tôm đã lên men tỏa mùi thơm nức.

Mắm tôm mẹ làm không đen như mắm tôm ngoài chợ mà khi ngấu, mắm chuyển sang màu đỏ hồng trông rất hấp dẫn và đẹp mắt. Ngày ấy, vào mỗi bữa ăn, chúng tôi thích nhất là được thưởng thức món mắm tôm chưng nóng.

Trước bữa ăn chừng vài phút, mẹ lấy mắm trong liễn, cho vào nồi nhỏ chưng lên cùng một chút nước mắm. Mắm tôm khi chưng tỏa mùi thơm hấp dẫn, ngửi mùi thôi chỉ muốn thưởng thức ngay. Khi mắm chưng lên, tôm chuyển sang màu đỏ rọi, khi ăn mắm có vị chua nhẹ, vị ngọt thanh và vị mặn của muối.

Hôm nào mâm cơm có bát mắm tôm chưng thì hôm đó phải tốn cơm biết mấy, chỉ cần rưới mấy thìa mắm lên bát cơm trắng ngần thôi đã cảm thấy ngon và đậm đà lắm rồi. Món mắm tôm chưng còn được dùng để chấm rau luộc, thịt ba chỉ luộc hay để ăn với bún con thì ngon biết mấy. Bữa ăn có mắm tôm chưng, chúng tôi chẳng hề để mắt tới các món ăn khác. Món mắm tôm được mẹ làm quanh năm, nhất là vào mùa nước lũ lên, tôm riu lên nhiều, béo múp. Món ăn này đã trở thành một dư vị không thể thiếu trong mâm cơm gia đình tôi, kể cả vào những năm đói kém.

Đã lâu rồi, không còn được thưởng thức món mắm tôm do mẹ chế biến song vị ngon thơm thảo đậm chất đồng quê của hũ mắm ngày nào vẫn còn đọng nơi đầu lưỡi. Hương vị mặn mòi của tuổi thơ mong được một ngày trở lại.