Manh nha cuộc chiến giành nguồn cung khí đốt

Nhu cầu tăng cao tại châu Âu

Lần đầu tiên kể từ khi cuộc khủng hoảng năng lượng được thúc đẩy bởi xung đột ở Ukraine, châu Âu có nguy cơ không đạt được mục tiêu lưu trữ cho mùa đông tới, tạo tiền đề cho một cuộc tranh giành nguồn cung cuối cùng trước khi công suất khí đốt tự nhiên hóa lỏng mới bắt đầu làm dịu tình hình vào năm tới.

Mặc dù châu Âu có đủ dự trữ khí đốt để vượt qua mùa đông này và giá đã giảm kể từ đầu năm, nhưng lượng hàng tồn kho đang bị bào mòn do thời tiết lạnh giá quét qua lục địa vào giữa tháng trước. Các lựa chọn cung cấp đã bị siết chặt kể từ đầu năm 2025, khi việc giao hàng qua đường ống của Nga qua Ukraine đã ngừng lại sau khi thỏa thuận vận chuyển kết thúc.

“Chắc chắn sẽ có một khoảng cách năng lượng ở châu Âu trong năm nay. Điều đó có nghĩa là tất cả lượng khí hóa lỏng tự nhiên (LNG) gia tăng được đưa vào hoạt động trong năm nay trên toàn thế giới sẽ được dùng để bù đắp cho sự thiếu hụt khí đốt từ Nga” - ông Francisco Blanch, chiến lược gia hàng hóa tại Bank of America - cho biết.

Theo ông Saul Kavonic - một nhà phân tích năng lượng tại MST Marquee ở Sydney (Australia), để đáp ứng nhu cầu dự kiến, châu Âu sẽ cần nhập khẩu thêm tới 10 triệu tấn LNG mỗi năm - nhiều hơn khoảng 10% so với năm 2024, Các dự án xuất khẩu mới ở Bắc Mỹ có thể giúp giảm bớt tình trạng khan hiếm thị trường, nhưng điều đó phụ thuộc vào tốc độ các cơ sở có thể tăng sản lượng.

Với ít lựa chọn hơn để bổ sung cho kho dự trữ, châu Âu sẽ cần lượng LNG lấy từ một số lô hàng của châu Á - nơi có lượng người tiêu dùng lớn nhất thế giới. Tùy thuộc vào cách nhu cầu hình thành, sự cạnh tranh sẽ đẩy giá lên cao hơn mức các quốc gia như Ấn Độ, Bangladesh và Ai Cập có thể chi trả và gây áp lực lên sự phục hồi kinh tế của Đức.

Giá khí đốt tương lai tại châu Âu - thường tác động đến giá LNG giao ngay tại châu Á - vẫn cao hơn khoảng 45% so với cùng kỳ năm ngoái và các hợp đồng đang giao dịch ở mức gấp 3 lần trước khủng hoảng cho đến nay.

“Giá tăng vọt sẽ là điều kiện tồi tệ hơn nếu hàng tồn kho tại châu Á - Thái Bình Dương cũng cạn kiệt, điều này sẽ dẫn đến cạnh tranh về hàng hóa” - ông Jason Feer, Giám đốc tình báo kinh doanh toàn cầu tại Công ty môi giới năng lượng Poten & Partners ở Houston - cho biết.

Không dễ để tất cả các công ty tiện ích và ngành công nghiệp tìm ra giải pháp thay thế cho khí đốt. Đó là một vấn đề đặc biệt đối với Đức - quốc gia phụ thuộc vào Nga để cung cấp hơn một nửa nguồn cung cấp khí đốt trước khi xung đột diễn ra ở Ukraine vào năm 2022.

Điều hướng nguồn cung

Những bên thua thiệt trước khả năng chi trả phí bảo hiểm cao của châu Âu cho khí đốt sẽ là các quốc gia đang phát triển của châu Á, khi một số lô hàng đã chuyển hướng để tận dụng mức giá cao hơn. Tình hình tương tự cũng xảy ra ở Nam Mỹ. Brazil đã phải vật lộn để thay thế sản lượng thủy điện đang suy yếu sau thời kỳ hạn hán, trong khi Argentina có thể bị lôi kéo vào cuộc cạnh tranh giành LNG cho mùa đông sắp tới.

Ai Cập cũng bị ảnh hưởng. Quốc gia này đã gây bất ngờ cho thị trường vào năm ngoái khi chuyển từ nước xuất khẩu LNG sang nước nhập khẩu khi phải vật lộn với tình trạng mất điện vào mùa hè, thúc đẩy lượng mua lên mức cao nhất kể từ năm 2017, theo dữ liệu theo dõi tàu. Quốc gia này vẫn có thể cần hàng chục lô hàng trong năm nay để vượt qua cái nóng mùa hè.

Theo ông Ogan Kose - Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn Accenture, đối với những người bán LNG, sự siết chặt này tạo ra cơ hội. Trong một số trường hợp, các nhà sản xuất LNG có thể tăng công suất tương tự như đợt tăng xuất khẩu đã xảy ra trong năm khủng hoảng 2022.

Bà Laura Page từ công ty dữ liệu năng lượng Kpler cho biết, triển vọng phụ thuộc phần lớn vào tốc độ khởi động các cơ sở sản xuất mới. Năm ngoái, tăng trưởng không đáng kể vì Ai Cập đã ngừng xuất khẩu và nhà máy LNG Bắc Cực 2 mới nhất của Nga đã bị kìm hãm bởi lệnh trừng phạt của Mỹ,

Điều đó khiến sự chú ý đổ dồn vào Mỹ. Nhà cung cấp LNG lớn nhất thế giới trong nhiều năm đã đưa ra lời kêu gọi cứu châu Âu khỏi tình trạng thiếu khí đốt và thông điệp này có thể sẽ trở nên mạnh mẽ hơn trong nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Tuy nhiên theo Kpler, hiện châu Á có đủ khả năng nhượng lại nguồn cung cấp LNG cho châu Âu. Các nhà nhập khẩu LNG của Trung Quốc đã bán lại các lô hàng để giao trong suốt tháng 3 và phần lớn đã dừng mua từ thị trường giao ngay. Các nhà nhập khẩu khí đốt của Ấn Độ đã chuyển sang các giải pháp thay thế rẻ hơn, trong khi Bangladesh buộc phải điều chỉnh các cuộc đấu thầu mua sau khi giá chào hàng quá cao. Ai Cập thì chuyển sang dầu khí.

Mặc dù thời tiết ôn hòa của châu Á đã cho phép điều chỉnh nhu cầu, nhưng thị trường thắt chặt làm tăng nguy cơ biến động do thời tiết khắc nghiệt hoặc các vấn đề về nguồn cung. Tuy nhiên, từ năm 2026 trở đi, các dự án bị trì hoãn dự kiến ​​sẽ bắt đầu vận chuyển nhiên liệu. Theo Jefferies Financial Group, vào thời điểm đó, thị trường thắt chặt có thể trở nên lỏng lẻo.