Minh bạch giá thuốc
Giá thuốc chữa bệnh bấy lâu nay được dư luận xã hội nhận xét chỉ tăng không giảm- có nghĩa là không theo quy luật kinh tế thị trường. Đồng thời, nhiều ý kiến cho rằng có sự bắt tay làm giá của cán bộ y tế, cơ sở y tế, doanh nghiệp sản xuất, nhà phân phối thuốc. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết sẽ ban hành danh mục thuốc tập trung đấu thầu cấp quốc gia.
Nhiều người cứ có bệnh là tự mua thuốc không cần đơn. Ảnh: TL.
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, ngày 19/11, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng: Việc quản lý giá thuốc chữa bệnh thực hiện theo các luật hiện hành là Luật Giá, Luật Đấu thầu và thực hiện theo nghị định hướng dẫn về đấu thầu thuốc. Việc đấu thầu thuốc sẽ có chỉnh sửa theo hướng ưu tiên cho thuốc gốc, thuốc nội và đấu thầu tập trung ở cấp quốc gia, theo danh mục.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, Bộ Y tế sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý giá thuốc. Tuy nhiên cần phân rõ trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan để thực hiện đúng Luật Đấu thầu và Luật Giá. Giá thì phải tuân theo hai hình thức: Một là theo thị trường. Hai là quản lý giá một cách công khai, minh bạch với thuốc mà do ngân sách nhà nước cấp.
Ví dụ, thuốc chi trả từ Quỹ Bảo hiểm y tế và các chương trình mục tiêu quốc gia cũng như thuốc phòng chống dịch. Như vậy sẽ khắc phục được cơ bản chênh lệch giá quá lớn giữa các địa phương, sẽ không có tình trạng kê khai giá một cách cao quá mức. Hình thức này sẽ công khai, minh bạch, tập hợp được để bảo đảm cung ứng đủ chất lượng và giá cả chấp nhận được, và nó hội nhập với các quy định hiện nay của các nước về quy trình quản lý giá và đấu thầu thuốc..
PV: Nhưng thực tế hiện việc mua thuốc rất dễ, không cần đơn thuốc và giá cả cùng một loại thuốc nhưng cũng có sự chênh lệch?
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Đúng là hiện nay có thực trạng là mua thuốc không cần đơn tại tất cả các cửa hàng thuốc. Mặc dù Luật năm 2005 đã có quy định về bán thuốc theo đơn và không theo đơn; đã có quy định về quy tắc thực hành các nhà thuốc. Tuy nhiên có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng ghi đơn thuốc tràn lan và người dân tự tiện mua thuốc không ghi đơn.
Thứ nhất là hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu của chúng ta chưa thể bao phủ đến hết người dân cho nên người dân mỗi khi có bệnh đều đến các tiệm thuốc tự mua.
Thứ hai là quy định các nhà thuốc đạt chuẩn GPP thực hành tốt bán hàng thuốc, nhưng không thực hiện nghiêm luật bán hàng theo đơn. Thứ ba là phía cán bộ y tế ghi đơn thuốc dễ dãi., trong khi cần phải chặt chẽ.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến. Ảnh: Hoàng Long.
Vì thế, điều nguy hiểm nhất là có thể dẫn đến kháng thuốc, kháng kháng sinh mà Bộ Y tế hiện nay đang quyết liệt vào cuộc. Để khắc phục, thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục ban hành quy định về bán thuốc cần phải có đơn ở các quầy thuốc bán lẻ. Kiểm tra gắt gao, chỉ đạo các địa phương, sở y tế, các cơ quan thanh tra các địa phương thanh tra các cơ sở bán thuốc lẻ, tuyên tuyền rộng rãi đến người dân phải mua thuốc theo đơn, nếu không rất ảnh hưởng đến sức khoẻ, đặc biệt là tình trạng kháng kháng sinh.
Thực tế có tình trạng thuốc giả ở Việt Nam. Vậy chúng ta khắc phục tình trạng này như thế nào?
-Thuốc giả là một tồn tại mà nước nào cũng có. Tổ chức Y tế thế giới - WHO đánh giá Việt Nam là nơi ít thuốc giả, tỷ lệ thấp so với các nước. Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn hiểm hoạ và Bộ Y tế đang tích cực kiểm tra, rút giấy phép, dừng lưu hành một số thuốc và đặc biệt là xử phạt rất nặng đối với nơi sản xuất thuốc giả.
Chỗ này có sự vào cuộc của rất nhiều bộ ban ngành, đưa ra chính sách để làm sao thuốc cung cấp đủ, giá cả hợp lý. Cái chính là phối hợp liên ngành để thanh kiểm tra đột xuất cũng như định kỳ và xử phạt nặng đặc biệt là rút giấy phép hoàn toàn, đình chỉ hoạt động của cơ sở đó và công bố trên truyền thông. Vừa qua Cục Quản lý dược Bộ Y tế đã công bố danh tính công khai các cơ sở sản xuất.
Việc chống hàng giả, hàng nhái về thuốc chữa bệnh vừa thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế lại vừa liên quan đến bộ, ban ngành khác. Hiện chúng ta có Ban chỉ đạo 389 về chống hàng giả, hàng nhái và buôn lậu; kết hợp với các Bộ Công thương, Bộ Công an, đặc biệt là địa phương, người dân để có thể phát hiện, giám sát cơ sở sản xuất thuốc giả cũng như đưa nguồn thuốc giả ở ngoài vào lưu hành.
Vậy theo Bộ trưởng người dân sẽ được lợi gì khi Luật Dược được thông qua?
- Khi luật mới được sửa đổi ban hành thì nó phải khắc phục, hạn chế được luật cũ và thích ứng với tình hình mới. Đối với doanh nghiệp dược một số thủ tục đầu tư, sản xuất, kinh doanh, buôn bán sẽ được đơn giản hoá, người dân sẽ được tiếp cận với thuốc mới, thuốc tốt dễ dàng hơn với giá cả hợp lý hơn và chất lượng cũng sẽ tốt hơn. Thuốc sử dụng trong khám chữa bệnh cũng được quản lý chặt chẽ hơn để tránh kháng thuốc, tránh lạm dụng thuốc. Và công nghiệp dược đặc biệt là dược liệu, nguyên liệu làm thuốc từ dược liệu, thuốc đông y sẽ được khuyến khích phát triển, đặc biệt là thuốc nội.
Bộ Y tế cũng đã phát động chương trình người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam. Theo kết quả đấu thầu vừa qua, Bảo hiểm xã hội cũng thông báo là tỷ lệ thuốc nội đã tăng thêm gấp đôi, giá và chi phí bảo hiểm y tế cho thuốc đã giảm từ 30-35%. Sau một thời gian dài chúng ta tập trung cho việc này đã có kết quả. Bộ Y tế cũng ban hành một loạt các Thông tư quản lý khá chặt chẽ giá thuốc, việc đấu thầu thuốc.
Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
