Một ngày hai lần phải chịu cảnh nhà cửa rung chuyển, nhiều nhà nứt toác do việc nổ mìn phá đá. Quanh năm, suốt tháng bụi đá phủ trắng xóa cả khu vực, thậm chí tối ngủ còn phải đeo khẩu trang để tránh bụi… Đó là thực tế mà người dân tổ 18, 19 phường Nông Tiến, TP Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang phải chịu đựng hàng chục năm qua.
Hoạt động khai thác đá của mỏ đá Thiên Sơn gây khói bụi
mù mịt ra khu vực xung quanh.
Từ nhiều năm qua, mỏ đá của công ty TNHH Thiên Sơn hoạt động gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của gần trăm hộ dân của các tổ 18 và 19 thuộc phường Nông Tiến, TP Tuyên Quang. Hàng ngày, mỗi khi công ty này tiến hành nổ mìn phá đá là khói bụi mù mịt tỏa xuống khu dân cư. Các hệ thống máy móc nghiền, sàng đá cũng gây khói bụi suốt ngày đêm, khiến cả vùng rộng lớn nhuốm một màu bụi đá trắng xóa.
Vừa đặt chân đến đầu tổ 18, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là những cột khói bụi đá trắng xóa cuồn cuộn tỏa vào nhà cửa, vườn tược của dân. Đến gần mỏ đá, không khí trở nên đặc quánh bởi khói bụi đá, bụi đường khiến chúng tôi ngộp thở. Các hộ dân xung quanh mỏ đá luôn đóng kín cửa khiến khung cảnh khu dân cư trở nên tiêu điều như những căn nhà hoang.
Đã nhiều năm nay, người dân ở đây không dám phơi quần áo ra ngoài vì có phơi thì chỉ vài phút là quần áo dính đầy bụi đá. Mặt khác, người dân tổ 18 còn bị hành hạ bởi tiếng máy móc nghiền, sàng đá, tiếng gầm rú của hàng trăm xe tải hạng nặng ra vào khu vực mỏ đá.
Không chỉ khốn khổ vì bụi đá, hoạt động nổ mìn phá đá cũng tra tấn và gây nhiều hệ lụy cho người dân tổ 18. Đều đặn, ngày hai lần vào lúc 11 giờ 30 trưa và 17 giờ chiều, mỏ đá tiến hành nổ mìn phá đá gây rung chuyển cả khu vực. Cứ đến giờ nổ mìn, người dân tổ 18 lại nơm nớp lo sợ, dừng mọi hoạt động bởi khói bụi, đất đá bay xối xả vào vườn tược, nhà cửa của dân.
“Công ty Thiên Sơn cho nổ mìn phá đá sát khu dân cư nên sau tiếng mìn nổ, nhà cửa rung lên như động đất. Chúng tôi phải chạy vào nhà đóng kín cửa để đề phòng đá bay. Vậy mà đâu đã an toàn, nhiều nhà xung quanh đã bị cục đá nặng cả kg rơi xuống làm thủng mái tôn, mái ngói. Nhiều nhà sát cạnh mỏ đá cũng đều đặn ngày 2 lần phải di dời đi nơi khác trú ẩn khi công ty Thiên Sơn nổ mìn xong mới dám quay về nhà…”, chị Hương, một người dân địa phương than thở.
Theo ông Hoàng Đức Tài- Trưởng ban công tác Mặt trận khu dân cư tổ 18, phường Nông Tiến, vài năm trước đây khi người dân chưa kiến nghị thì bụi kinh khủng. Cả vùng bụi phủ trắng xóa. Mỗi khi xe ôtô chở đất đá đi qua, người dân đứng sát đằng sau cũng không thể nhìn thấy biển số xe. Sau khi dân kiến nghị, tình hình có giảm bớt nhưng bụi vẫn rất nhiều. Việc nổ mìn cũng ảnh hưởng đến nhà cửa, thỉnh thoảng đá bay vào nhà dân khiến người dân lo sợ.
Theo ông Tài thống kê, có khoảng hơn 40 hộ bị ảnh hưởng trực tiếp từ hoạt động khai thác đá của mỏ đá Thiên Sơn.
Nhà ông Tài chỉ cách mỏ đá Thiên Sơn vài chục mét và cũng chịu dư chấn mạnh của việc nổ mìn phá đá, nên nhiều mảng vữa bê tông trên trần nhà bị bong tróc, rơi xuống thành từng mảng.
“Sau khi dân bị thiệt hại, Sở TN&MT tỉnh Tuyên Quang và ngành chức năng xuống lập biên bản, nhưng đến nay kết quả giải quyết cũng chưa đến đâu cả. Không thấy Cty Thiên Sơn đền bù và bồi thường cho dân”, ông Tài chia sẻ.
Sát nhà ông Tài, nhà chị Chẩu Thị Hoa cũng rơi vào tình trạng tương tự. Mặc dù chị xây dựng nhà hai tầng bằng bê tông kiên cố nhưng tường nhà, trần nhà, cột nhà nứt ngang dọc từ chân móng đến mái tầng 2. Nhiều chỗ tường nứt toác có thể cho cả ngón tay vào trong.
“Tiếng ồn, bụi rất nhiều khiến chúng tôi bị ho suốt. Dân chúng tôi kiến nghị nhiều lần nhưng chính quyền vẫn chưa giải quyết và Công ty Thiên Sơn cũng không có đền bù gì...”- Vừa chỉ vào mái tôn bị thủng, chị Hoa vừa kể.
Theo người dân tổ 18, họ đã nhiều lần kiến nghị với ngành chức năng nhưng việc khai thác đá của công ty Thiên Sơn vẫn diễn ra rầm rộ và vẫn gây ô nhiễm môi trường, làm nứt nhà dân, đồng thời ảnh hướng lớn đến năng suất cây trồng, gia súc, gia cầm.
Theo người dân địa phương, việc tồn tại một mỏ khai thác đá giữa lòng thành phố gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân là điều không thể chấp nhận được. Người dân có nguyện vọng là phải di chuyển mỏ đá của công ty Thiên Sơn ra khỏi địa phận TP. Tuyên Quang hoặc di chuyển toàn bộ các khu dân cư ra khỏi khu vực mỏ đá hoạt động.
Dân bức xúc là vậy, nhưng trao đổi với phóng viên, ông Dương Văn Thìn- Chủ tịch UBND phường Nông Tiến lại thản nhiên cho biết: “Thời gian qua, chính quyền địa phương không nhận được phản ánh của nhân dân về tình trạng trên. Nếu nhân dân có ý kiến, phường sẽ vào cuộc kiểm tra và xử lý. Chức năng của địa phương đến đâu sẽ làm hết trách nhiệm đến đấy”.