Cùng với việc chỉ đạo tinh giản chương trình, Bộ GDĐT đang tổ chức xây dựng đề thi tham khảo phù hợp với điều kiện dạy học và điều kiện tinh giản chương trình, đảm bảo học sinh không bị sốc khi tinh giản chương trình, làm sao vừa bảo đảm mục tiêu dạy học, vừa bảo đảm mục tiêu của kỳ thi.
Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GDĐT) cho biết, các đơn vị chức năng của Bộ đang tích cực xây dựng đề thi tham khảo cho kỳ thi THPT Quốc gia. Đây là điều cần thiết và là trách nhiệm của đối với học sinh lớp 12 năm nay. Bởi trước đó, Bộ cho biết sẽ không công bố đề thi THPT quốc gia minh họa năm nay song do điều kiện dạy và học trực tuyến như hiện nay, yêu cầu đặt ra là phải tinh giản chương trình, ban hành đề thi tham khảo cho kỳ thi THPT quốc gia 2020 làm định hướng để giáo viên ôn tập cho học sinh.
Trên thực tế, nhiều giáo viên và học sinh cho rằng ngay cả khi Bộ ban hành nội dung tinh giản thì việc quay trở lại trường học chính xác vào thời gian nào cũng chưa thể xác định. Giả sử, với kịch bản giữa tháng 4 hay cuối tháng 4 hay lâu hơn nữa mới đi học lại chính thức thì chắc chắn việc học có sự khác nhau. Vì vậy, một số ý kiến đề xuất phần đề thi năm nay cần tập trung vào kiến thức của học kỳ 1 năm lớp 12 trở về trước sẽ an toàn hơn.
Cụ thể, thầy giáo Nguyễn Tiến Mạnh, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Xuân Đỉnh, Hà Nội cho rằng năm học 2019-2020, chỉ có học kỳ I học sinh được học trọn vẹn còn thời gian của học kỳ II nghỉ khá nhiều, hiện vẫn đang duy trì việc học online và học qua truyền hình. Tuy nhiên, những hạn chế của việc học từ xa này đã được nói đến nhiều, trong đó có sự thiệt thòi cho các em học sinh không có điều kiện học. Đó là chưa kể, kiến thức học trực tuyến có thể dùng để thi hay không đến giờ vẫn chưa có một văn bản chính thức nào khẳng định. Việc kiểm tra, đánh giá các em qua hình thức học trực tuyến, từ xa vẫn khó khăn trong tình hình hiện nay. Vì vậy, nếu nội dung đã tinh giản vẫn yêu cầu bao gồm cả thời gian học trực tuyến thì rất khó cho các học sinh ở vùng sâu, vùng xa… Nên phương án thầy Mạnh đề xuất là thi các kiến thức từ học kỳ 1 trở về trước sẽ an toàn và đồng bộ hơn đối với một kỳ thi có quy mô toàn quốc.
Về vấn đề này, ông Mai Văn Trinh khẳng định đề thi tham khảo và tới đây là đề thi chính thức THPT quốc gia năm 2020 sẽ được tính toán tới việc phù hợp với điều kiện dạy và học của học kỳ 2 năm nay. Trên tinh thần triển khai đồng bộ với việc tinh giản chương trình, hiện việc xây dựng đề thi tham khảo đang được khẩn trương tiến hành để ngay sau khi công bố tinh giản chương trình cũng sẽ có ngay đề thi tham khảo để việc dạy và học cũng như tổ chức thi được thuận lợi.