Một chính trị gia có sức quyến rũ đã ra đi

Ông Jacques Chirac, khi đó là Thủ tướng Pháp tiếp Thủ tướng Anh Margaret Thatcher trong cuộc gặp ở Paris, năm 1975. Ảnh: REX/Shutterstock.

Ông Jacques Chirac, người giữ chức Tổng thống Pháp trong hai nhiệm kỳ. Nhiệm kỳ đầu từ năm 1995; nhiệm kỳ 2 từ năm 2002, kết thúc vào năm 2007. Ông được cho là người đưa nước Pháp vào cộng đồng sử dụng đơn vị tiền tệ euro của châu Âu. Và ông cũng được cho là người đưa ra cải cách chính trị lớn đối với nước Pháp, đó là cắt giảm nhiệm kỳ Tổng thống Pháp từ 7 năm xuống còn 5 năm, mà ông là người làm gương.

Năm 1977, ông trở thành Thị trưởng đầu tiên được bầu của Paris. Trước đó, chức vụ này đều được chỉ định.

Ông Chirac sinh năm 1932, là con trai của một giám đốc ngân hàng, người sau này trở thành giám đốc điều hành của Công ty máy bay Dassault. Trước khi trở thành Tổng thống Pháp, ông Chirac từng hai lần làm Thủ tướng và Thị trưởng Paris.

Trên cương vị Tổng thống, ông Chirac được coi là một trong những Tổng thống xuất chúng của nước Pháp (sau chiến tranh thế giới thứ II). Ông đã có “hành động vĩ đại” khi lên tiếng thừa nhận rằng nước Pháp chịu trách nhiệm về việc 76.000 người Do Thái bị gửi đến các trại tập trung của Đức Quốc xã trong Thế chiến II- theo Guardian. Ông cho rằng hành động “điên rồ” của phát xít Đức đã được Nhà nước Pháp hỗ trợ, dẫn đến thảm kịch vô cùng to lớn đối với người Do Thái. Quyết định đó được xem là “di sản hòa giải quốc gia với lịch sử” mà ông Chirac đã viết nên.

Một “hành động vĩ đại” thứ hai được ghi nhớ khi ông Chirac cùng nước Pháp phản đối chiến dịch tấn công Iran do Mỹ dẫn đầu liên quân vào năm 2003. Vào thời điểm ấy, thái độ phản chiến của ông Chirac giúp tỉ lệ ủng hộ ông ở Pháp cao tới mức “siêu tưởng”: 90%. Câu nói phản đối chiến tranh nổi tiếng của Chirac vẫn được nhớ cho đến nay là: “Chiến tranh luôn là giải pháp cuối cùng. Nó luôn là minh chứng một sự thất bại. Nó luôn là giải pháp tồi tệ nhất bởi vì nó mang đến cái chết và sự khốn khổ”. Cũng không nhiều người biết rằng, ông Chirac là Tổng thống Pháp cuối cùng có kinh nghiệm trực tiếp về chiến trường. Điều này khiến ông thận trọng hơn đối với chiến tranh. Ông từng tham gia chiến đấu ở tiền tuyến trong chiến tranh Algeria.

Trong suốt sự nghiệp của mình, ông Chirac được coi là một chính trị gia có sức quyến rũ. Trong nhiều thập kỷ, ông đã thu hút công chúng bằng những cái bắt tay vô tận và cử chỉ vỗ lưng thân mật của mình. Khi làm Thị trưởng Paris, Thủ tướng hay là suốt 12 năm làm Tổng thống nước Pháp, ông Chirac luôn được coi là chính trị gia “gần dân”, một chính khách “mềm mỏng, lịch lãm”, nhất là khi ông hôn tay Thủ tướng Đức Angela Merkel.

Sau khi kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống lần thứ hai vào năm 2007, sức khỏe ông Chirac ngày càng xấu đi, do ông bị đột quỵ vào năm 2005. Còn 10 năm cuối đời, ông bị viêm phổi.

Ngay sau khi được tin ông Chirac qua đời, Tổng thống Nga, Thủ tướng Đức và Thủ tướng Anh là những lãnh đạo đầu tiên trên thế giới gửi lời chia buồn. Phát ngôn viên Điện Kremlin dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin: “Cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac là một chính khách khôn ngoan và có tầm nhìn xa. Ông có trí tuệ và kiến thức khổng lồ; luôn bảo vệ lợi ích của đất nước mình”. Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng ca ngợi cựu Tổng thống Pháp là “một lãnh đạo chính trị đáng gờm, người định hình vận mệnh của quốc gia”. Thủ tướng Đức Angela Merkel vinh danh ông Chirac là “người bạn và đối tác xuất sắc; một chính khách vĩ đại”.

Ông Jacques Chirac là một trong những người có sự nghiệp chính trị lâu nhất ở châu Âu với 2 nhiệm kỳ Tổng thống (từ năm 1995 đến năm 2007), 2 nhiệm kỳ Thủ tướng (1974-1976 và 1986-1988) và 18 năm làm Thị trưởng Paris (1977-1995). Năm 1956, khi 24 tuổi, ông cưới Bernadette Chodron de Courcel (cùng tuổi), và họ có hai con gái: Laurence (sinh năm 1958) và Claude (sinh năm 1962).