Mục đích khi đánh thuế tài sản

Ông Nguyễn Trí Hiếu.

PV:Để phòng chống tham nhũng hiệu quả, đã có ý kiến cho rằng việc ban hành Luật Thuế tài sản cũng là một trong những biện pháp để ngăn chặn. Quan điểm của ông?

Ông Nguyễn Trí Hiếu: Tôi đồng tình với quan điểm này bởi vấn đề kê khai tài sản là công cụ để điều tra tham nhũng, chống tham nhũng. Nhưng cần áp dụng đại trà, nghĩa là bất cứ người công chức nào cũng đều phải khai báo, kê khai tài sản của mình. Ở các nước, phải kê khai giá trị tài sản để còn chịu thuế, nếu sở thuế nghi ngờ giá trị quá thấp thì có thể điều tra. Việc kê khai tài sản có thể là một công cụ để chống tham nhũng.

Thưa ông, nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại bởi nếu ban hành Luật Thuế tài sản có thể ảnh hưởng đến người nghèo, khi đánh thuế đối với những ngôi nhà có giá trị từ 700 triệu đồng?

- Theo tôi, chúng ta chỉ nên đánh thuế từ ngôi nhà thứ hai trở đi, vì ngôi nhà thứ nhất phần lớn người dân thường dùng để ở. Cũng có những người cho thuê căn nhà thứ nhất nhưng thường họ mua căn nhà thứ nhất để ở do đó việc đánh thuế có lẽ không nên áp dụng cho ngôi nhà thứ nhất. Đối với ngôi nhà thứ hai, thứ ba có thể đánh thuế ở mức thuế phù hợp. Để khuyến khích người dân mua nhà, ngoài việc không đánh thuế trên giá trị đất và giá trị căn nhà thứ nhất, ngay cả tiền lãi mà người dân trả cho ngân hàng để mua căn nhà thứ nhất thì tiền lãi có thể được trừ thuế, tức là trong thu nhập có một phần thu nhập dùng để trả lãi cho ngân hàng cho nên phần thu nhập đó không bị đánh thuế.

Như ở Mỹ, Chính phủ Mỹ khuyến khích người dân mua nhà bằng cách trừ tiền thuế trong thu nhập dùng để trả lãi cho ngân hàng, họ không bị đánh thuế, và cũng không bị đánh thuế trên thu nhập dùng để trả lãi cho ngân hàng để khuyến khích người dân mua nhà. Còn từ những căn nhà thứ hai trở đi có thể đánh thuế hợp lý để bảo đảm công bằng trong xã hội, những người có tiền của nhiều thì họ phải chịu thuế nhiều hơn nhưng cũng phải ở mức hợp lý.

Để có thể góp phần phòng, chống tham nhũng cũng như vấn đề thu thuế làm sao cho hợp lý thì Luật này ra đời phải dung hòa ở 2 yếu tố. Đã có ý kiến cho rằng chỉ nên đánh thuế đối với nhà có giá trị từ 2 tỷ đồng trở lên, du thuyền hay máy bay cá nhân, như vậy sẽ không đánh vào người nghèo. Cá nhân ông nghĩ sao về vấn đề này?

- Tôi cho rằng không nên đưa ra mức áp dụng bao nhiêu mà chỉ nên áp dụng từ căn nhà thứ hai trở lên, vì căn nhà thứ hai dù có giá trị bao nhiêu đi chăng nữa cũng phải trả thuế, vì thực sự mức đưa ra 1 tỷ hay 2 tỷ đồng là không có sơ sở khoa học. Từ căn nhà thứ hai trở đi dùng để kinh doanh dù có giá trị 500 triệu đồng hay 1 tỷ đồng vẫn là căn nhà không sử dụng để ở mà dùng cho mục đích kinh doanh. Trên nguyên tắc những thu nhập từ kinh doanh hay tài sản kinh doanh đều phải chịu thuế. Do đó tôi không đồng tình việc đưa ra mức giá trị bao nhiêu để đánh thuế mà chỉ đánh thuế từ căn nhà thứ hai trở đi bất kể giá trị như thế nào.

Theo ông, khi đánh thuế nhà, chúng ta có ngăn chặn được tình trạng đầu cơ bất động sản đang diễn ra khá nóng hiện nay?

- Chúng ta không ngăn chặn được vì hoạt động đầu cơ bất động sản là hoạt động bình thường của một nền kinh tế thị trường, trừ trường hợp họ đầu cơ để lũng đoạn thị trường thì nó đi vào phạm vi vi phạm luật pháp. Còn nếu họ có tiền mua nhà để dành khi nào giá nhà cao lên thì bán ra, hiện tượng đầu cơ đó là hiện tượng bình thường trong nền kinh tế thị trường.

Thành ra, thứ nhất đầu cơ không phải là hành động cần phải loại bỏ trong nền kinh tế thị trường. Thứ hai đánh thuế phải mang tính công bằng vì những người có nhiều tài sản, giàu có phải đóng thuế nhiều hơn. Còn việc đánh thuế để ngăn chặn đầu cơ là không thể vì người giàu sẵn sàng bỏ tiền ra đóng thuế để đầu cơ bất động sản nhằm kiếm lời. Vì vậy tôi cho rằng, khó có thể dùng thuế để ngăn chặn đầu cơ khi đầu cơ đang là hoạt động của nền kinh tế thị trường.

Trân trọng cảm ơn ông!