Tinh hoa Việt

Mưu sinh trên đồng nước nổi

Nguyễn Minh • 12/09/2025 06:36

Tờ mờ sáng, khi ông mặt trời còn chưa lên hẳn, những đám mây xám bạc còn lững lờ trôi nhẹ; vậy mà phía xa xa trên cánh đồng mênh mông nước ở phường Vĩnh Tế, An Giang, những người dân đã ra đồng đặt dớn, giăng lưới, đặt lờ bắt cá linh, cá chốt, cá rô, cua đồng, tôm, rồi nhổ bông súng, bắn ếch… bán cho thương lái.

Mùa nước nổi ở thượng nguồn An Giang năm nay về sớm, mới đầu tháng 6 âm lịch, nước đã tràn đồng, mang theo lượng lớn phù sa bồi đắp cho ruộng đồng thêm màu mỡ... Nghe tiếng máy nổ tạch tạch dưới bến mà không cần nhìn, chị Phượng (ngụ phường Vĩnh Tế) nói: “Ổng về tới rồi đó”.

Đúng như lời chị, từ dưới mé con kênh Vĩnh Tế, anh Huỳnh Thanh Tâm (chồng chị) đã vác trên vai mớ bông súng ma to đùng lên nhà, chuẩn bị bán cho thương lái.

6(2).jpg — Anh Tâm bên mớ bông súng ma nhổ được sau chuyến đi từ 2h sáng.

Dường như đã quen với việc có những người khách lạ đến nhà vào mỗi mùa nước nổi, anh Tâm ngắn gọn: “Mấy ông tới chụp ảnh nữa à”, rồi cười khà khà kiểu nông dân rặt vùng Châu thổ Cửu Long.

Vác hết mớ bông súng lên bờ, anh Tâm chia sẻ: “Bông súng ma dễ hái nhưng mất thời gian. Hổm rày, cứ tầm 2h sáng tôi chạy xuồng ra những cánh đồng ngập nước để nhổ bông súng, đến tầm 7h hơn thì về. Bù lại, mình kiếm được 300-400 nghìn đồng/ngày”.

Gắn bó cả đời bên dòng Vĩnh Tế và mưu sinh qua hàng chục mùa nước nổi, nên đôi bàn tay anh Tâm chai sạm, toàn thân đen ngòm nhưng khỏe khoắn như chính nghị lực của những người dân vùng biên giới.

9(1).jpg — Cá linh non đầu mùa còn ít nên được thương lái săn đón. Đây là sản vật đặc trưng mùa nước nổi đã làm nên những món ăn trứ danh như canh chua cá linh bông điên điển, cá lihn kho lạc, mắm cá linh…

Anh cho biết, năm nay nước nổi về sớm hơn mọi năm tầm 10 ngày, xóm Vĩnh Tế cũng rộn ràng hơn với công cuộc mưu sinh. “Mùa nước nổi ở An Giang không chỉ là một hiện tượng tự nhiên mà đã trở thành một phần trong đời sống, tập quán và cả bản sắc văn hóa đặc trưng của địa phương. Trong đó, người dân tận dụng nguồn lợi thủy sản dồi dào như cá linh, bông điên điển, cá rô đồng, cua đồng… Từ đây, các món ăn từ mùa nước nổi như cá linh kho lạt, canh chua cá linh bông điên điển, mắm cá linh cũng đã thành đặc sản trứ danh của nơi này. Không chỉ vậy, mùa nước nổi còn hồi sinh nghề truyền thống như làm lọp, đan lưới, đóng xuồng… ngoài tạo thu nhập, họ còn truyền lại kinh nghiệm sống mùa nước nổi cho thế hệ sau” - anh Tâm nói.

3(3).jpg — Nước ngập tràn đồng, người dân An Giang đi đặt dớn bắt cá linh non đầu mùa. Đặt dớn cũng phải am hiểu, nhất là kinh nghiệm nhìn dòng nước chảy để bắt nhiều cá hơn.

Ngồi cạnh chồng, chị Phượng nói theo: “Mùa nước nổi về là vui rồi, nhà nào cũng rộn ràng. Nhiều người chỉ chờ có mấy tháng này để làm ăn. Cá linh, bông điên điển nhiều lắm, cứ đi một buổi là đầy xuồng”.

Sau cuộc trò chuyện, chúng tôi nhờ anh Tâm chở ra đồng. Chiếc vỏ lãi khá nhỏ vượt con kênh Vĩnh Tế cuồn cuộn phù sa khiến chúng tôi e ngại. Vậy mà những người dân nơi đây lại rất háo hức, thậm chí trong mắt còn ánh lên cả niềm hạnh phúc, sự kỳ vọng sẽ khởi đầu cho mùa nước nuổi thật nhiều tôm cá…

Hiện giá cua đồng bán cho thương lái được 30 nghìn đồng/kg; cá linh 40 nghìn đồng/kg; cá chốt 120 nghìn đồng/kg; tôm lóng khoảng 130 nghìn đồng/kg; ếch khoảng 100 nghìn đồng/kg… Dù vất vả nhưng bù lại, mùa nước nổi giúp người dân có thêm thu nhập đáng kể…