Mỹ rút khỏi INF, cảnh báo từ phía Nga

Một tên lửa tầm trung do Mỹ sản xuất.

Biện pháp đáp trả

“Washington đã công khai tuyên bố về kế hoạch rút khỏi Hiệp ước này từ hồi tháng 10. Và thông qua các kênh đối thoại song phương cấp cao, họ đã xác nhận với chúng tôi rằng, đó là quyết định cuối cùng, và không cố gắng khởi động đối thoại”- Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov nói với tờ Kommersant của Nga.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga nói rằng Moscow sẽ phản ứng trước việc Mỹ cố gắng đặt các loại tên lửa tầm ngắn và tầm trung có khả năng mang đầu đạn hạt nhân ở châu Âu, nếu Mỹ tiếp tục thúc đẩy kế hoạch này.

“Chúng tôi sẽ buộc phải đưa ra các biện pháp hữu hiệu để phản ứng. Tôi muốn cảnh báo về việc đẩy tình hình hiện nay lên một “cuộc khủng hoảng tên lửa” mới. Tôi tin rằng không có quốc gia nào lại thu được lợi ích gì từ điều đó”- ông Ryabkov nói.

Hồi tháng 10 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo rằng Washington có kế hoạch đơn phương rút khỏi INF bởi “Nga không tuân thủ thỏa thuận này”. Lãnh đạo Mỹ còn cam kết rằng, đất nước ông sẽ tiếp tục tăng cường sức mạnh hạt nhân cho đến khi Nga và Trung Quốc chịu nhượng bộ.

Hồi đầu tháng này, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng Washington sẽ ngừng thực thi các cam kết theo Hiệp ước INF trong vòng 60 ngày nếu như Nga không “tuân thủ thỏa thuận”.

Được ký kết vào năm 1988, INF được xem là cột mốc quan trọng nhằm chấm dứt cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Liên Xô. Trong những năm gần đây, Moscow và Washington liên tục cáo buộc nhau vi phạm Hiệp ước này. Mỹ từng cáo buộc Nga phát triển các loại tên lửa vi phạm thỏa thuận, trong khi Nga khẳng định rằng chính các hệ thống phòng thủ tên lửa mà Mỹ triển khai ở Đông Âu mới vi phạm INF.

Cùng ngày, trong một tuyên bố, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng, quyết định của Mỹ rút khỏi INF có thể hủy hoại cơ chế kiểm soát vũ khí, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. “Những tuyên bố của Mỹ về việc rút khỏi INF gây quan ngại lớn. Động thái này có thể kéo theo những hậu quả rất tiêu cực và sẽ làm suy yếu đáng kể an ninh khu vực và toàn cầu”- nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh.

Rủi ro chạy đua vũ trang

Theo Thứ trưởng Ngoại giao Nga, Washington chưa từng chối bỏ thực tế rằng việc họ rút khỏi INF “không phải là vì vấn đề giữa Nga và Mỹ, mà là về ước muốn của Mỹ trong việc gỡ bỏ hết tất cả những hạn chế mà họ cảm thấy không thoải mái”.

Phía Mỹ từng thể hiện rõ rằng, INF “hạn chế đáng kể khả năng quân sự Mỹ trong việc đáp trả một số nước bằng các loại tên lửa tầm trung và tầm ngắn trên mặt đất”- ông Ryabkov nói - “Iran, Triều Tiên đặc biệt được Washington nhắc tới”.

“Tôi không nghĩ rằng sẽ sớm xảy ra một cuộc khủng hoảng tên lửa mới, nhưng kế hoạch của Mỹ rất không rõ ràng”- ông Mikhail Khodarenok, chuyên gia quân sự Nga nói với Hãng RT, thêm rằng Mỹ luôn cố tránh “các cuộc thảo luận có ý nghĩa” với Moscow liên quan tới vấn đề rút khỏi INF.

“Dù Mỹ chưa thể triển khai ngay các loại tên lửa của họ ở châu Âu, nhưng Moscow cũng nên lường trước khả năng Mỹ cố gắng tránh đạt thêm các thỏa thuận khác với họ”- ông Khodarenok cảnh báo.

Thỏa thuận INF “dường như đã hết lợi ích đối với nước Mỹ. Và thời gian tới đây, biết đâu họ lại rút khỏi nhiều hiệp ước kiểm soát vũ trang khác. Phía NATO chắc chắn sẽ không phản đối gì trước các hành động của Mỹ” - vị chuyên gia nói thêm.

Trong khi đó, ông Michael Maloof - cựu quan chức Lầu Năm Góc, cũng nói với Hãng RT rằng: “Những người hoạch định chính sách ngoại giao trong chính quyền Trump chưa bao giờ thích các hiệp ước kiểm soát vũ trang. Hiệp ước New START, dự kiến sắp được làm mới, cũng có thể bị Mỹ tẩy chay”.

Dan Smith- Giám đốc Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, nhận định rằng: “Rủi ro về một cuộc chạy đua hạt nhân mới là điều nhãn tiền. Tôi nghĩ rằng mối quan hệ giữa các siêu cường - như giữa Mỹ và Nga hay Mỹ và Trung Quốc - đang trở nên khó khăn hơn trong bối cảnh hiện nay”.