Mỹ, Trung Quốc tìm cách thắt chặt quan hệ trong thách thức

Lãnh đạo Mỹ, Trung sẽ có cuộc gặp đầu tiên tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago vào ngày 6 và 7/4 tới. (Nguồn: AP).

Mối quan hệ trong tương lai giữa hai nền kinh tế lần lượt đứng thứ nhất và thứ hai của thế giới thời gian qua vẫn được giới phân tích cho là bất định kể từ sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ. Tổng thống Trump trong chiến dịch tranh cử của mình từng cáo buộc Trung Quốc hoạt động thương mại không công bằng và đe dọa sẽ tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc đồng thời cáo buộc Bắc Kinh thao túng tiền tệ.

Hiện vẫn chưa rõ liệu Tổng thống Trump có làm theo đúng những tuyên bố mà ông đưa ra trước đây liên quan tới Trung Quốc hay không, nhưng ở thời điểm hiện tại chính quyền Trump đang tìm kiếm sự giúp đỡ từ Bắc Kinh để gây sức ép cho Triều Tiên liên quan tới các chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này.

Trung Quốc hiện là một trong số những đối tác thương mại chính của CHDCND Triều Tiên.

Hồi tháng 2 vừa qua, Tổng thống Trump đã tuyên bố khẳng định lại quan điểm tôn trọng “chính sách Một Trung Quốc” mà Washington đã đưa ra từ lâu trong một cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong một động thái nhằm giảm các mối quan ngại ở Trung Quốc rằng ông có thể sử dụng vấn đề Đài Loan như một quân bài trong các vòng đàm phán về thương mại, an ninh và các vấn đề nhạy cảm khác.

Chính sách "Một Trung Quốc” đã có từ năm 1979, trong đó yêu cầu Washington chỉ duy trì mối quan hệ không chính thức với Đài Loan.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng đã nói trong một cuộc họp báo tại thủ đô Bắc Kinh hôm 30/3 rằng ông Tập sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, và không cung cấp thêm nhiều chi tiết.

Địa điểm tổ chức cuộc họp trong tháng tới cũng chính là khu nghỉ dưỡng ở Florida nơi mà ông Trump từng tiếp đón và chơi golf cùng Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hồi tháng 2 vừa qua. Ông Tập là một người hâm mộ môn bóng đá và nhiều môn thể thao khác, tuy nhiên chưa từng được biết đến là một golf thủ.

Trước khi tới nước Mỹ, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ có chuyến thăm Phần Lan từ ngày 4 đến 6/4.

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama, người tiền nhiệm của ông Trump, đã trở nên căng thẳng liên quan tới nhiều vấn đề, từ quan điểm cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông cho tới hàng loạt các cáo buộc tấn công mạng nhằm vào các tập đoàn và thể chế lớn ở Mỹ, hay chính sách xoay trục của Mỹ tại châu Á.

Bất chấp các vấn đề gây căng thẳng trong mối quan hệ song phương, quan hệ quân sự giữa hai nước vẫn được mở rộng, và Bộ Quốc phòng Trung Quốc trong hôm 30/3 đã hoan nghênh đà tăng trưởng trong quan hệ hợp tác quân sự hai bên đồng thời cảnh báo về các vụ va chạm tiềm tàng trong tương lai.

“Chúng tôi luôn sẵn lòng cùng nỗ lực hợp tác với phía Mỹ, cũng như duy trì một mối quan hệ quốc phòng ổn định và đạt được những bước đi mới” - người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, ông Ngô Khiêm, cho hay.

Tuy nhiên, vị quan chức trên cũng khẳng định lại quan điểm phản đối của Trung Quốc liên quan tới việc triển khai hệ thống phòng thủ Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) trên lãnh thổ Hàn Quốc, động thái mà Bắc Kinh cho rằng sẽ đe dọa tới nền an ninh của họ do kiểm soát được các chuyến bay và tên lửa sâu bên trong khu vực Đông Bắc nước này.

“Việc triển khai hệ thống THAAD chắc chắn sẽ không thể giúp cho Hàn Quốc trở nên an toàn hơn. Và thứ hai, sự phản đối của quân đội Trung Quốc đối với hệ thống THAAD sẽ không chỉ dừng lại ở lời nói” - ông Ngô Khiêm nói.

Trả lời câu hỏi về các biện pháp mà quân đội Trung Quốc có thể đưa ra để đáp trả lại việc Mỹ triển khai THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc, vị quan chức trên nói rằng: “Các bạn sẽ biết khi thời điểm đó tới”.

Một trong số những điểm sáng trong mối quan hệ giữa hai siêu cường của thế giới dưới thời chính quyền Obama chính là sự họp tác của họ với tư cách hai nước xả thải lớn nhất thế giới, về vấn đề giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Trong hôm 29/3, ông Lục Khảng nói rằng Trung Quốc sẽ tuân thủ các cam kết mà họ đưa ra về biến đổi khí hậu sau khi Tổng thống Trump - người từng gọi biến đổi khí hậu là “trò bịp” - trong tuần này đã gỡ bỏ các biện pháp cắt giảm sử dụng than và dầu khí mà chính quyền Obama từng thực thi.